Турли манбалардан олинган маълумотларга асосланиб мулоҳаза юритиш мумкинки, афтидан, ёш ўзгармоқда, одамлар тезроқ қарий бошлади. Масалан, бугун форумлардан бирида шундай пост қолдирилди:
Сездингизми, бир неча йил ичида атрофдагилар ғайриоддий даражада тез қарияпти? Айниқса, одамларнинг сочи тез оқара бошлади. Мен тўрт йил олдин YouTube да Дэвид Кэнтабери видеосини томоша қилгандим – гиёҳлар билан шуғулланувчи, ўрта ёшлардаги истараси иссиқ одам. Ўтган ҳафта тасвирга олинган янги видеосини кўрдим – унда қандайдир бир чол нималардир деб гапиряпти. Атиги тўрт йил ичида шунчалик тез қариш мумкинми?! Мен билан ҳам, танишларим билан ҳам шундай ҳолат рўй беряпти – одамлар таниб бўлмайдиган даражада ўзгариб кетган. Ким шу нарсага эътибор берди?
Жавоблардан бири: Дўстим, ҳақсиз! Мен танийдиган икки кишининг сочлари охирги бир-икки йил ичида қордай оқарди. Мен билган бир одам, депрессиядан тортиб ҳар қандай ифлосликларгача жуда кўп азоб чеккан бўлса керак, шунинг учун менимча, бу охирги 2 йил унга жуда қийин бўлди!
Бир қарашда, буларнинг барчаси GLP-да тез-тез учрайдиган оддий бекорчи гаплар бўлиб туюлади, аммо биз бу ерда мавзуни бироз «шамоллантирдик» ва, маълум бўлишича, биринчи бўлиб хонимлар фитна назариётчиларидан анча олдин ваҳима кўтарган. Хусусан, 2021 йил февраль ойида аёллар журналларидан бири қуйидагиларни ёзади:
Сиз видео-чатда ўтириб, суҳбатдошларингизга разм солиб қарайсиз ва бирдан ўзингизни янги ракурсдан кўрсатадиган видеога қарайсиз. Кейин ўйлайсиз: «Оҳ! Нега кўзларим атрофидаги тери қоғозга ўхшайди?» Ёки сиз бугун ниҳоят сув ичиш мақсадида ўрнингиздан турасиз, кейин тўсатдан савол берасиз: «Қачондан бери менинг тиззаларим 80 ёшли одамникидай бўлиб қолди?» Кейинроқ, сиз дўконга шошилгач, ҳамённи унутиб қўясиз ва ўзингизга савол берасиз: «Хотирамга нима бўлди?!».
Агар буларнинг ҳаммаси сизга таниш бўлса, даврамизга хуш келибсиз! Орамизда кўпчилик, жумладан, InStyle таҳририяти ходимлари шу саволни беради ва биз яқинда тор доирада бу мавзуни муҳокама қилдик – нима сабабдан ўтган йилдан бошланган пандемия шаритларида ўзимизни камида икки-уч ёшга қариб қолгандай ҳис қиламиз. Бу саволга бир нечта жавоб олдик….
Энди эса анжуманга таклиф қилинган олий маълумотли ёки яна бошқа қандайдир маълумотли академик бузуқиларнинг турли одатий фикрлари келади. Фан машъаллари бармоқларини букиб, стресс ҳақида, жисмоний ҳаракатсизлик, тоза ҳаво етишмаслиги ва бошқалар ҳақида гапиришади.
Буларнинг ҳаммаси бемаъниликдир, чунки фақат бир нечта одам ковиддан стресс олди - касал ва қариндошлари касал бўлган одамлар, бизнес билан муаммоларга дуч келганлар ва ниҳоят, ўзлари учун муаммоларни ўйлаб топган ва ҳозир пандемиядан кўп азоб чекаётганлар. Аммо аҳолининг 90% ёки ундан кўпроғи бу пандемия ҳақида ўйламайди ҳам. Хўп, майли, улар мени дўконга киритмадилар – билганини қилсин. Таътилга бориш имкони бўлмадими? Ёзда Саҳрои бўйлаб югуриш учун минглаб километрлик саёҳатлар ҳамма учун ҳам мос келавермайди, кўп одамлар диванда оёқларини осмондан қилиб ётишни афзал кўришади. Пандемия бунга ҳеч қандай халақит бермайди.
Яъни, стресс учун ва бундан ҳам кўпроқ жисмоний ҳаракатсизлик учун ҳеч қандай сабаб йўқ. Спорт залига киришга рухсат йўқми? Бундан 30 йил олдин ҳар бир шаҳарга 3-4 тадан тўғри келган, 40 йил олдин эса умуман бўлмаган фитнес-марказлар ҳозир ҳар бир бурчакда бор. Ҳақиқатан ҳам, ҳеч ким қаримаган - фақат 5-10 йил давомида тайгада социализм қурган ва "Жигули"да, лекин тишлари тўкилиб қайтган «шимол ўзлаштирувчилари»дан ташқари. Шунинг учун, бу ерда пандемиянинг алоқаси йўқ. Хўш, унда нима?
Биз юқорида жавоблардан бирини айтдик - вақтнинг тезлашиши. Албатта, одамлар бу тезликка мутаносиб равишда қарийди, лекин ҳали ҳам биологияда баъзи муваффақиятсизликлар мавжуд. Иккинчи вариант - бу ёки шаҳарлар устидан нимадир сепиш, ёки сувга заҳар қўшиш ёки одамларни тезроқ чарчатадиган тушунарсиз асбобларни ишга тушириш. Бу саволга аниқ жавоб ҳали тушунарли эмас, лекин биз маълумот тўплаймиз ва воқеалар ривожини кузатамиз.
