Самара кассация суди Татаристон судларининг “Саҳиҳ ал-Бухорий” ҳадисларини Россияда қилинган таржимасини тақиқлаш ҳақидаги қарорини бекор қилди.
Бу ҳақда “Коммерсант” ушбу ишни қайта кўриб чиқиш ташаббуси билан чиққан Миллий адвокатлар ассотсиацияси аъзоси адвокат Руслан Нагиевга таяниб хабар бермоқда.
Нагиевнинг сўзларига кўра, илгари тақиқланган яна иккита исломий китоб бўйича ҳам худди шундай қарор қабул қилинган – булар рус тилига таржима қилинган “Булуғ ал-Марам” ва Қуръони Карим тафсирининг биринчи жилди. Ҳар уч нашр Россия Федерацияси Адлия вазирлигининг экстремистик материаллар рўйхатидан чиқариб ташланиши керак.
Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг вакили, Адвокатлар миллий ассотсиацияси Президиуми аъзоси Саид-Магомед Чапанов кассация судига шикоят қилди. Бу ишда манфаатдор томонлар сифатида Татаристон ДУМ ва Равил Айнутдин бошчилигидаги Россия муфтийлар кенгаши ҳам иштирок этган. Нагиевнинг ўзи исломий китобларни нашр этувчи “Публишер” МЧЖ “Езҳаев А.К”нинг вакили бўлган.
Нагиевнинг сўзларига кўра, ҳимоячи таъқиқланган китоблар ўқувчини ҳеч қандай душманлик ҳаракатларига ундамаслигини ва мусулмонларнинг бошқа одамлардан устунлигини даъво қилмаслигини таъкидлаган.
“Психолог-мутахассиснинг айтишича, китоб душманлик ҳаракатларига ундамайди, демак у экстремизм тўғрисидаги қонунга кирмайди”, - дея таъкидлади ҳуқуқшунос. Унга кўра, кассация суди янги экспертиза ўтказмаган.
2021-йил 9-декабрда Татаристоннинг Лаишевский туман суди олтита исломий асарни экстремистик материал сифатида тан олиш тўғрисидаги даъвони қисман қаноатлантирди. Суд 2017-йилда Руслан Хайрутдиновдан Қозон аэропортида олиб қўйилган китоблар – Абдураҳмон ас-Саъдийнинг “Қуръони Карим тафсирлари”нинг уч жилдлиги ва учта ҳадис тўплами: “Саҳиҳ ал-Бухорий”, “Риёзуссолиҳийин” ва "Булуғ ал-Марам" ". “Тафсирлар”нинг биринчи жилди ва учта тўпламдан иккитаси “Саҳиҳ ал-Бухорий” ва “Булуғ ал-Марам” экстремистик материаллар мақомини олди.
2022 йил июл ойида Татаристон Олий суди қарорни тасдиқлади. Ва ўша йилнинг август ойида Россия Федерацияси Адлия вазирлиги Муҳаммад пайғамбарнинг сўзлари тўпламини экстремистик материаллар рўйхатига "Қуръондаги суралар, оятлар ва иқтибослар бундан мустасно" шарти билан киритди. у."
Европа Чеченлар Ассамблеяси матбуот котиби, исломий маълумотга эга бўлган Шамил Албаков Кавказ.Реалии нашрига берган изоҳида “Саҳиҳ ал-Бухорий” ишончли муқаддас матнларнинг (Қуръондан кейин) иккинчи энг муҳим китоби эканлигини таъкидлади. "Бу китобни тақиқлаш бутун исломни тақиқлаш билан баробар", - деди Албаков.
Шундан сўнг Татаристон муфтийси Комил Самигуллин “диний адабиётларни матбуотдан олдинги экспертизадан ўтказувчи Бутунроссия диний органи”ни яратиш таклифи билан чиқди. Татаристон мусулмонлари диний бошқармаси (ДУМ) ушбу таржиманинг тақиқланишига қарши чиқди ва судга даъво аризаси беришни "техник хато, тушунмовчилик, индивидуал ижрочиларнинг нопрофессионаллиги" деб ҳисоблади.
“Саҳиҳ ал-Бухорий” 9-асрда ислом уламоси Муҳаммад ал-Бухорий томонидан тўпланган ҳадислар, яъни Муҳаммад алайҳиссаломнинг сўзлари ва хатти-ҳаракатлари ҳақидаги анъаналар тўпламидир.
