Ҳозирги пайтда минглаб одамлар қамоқда бўлган бир пайтда кўплаб одамлар айблов эълон қилинмасдан ҳибсда ушлаб турилибди.
Маърузада айтилишича, юқори қон босими, диабет ва офталмология муаммоларига қарамай, зарур тиббий кўрикдан ўтолмаган ҳолда Мурсий кунига йигирма уч соат давомида қамоқхонада бир кишилик камерада ушланган. Миср режими Мурсийни аста-секин ва азоблаб билан ўлдирди. Мурсий 17 июл куни вафот этган. У тириклигида бир қанча инсон ҳуқуқлари гуруҳлари Ғарб давлатларини Миср режимига инсон ҳуқуқларини бузганлик учун босимни кучайтиришга чақирдилар, аммо Ғарб мамлакатлари, шу жумладан АҚШ ҳам бу чақириқларга эътибор бермади ва яқин тарихдаги энг ёмон жамоавий жазо ҳолатларига йўл қўйди. Ва ниҳоят, Мурсийнинг ўлимидан сўнг, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти мутахассиси Миср режими уни қасддан ўлдирганини айтди.
БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари бошқармаси ўз экспертларининг ҳисоботига асосланиб: "Мисрдаги қамоқхона режими собиқ президент Муҳаммад Мурсийнинг ўлимига олиб келган бўлиши мумкин, жиддий хавф остида турган яна минглаб одамларнинг соғлиғи ёмонлашишига олиб келиши ва ҳаётига жиддий зиён етказиши мумкин". Баёнотда экспертларнинг фикрларидан иқтибос келтирилган: "Доктор Мурсий фақат шафқатсиз деб таърифланиши мумкин бўлган шароитларда сақланган, айниқса унинг Торадаги қамоқхона мажмуасида беш йиллик қамоқ муддати пайтида." Мутахассислар унинг ўлимини "ушбу шартларни бажаргандан кейин давлат томонидан рухсат этилган ўзбошимчалик билан ўлдириш билан тенглаштириш мумкин" деган хулосага келишди.
Бироқ, БМТ ва уларнинг экспертлари Миср қамоқхоналаридаги даҳшатли шароитларни тушунганликларини ижобий факт деб ҳисоблаш мумкин. Мутахассисларнинг таъкидлашича, ҳанузгача минглаб маҳбуслар ҳуқуқлари поймол қилинмоқда. Бундан ташқари, уларнинг кўплари "ўлим хавфи юқори" бўлган ҳолатга дуч келган. Экспертлар шунингдек, қамоқдаги аҳвол атайин оғир бўлганини айтишади, чунки 2013 йил Мурсийни лавозимидан ағдарган, қонли ҳарбий тўнтаришни бошқарган амалдаги президент Абдул-Фаттоҳ ас-Сиси «норози бўлганларнинг овозини ўчириш» учун қамоқ олдидаги қўрқувдан фойдаланган. Ушбу баёнотдан сўнг Миср режимига қамоқхоналардаги шароитларни яхшилаш тўғрисида даъват билан мурожаат қилинди. Ҳозирча бу даъватга жавоб берилмаган.
Мутахассислар Мурсий қамоқда ушланган шароитлар тўғрисида шундай дейишди: “Доктор Мурсий кунига 23 соат бир кишилик камерада ушлаб турилган. Унга ҳатто кунига бир соат спорт билан шуғулланишга рухсат берилганида ҳам бошқа маҳбусларни кўриш имкони берилмаган. У бетон полда фақат битта ёки иккита кўрпа билан ухларди. Унга китоблар, журналлар, ёзма материаллар ёки радио рухсат берилмаган. Доктор Мурсийга унинг ҳаёти сақланиб қолиш, диабет ва юқори қон босимидан даволаш рад этилди. У аста-секин чап кўзида кўриш қобилиятини йўқотди, вақти-вақти билан диабетик комага тушиб, тез-тез ҳушини йўқотарди. У шунингдек, оғир шаклдаги кариес ва милк инфекциясидан азият чеккан».
Экспертлар, шунингдек, Мурсийнинг ташқи алоқалар бўйича собиқ маслаҳатчиси Иссам ал-Хаддод ва унинг "Мусулмон биродарлар" нинг асосий спикери бўлган ўғли Жехад ал-Хаддодни ушлаб турилган ғайриинсоний шароитлар ҳақида ҳам тўхталиб ўтдилар. «Бу икки одам аслида улар ушлаб турилган шароитларда ҳалок бўлмоқда, улар тиббий ёрдамдан маҳрум қилинган. Афтидан, бу атайлаб қилинган, ёки ҳеч бўлмаганда уларнинг ҳаёти ва тақдирига бепарволик туфайли йўл қўйилган”, - дейди экспертлар.
