Душанба куни Ироқ пойтахтида отишмалар авж олгани ва намойишчилар ҳукумат саройига бостириб кирганидан сўнг Ироқ ҳарбийлари мамлакат бўйлаб комендантлик соати эълон қилди. Бағдодга қўшимча ҳарбий кучлар киритилгани хабар қилинмоқда.
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ва бир қанча давлатлар низоларни ҳал қилиш учун тинчлик ва мулоқотга чақирган бир пайтда янгиланган зўравонлик хавотирларни кучайтирди.
Интернетда тарқалаётган видеоларда Садрнинг қуролли гуруҳи Сарая ас-Саломга тегишли автомобиллар карвонлари Бағдод марказига қараб кетаётганини кўриш мумкин.
Сарайя жангчилари ал-Жумҳурия кўпригидан ҳукумат бинолари ва дипломатик миссияларнинг мутлақ кўпчилиги жойлашган мустаҳкам яшил ҳудудга олиб борувчи йўл бўйлаб жойлаштирилган. Шундан сўнг Яшил зонада автоматлар, пулемётлар, граната ва миномётлардан бир неча соат давомида ўқ узилди. Қизиғи шундаки, ким ким билан жанг қилаётгани ҳали тўлиқ аниқ эмас. Баъзи манбалар Яшил ҳудудни ҳимоя қилиш учун масъул бўлган Ироқ махсус бўлинмаси кучлари Сарайя ас-Салам Садр билан тўқнашганини хабар қилмоқда.
Аммо садрчилар уларга «Хашд аш-Шаби», ярим ҳарбийлаштирилган гуруҳи (шиалар) жангарилари ҳужум қилганини даъво қилишди. Садрнинг асосий рақиблари бўлган Эрон томонидан қўллаб-қувватланадиган кўплаб фракциялар Хашднинг бир қисмидир, ваҳоланки, Сарайя ас-Салом ҳам унга техник жиҳатдан киритилган. Ҳарбий манбаларнинг Middle East Eye нашрига маълум қилишича, «Хашд ал-Шааби» (шунингдек, халқ сафарбарлиги деб ҳам аталади) ҳали жангларни бошламаган.
Ҳашд жангчилари ҳозирда Яшил ҳудудда чекланган ва кўприк ва йўл ёпилганлиги сабабли уларга қўшимча кучлар олмаган, дейди манбалар. Кейинроқ садрчилар ҳужумчилар махсус бўлинма аъзолари эканлигини тасдиқлади. Таъкидлаш жоизки, унинг жангчиларининг аксарияти Карбалодан 20 километр шарқда жойлашган собиқ бош вазир Нури ал-Маликийнинг (бўлинма асосчиси) туғилган жойи Тувайрай шаҳридан бўлган, шунинг учун садрчилар унинг жангчиларини Эрон томонидан қўллаб-қувватланадиган Дава (яъни, Моликий) партияси қуролли кучлар етакчисига содиқликда айбламоқда..
Аммо можаро нафақат Бағдодда авж олди. Қарама-қаршиликлар жанубдан шиалар кўп бўлган вилоятга тарқалди, у ерда ҳам Садр, ҳам унинг Эрон томонидан қўллаб-қувватланадиган рақиблари катта кучга эга. Эронпараст кўплаб қуролли гуруҳлар, жумладан Бағдод, ад-Дивания ва Басрадаги «Асаиб Аҳл ал-Ҳақ» ва «Катаеб Ҳизбуллоҳ» штаблари ёқиб юборилди, миномётлардан ўққа тутилди ёки оддийгина ўққа тутилди.
Маҳаллий матбуотнинг хабар беришича, Садр тарафдорлари жанубда Ди-Қар вилоятидаги вилоят ҳукумати биносига ҳам бостириб кирган. Хабарларга кўра, улар Восит ва Майсан губернаторликларида ҳам шундай қилишган: Майсан вилоятидаги бинони безаб турган граффитилар «халқ буйруғи билан ёпилган».
Басрада садрчи-намойишчилар шиналарни ёқиб, блок-постлар ўрнатдилар. Улар жанубдаги бошқа шаҳарлар, масалан, Носирия ва Ҳилладаги ҳукумат биноларига ҳам бостириб киришди.
Баъзи давлатлар ўз фуқароларини имкон қадар тезроқ Ироқни тарк этишга чақирмоқда. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош котиби Антониу Гутерриш Ироқдаги вазиятни "ташвиш билан кузатаётганини" айтди ва барча томонларни "хотиржамлик ва ўзини тутиш"га, "вазиятни пасайтириш ва ҳар қандай зўравонликнинг олдини олиш учун зудлик билан чоралар кўришга" чақирди.
Европа Иттифоқи, шунингдек, барча манфаатдор томонларни "максимал вазминликка" чақирди. АҚШнинг Ироқдаги элчихонаси мамлакатдаги тартибсизликларни танқид қилиб, Ироқ муассасаларининг фаолиятига рухсат берилмагани "ташвишли" эканини айтди.
Ироқдаги курд мухториятининг собиқ президенти Масуд Барзаний барча томонларни "можароларни ҳал қилишда қурол ва зўравонлик тилига мурожаат қилмасликка" чақирди.
Ҳозиргача шифокорларнинг маълумотларига кўра, 23 киши ҳалок бўлган, камида 380 киши жароҳатланган.
Муқтада ас-Садрнинг ўзи "зўравонлик ва қурол ишлатиш" тўхтамагунча очлик эълон қилган.
Умуман олганда, бу воқеаларнинг барчаси Ироқ давлати АҚШ босқинидан кўп йиллар ўтиб нақадар заиф ва деярли вақтинчалик аҳволда эканини яна бир бор кўрсатади. Шиа етакчисининг сиёсатдан кетиши (эҳтимол хаёлий) мамлакатни фалокат ёқасига олиб келади ва унинг тарафдорлари қайта-қайта давлат институтларини эгаллаб олиб, уларнинг ишлашига халақит беради. Қолаверса, ҳозир биз кўраётган ҳамма нарса амалда фақат шиа гуруҳлари тўқнашувидир. Бу ерга суннийлар ва шартли курдларни қўшсак, ҳаммаси анча мураккаблашади.
