Уларнинг устида технология компаниялари, боулинг заллари ва "янги Ҳиндистон"нинг бошқа рамзлари жойлашган Деҳли жанубидаги йўлдош шаҳар Гургаон осмонўпар бинолари қад ростлаб турарди.
Бош вазир Нарендра Моди сайловда қозонилган ғалаба ҳақида маълум қилганидан бир кун ўтиб, баъзи бир диндорлар бу янги мамлакатда улар учун жой топилишидан ташвишлана бошладилар. Маҳаллий мусулмон фаоллари гуруҳининг раиси Ҳожи Шежад Хон шундай деди: «Бу кунлар энди биз учун хавфсиз эмас».
Модининг қайта сайланиши 200 миллион кишидан иборат бўлган Ҳиндистон мусулмонларини изоляция ҳолатига келтириши мумкин.
Мамлакатнинг энг янги тарихидаги энг шафқатсиз сайлов кампанияси Бангладешдан ноқонуний муҳожирларни "термитлар" деб таърифлаш, терроризмга алоқадорликда айбланган шахсларни Ҳиндистон парламентига номзод қилиб танлаш ва Маҳатма Гандининг мусулмонлар талабларига ён бергани учун мамлакат асосчисини ўлдирган қотили аслида ватанпарвар бўганлиги ҳақида мунозаралар билан биргаликда кузатилган.
Лекин шунга қарамай, эҳтимол, айнан бунинг натижасида 270 миллион ҳинду Бҳаратия Жаната Моди (БДП) партияси ёки унинг иттифоқчилари учун овоз берган.
Бугунги Ҳиндистонда мусулмон фарзандини тарбиялаш ҳақида китоб муаллифи Назия Эрум шундай деди: «Биз ҳақиқатда уларга қарши зарба бера оламиз, деб ўйлагандик». «Биз 2014 йилда бўлиб ўтган овоз бериш натижалари асосан Модининг мамлакатни ривожлантириш бўйича дастури билан боғлиқ эди деб ҳисобладик ва одамлар ҳеч қандай ривожланиш юз бермаганлигини кўришади ва қарши овоз беришади деб кутгандик. Маълум бўлишича, биз хато қилган эканмиз».
Индуистлар ва мусулмонлар ўртасидаги низолар ҳинд ҳаётида кенг тарқалган одатий ҳолат ҳисобланади. Аммо сўнгги беш йил ичида мусулмонларга қарши зўравонлик кучайиб кетди, шу жумладан, камида "сигир жангчилари" томонидан 36 та чорвадорлар ва савдогарларни – кўпинча ёлғон бўлиб – ҳиндлар ибодат қиладиган ҳайвонларига зарар этказишда айбланган ҳолда ўлдирилди.
Сўнгги бир неча йил ичида ҳиндулар билан бирга юз минглаб мусулмон муҳожирлари фабрикалар ва қурилиш майдончаларида ишлаш учун келган Гургаонда кескинлик кучаймоқда. Жамоат жойларида ибодат қилаётган мусулмонларга қарши шафқатсиз кампаниялар ўтказилди, чунки масжидлар ҳаммани қабул қилиш имконига эга эмасди ёки жуда узоқ жойлашганди. Ҳиндулар ташкилотларининг норозиликларидан кейин расмий ибодат жойлари аста-секин тахминан ўттизтагача қисқартирилди. "Улар бизга ибодат қилишга имкон бермаяптилар", - деди Хон.
Ражив Миттал, минтақадаги масжидларга қарши кампания ўтказган ҳинд миллатчилари гуруҳининг раҳбари, унинг кампанияси шаҳар режалаштириш қонунларини сақлаб қолиш билан боғлиқ эканлигини айтмодқа. "Биз одамларнинг ибодат қилишига қарши эмасмиз, фақат масжидда ёки бунинг учун махсус ажратилган барча жойларда ибодат қилиш керак", - деди у.
БДП келтирган статистика маълумотларига кўра, Моди бош вазирлигида кенг миқёсли диний тартибсизликлар ва дин асосидаги жиноятлар содир этилмаган бўлса-да, айрим ҳуқуқни ҳимоя қилиш гуруҳлари бу маълумотни ишончсиз деб таъкидлайдилар.
Модининг танқидчилари айтишича, унинг ҳукмронлиги экстремистларга нисбатан ҳомийлик муносабати, диний шовинизм ва жазосизлик ривожланиши мумкин бўлган маданиятни яратиш билан ёдда қолади.
