loader
Foto

Жазоир президенти Франциядан мустамлакичилик давридаги жиноятларини тан олишни талаб қилди

Бу ҳақида у Франция президенти Эммануел Макрони мақтаганига қарамай айтди.

Теббун шундай изоҳ берди: «Жазоирликлар барча жиноятларнинг тўлиқ тан олинишини кутишмоқда.

Мустамлакачилик тарихида биз учун учта оғриқли босқич бор эди: мустамлакачиликнинг бошланиши 40 йил давомида бутун қабилалар, бутун қишлоқлар йўқ қилинган ва enfumades амалга оширилган».

«Enfumades» атамаси «ҳайдаб, сиқиб чиқариш» деб таржима қилинади ва французлар томонидан жазоирликларни олов тутунинг ўлгунича бўғишни англатади.

Тарихчи Мари-Сесиль Торлнинг сўзларига кўра, бундай амалиёт бир неча бор такрорланган.

Теббун фикрини давом эттириб, шундан кейин европаликлар унинг халқидан ерларни тортиб олгани плюс «45 минг киши ўлдирилган ҳолда 1945 йил 8 май даҳшатлари»ни эслатди.

Шу куни французлар Европада нацистларнинг мағлубиятини нишонлаш вақтида мустақиллик учун митинглардан сўнг қирғинлар бошлаганди.

«Ниҳоят, озодлик уруши, бунда жазоирликлар ўз мамлакатини озод қилиш учун қўлига қурол олган давр», - деди Жазоир президенти.

Унинг айтишича, Макрон даври вакиллари плюс «баъзи француз зиёлилари» рўй берган воқеаларда айбдор эмас, лекин бу воқеаларни тан олиш ҳали ҳам муҳим.

«Қандай қилиб арманлар ва яҳудийлар бошидан кечирганни тан олишни талаб қилиш ва Жазоирда содир бўлган воқеаларга эътиборсиз бўлиш мумкин?»

У «биз маърифатпарварларнинг Франциясини, Волтернинг Франциясини қораламаяпмиз. Гап мустамлака Франция ҳақида». Бундан ташқари, у Жазоирнинг ишларига ёрдам берган француз фуқароларини мақтади.

Айниқса, Франциянинг Жазоирдаги ядровий тажрибалари муносабати билан репарациялар ҳақида саволга жавоб берган Теббун ўлганлар учун «молиявий товон пули таҳқирланиш бўлиши» ни айтди.

Лекин, умуман олганда, Теббун унинг француз ҳамкасбини мақтади.

«Макрондан жуда миннатдорман. У энг маърифатлидир. Бошқа барча президентларнинг Жазоир билан тарихи ёмон бўлган».