loader
Foto

Украина ғалаба қозоняпти. Шубҳалар тобора камаймоқда

Шундай қилиб, ҳозирги чекиниш Украина шимолидаги баҳорги чекинишдан ёки Харьков вилоятидаги сентябрдаги муваффақиятсизликдан тубдан фарқ қилади: аввал улар бировникини ташлаб кетишди, энди улар ўзиники деб ҳисоблаган нарсаларни қайтариб беришлари керак.

Ҳарбий нуқтаи назардан, Херсоннинг таслим бўлиши Украина қўшинларининг Қрим бўйинида ўт ўчириш назоратини амалга ошириши мумкин бўлган позицияларга чиқишини англатади.

Сергей Суровикин бир ой олдин Украинадаги Россия Қўшма кучлари гуруҳи қўмондони этиб тайинланганида, у олдинда "қийин қарорлар" турганини айтди ва ўшанда ҳам у Россия Днепрнинг ўнг қирғоғидаги катта кўприкни тарк этишни назарда тутаётгани ҳақида фикр билдирилди. Биринчи навбатда Днепр орқали амалга оширилиши керак бўлган таъминот билан боғлиқ катта муаммолар туфайли уни ушлаб туриш тобора қийинлашди.

Шу билан бирга, кузнинг бошида 25-30 минг кишигача бўлган гуруҳ жуда катта миқдордаги ўқ-дорилар, ёқилғи ва озиқ-овқатларни талаб қилади. Бутун плацдарм, ўтиш жойларигача, узоқ масофали ракета ва артиллерия қуроллари билан ўққа тутилади. Уни ушлаб туриш учун танланган бўлинмалар ташланган бўлса-да: бу ерда Россия ҳаво-десант қўшинларининг барча бўлинмалари тўпланган, улар изчиллик билан йўқ қилишга маҳкум эди. Ҳатто ўзининг қобилиятсизлигини бир неча бор исботлаган рус қўмондонлиги ҳам ўз аскарларининг бундай очиқ-ойдин бемаъни ўлимига йўл қўя олмади.

Эҳтимол, Херсонни топшириш ҳақида аллақачон қабул қилинган қарорни эълон қилиш Джо Байденга совға қилмаслик учун АҚШ даги оралиқ сайловларгача чўзилган, деб айтаётганларнинг фикриларига қўшилиш мумкин, Кремлда Республикачилар даврида Украинага ёрдам камаяди ёки муаммоларга дуч келади деган кичик умид бор эди. Аммо энди муддат келди ва биз саккиз ойдан ортиқ урушда қўлга олинган ва ҳатто Россияники деб эълон қилинган Украинанинг ягона вилоят марказидан чекиниш кераклиги ҳақидаги хабар "махсус операция"нинг энг катта тарафдорларини ҳайратда қолдирди.

Россия қўшинлари ҳали ҳам Днепрнинг ўнг қирғоғида ва Херсон ҳали ҳам уларнинг назорати остида

Эслатиб ўтамиз, Россия армиясининг Украинадаги сўнгги муҳим муваффақияти жуда узоқ вақт олдин бўлган: 2 июль куни Украина қўшинлари Луганск вилоятининг Херсондан уч баравар кичик туман маркази Лисичанскни тарк этишди. Ўшандан бери – фақат кўнгилсизликлар ва ҳозиргиси энг аянчлисидир. Расмий даражада, мудофаага ўтадиган "енгилмас" рус армияси мудофаага ўтмоқда ва Днепр дарёси бу маънода идеал чегарадир.

Ҳарбий нуқтаи назардан, Херсоннинг таслим бўлиши Украина қўшинлари Қрим бўйини ва Қримдан Мелитополга олиб борадиган йўлларда, яъни қўшинларни биринчи навбатда Запорожье йўналишида ўт очиш назоратини амалга ошириши мумкин бўлган позицияларга етиб боришини англатади. Бундан ташқари, руслар ниҳоят қачондир Одессани босиб олиш режалари билан хайрлашиши керак, чунки Херсон Николаевнинг калитидир ва Николаевни олмасдан, Одессага яқинлаша олмайсиз.

Аммо маълум маънода эълон қилинган чекинишнинг рамзий ва психологик аҳамияти янада муҳимроқдир. Яқинда Кремлнинг асосий мафкурачисига айланган Александр Дугин Херсонни "ҳар қандай ҳолатда ҳам сақлаб қолиш керак" деб ёзган, чунки "Херсон бугунги кунда Россияда ҳокимиятга таяниб турган нарса". Сарой сиёсатшуноси Сергей Марков том маънода мамлакат раҳбариятига: "Херсоннинг таслим бўлиши СССР парчаланганидан бери Россиянинг энг йирик геосиёсий мағлубиятидир. Ушбу йирик мағлубиятнинг сиёсий оқибатлари ҳақиқатан ҳам катта бўлади. Бу мағлубиятнинг асосий сабаби - ҳақиқий урушни рад этиш ва зарур қарорларни қабул қилишда ҳалокатли кечикишдир". Қандай қилиб ўзига ва аҳолига яна бир "яхши ният ишораси" (бир вақтлар рус гарнизонининг Змейний оролидан парвози шундай аталган) ва "қайта гуруҳланиш" (Россия Мудофаа вазирлиги Изюм остидан қочиш учун эвфемизм) ташвиқотчиларнинг ақлига сиғмайди.

Яқинда деярли Кремлнинг асосий мафкурачисига айланган Александр Дугин Херсонни "ҳар қандай ҳолатда ҳам сақлаб қолиш керак", деб ёзган эди, чунки "Херсон бугунги кунда Россияда ҳокимиятга таяниб турган нарса".

Русларга Украина фронтларида "ҳамма нарса режа бўйича кетмоқда" деб айтишга уринишлар тобора кулгилироқ кўринади. Агар гап Украина Бош штабининг режаси ҳақида кетаётган бўлмаса, албатта.

Рус қўшинлари ҳали ҳам Днепрнинг ўнг қирғоғида, Херсон эса ҳали ҳам уларнинг назорати остида. Жойлардан олинган хабарларга кўра, чекинаётган одамлар қўлларидан келганини портлатиб, ҳамма жойни миналаштирмоқда. Шубҳасиз, бошқа томонга чекиниш пайтида улар Украина артиллерия зарбаларига айниқса заиф бўлиб қоладилар ва йўқотишларни камайтириш учун барча чоралар кўрилади. Украина томони ҳам қочиб кетаётган душманга максимал даражада зарар етказиш ва бунинг учун ортиқча нархни тўламасликдан олдин оқилона мувозанатни сақлашга ҳаракат қилмоқда. Шу билан бирга, Суровикин "мураккаб қарор" ҳақидаги салбий таассуротни тузатишга уриниб, бошқа жойга кўпроқ зарба беришга ҳаракат қилади, деб қўрқиш керак. Масалан, Украинани яна бир кўргазмали йирик ракета-дрон билан ўққа тутиш, худди бир ой олдин, у ўз вазифасини эндигина бошлаганида каби.

Қонли ва шафқатсиз уруш давом этмоқда. Уни ким ютиши ҳақида шубҳа тобора камаймоқда.