Human Rights Watch ташкилоти Жанубий Осиё бўлими раҳбари Минакши Гангули шундай деди: «Мусулмонлар тартибсизликлардан кўра бир марталик зарбалардан кўпроқ қўрқишади. Яқинда Ассам штатидан Шаукат Али исмли мусулмон савдогари мол гўшти сотганлиги учун калтакланди. Гарчи бу иш билан у кўп йиллар давомида шуғулланган бўлса-да, штатда мол гўшти сотиш расмий равишда рухсат этилган. Мисол учун, мусулмон оилалари уларнинг фарзандлари тушлик қилиш учун мактабга ўзлари билан ланч-бокс олиб боришларидан ташвишланадилар, чунки улар фарзандларининг мол гўштини ташишда айбланишидан деб қўрқишади".
«Жамиятнинг бир қисми ўз овозини мажбурлаш ва уни мажбуран беришга тўғри келади деб ҳис қилмоқда, давлатнинг аралашиши ва мусулмонларни ҳимоя қилишига ҳеч қандай кафолат йўқ», - деди у.
Модининг тарафдорлари ҳам, мухолифлари ҳам 23 май куни содир бўлган ғалабаси, яқинда дунёдаги аҳоли энг зич яшайдиган мамлакатга айланадиган мамлакатда бошланган мафкуравий ўзгаришни мустаҳкамлашини тан оладилар. Конгресс депутати Шаши Тҳарурнинг сўзларига кўра, ўтказилган сайловлар «Ҳиндистон руҳи учун жанг» бўлди.
Ҳинд миллатчилиги кучайтириш керак бўлган афсоналар ҳақида асрлик баҳс давом этмоқда. Мамлакатнинг биринчи бош вазири Жаваҳарлал Неру Ҳинд субконтинентини «фикр ва орзулар қатламма-қатлам ўрнашган, аммо биронта кейинги қатлам аввалги ёзилган нарсаларни яширмаган ёки йўқотмаган» пергамент сифатида тақдим этган.
Атеист бўлган, лекин индуизмни ўзининг кўп сонли кўринишларида субконтинент аҳолисини бир халққа боғлайдиган маданий амалиётлар тўплами сифатида кўриб чиққан Винаяк Саваркар ҳинд миллатчилари унга қарши чиқдилар. Унинг ҳиссиётлари мусулмонлар ва бошқа озчиликларга кам жой қолдирган. Замонавий ҳинд миллатчилиги кўп жиҳатдан айнан унинг ғояларига асосланади.
“Мусулмон ёки насроний ватандошлар… индуист ҳисобланмайди ёки бундай деб тан олиниши мумкин эмас”, – деб ёзади Саваркар 1923 йил чоп этилган рисоласида. – Уларнинг муқаддас замини узоқда, Арабистон ёки Фаластинда. Уларнинг афсоналари ва худо-одамлари, ғоялари ва қаҳрамонлари – бу замин фарзандлари эмас”.
Ўз навбатида, Неру ғоялари узил-кесил таназзулни бошдан кечираётган кўринади. У жумладан, Раштрия сваямсевак сангҳ (РСC) - Ҳиндистон миллатчилик ташкилотини тақиқлаб, ҳинд миллатчилигини четга суриш учун қилган ҳаракатлари билан одамларнинг шубҳасиз розилигини олди.
Диний сабабларга кўра нафрат камбағал қатламлар орасида ўсиб чиқади, ўрта ва юқори қатламлар унинг тарқалиши йўлида қалқон бўлиб хизмат қила олмайди, - дейди ўз китобини ёзишда энг нуфузли мактабларда ўқийдиган юздан ортиқ болалар ва уларнинг ота-оналари ўртасида сўров ўтказган Эрум.
«Бу синфларда, болалар майдончаларида рўй бермоқда: болалар диий сабабларга кўра масхара қилинмоқда, бундй мисоллар жамиятимизда рўй бераётган ўзгаришларни акс эттиради», – деди у. – «Бу энг яхши мактабларда, энг йирик шаҳарларда рўй бермоқда. Бу энди тасодиф эмас».
У мамлакатнинг ижтимоий тармоқлар билан биргаликда томошабинларнинг эътиборини доимий равишда давом этаётган низоли масалаларга бағишланган 24 соатлик ахборот каналларини айблайди, улар ижтимоий тармоқлар билан биргаликда томошабинларнинг эътиборини доимий равишда давом этаётган мунозарали масалаларга қаратади. «Бу абадий маданий уруш», - деди у.
«Мен ўсиб-улғайган даврим билан боғлиқ ажойиб хотираларим бор», - дея қўшимча қилди у. – У пайтлар Ҳиндистонда дин сиз биргаликда ўйнаган ёки нонушта қилган пайтингизда ҳисобга оладиган омил эмас эди. Лекин ҳозир шундай бўлмоқда».
Интернет маълумотлари асосида
Абу Муслим тайёрлади
