loader

مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ

Сизнинг биродарингиз адашгани ҳам, йўлдан озгани ҳам йўқ.

وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلْهَوَىٰٓ

У ҳаводан нутқ қилмас.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌۭ يُوحَىٰ

У (Қуръон) ваҳийдан ўзга нарса эмас.

عَلَّمَهُۥ شَدِيدُ ٱلْقُوَىٰ

Унга шиддатли қувват эгаси ўргатди.

ذُو مِرَّةٍۢ فَٱسْتَوَىٰ

Миррат эгаси. Бас кўтарилди.

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ

Сўнгра яқинлашди ва жуда ҳам яқин бўлди.

فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ

Бас, икки камон миқдоридай жойгда бўлди. Балки ундан ҳам яқинроқ келди.

فَأَوْحَىٰٓ إِلَىٰ عَبْدِهِۦ مَآ أَوْحَىٰ

Ва У зот бандасига нимани ваҳий қилган бўлса, етказди.

مَا كَذَبَ ٱلْفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ

Қалб (кўз) кўрганини ёлғонга чиқармади.

أَفَتُمَٰرُونَهُۥ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ

У билан ўзи кўрган нарса устида тортишасизларми?!

وَلَقَدْ رَءَاهُ نَزْلَةً أُخْرَىٰ

Ва дарҳақиқат, уни бошқа сафар кўрди.

عِندَ سِدْرَةِ ٱلْمُنتَهَىٰ

Тугаш дарахти олдида.

عِندَهَا جَنَّةُ ٱلْمَأْوَىٰٓ

У(дарахт)нинг ҳузурида маъво жаннати бор.

إِذْ يَغْشَى ٱلسِّدْرَةَ مَا يَغْشَىٰ

Ўшанда, дарахтни ўрайдиган нарса ўраб турибди.

مَا زَاغَ ٱلْبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ

Нигоҳ бурилмади ҳам, ҳаддидан ошмади ҳам.

لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ ءَايَٰتِ رَبِّهِ ٱلْكُبْرَىٰٓ

Дарҳақиқат, Ўз Роббисининг улкан белгиларидан кўрди. (Муҳаммад алайҳиссалом меърож кечасида, жаннатни, дўзахни, Байтул маъмурни, ўтган Пайғамбарларни, Жаброил алайҳиссаломнинг асл ҳолатларини ва бошқаларни кўрдилар.)

أَفَرَءَيْتُمُ ٱللَّٰتَ وَٱلْعُزَّىٰ

Лот ва Уззони ўйлаб кўрдингизми?

وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلْأُخْرَىٰٓ

Ва бошқаси-учинчиси Манотни ҳам?

أَلَكُمُ ٱلذَّكَرُ وَلَهُ ٱلْأُنثَىٰ

Сизларга эркаг-у, У зотга аёлми?

تِلْكَ إِذًۭا قِسْمَةٌۭ ضِيزَىٰٓ

Ундоқ бўлса, бу нотўғри тақсим-ку!

إِنْ هِىَ إِلَّآ أَسْمَآءٌۭ سَمَّيْتُمُوهَآ أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَٰنٍ ۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهْوَى ٱلْأَنفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَآءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ ٱلْهُدَىٰٓ

У(бут)лар сиз ва ота-боболарингиз қўйган номлардан ўзга ҳеч нарса эмас. Аллоҳ бунга ҳеч ҳужжат туширган эмас. У (мушрик)лар Роббиларидан ҳидоят келганига қарамай гумон ва ҳавойи нафс хоҳишига эргашарлар, холос.

أَمْ لِلْإِنسَٰنِ مَا تَمَنَّىٰ

Ёки ҳар инсон нимани хоҳласа, шу бўлурми?

فَلِلَّهِ ٱلْءَاخِرَةُ وَٱلْأُولَىٰ

Зеро, охират ҳам, дунё ҳам Аллоҳникидир.

۞ وَكَم مِّن مَّلَكٍۢ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ لَا تُغْنِى شَفَٰعَتُهُمْ شَيْـًٔا إِلَّا مِنۢ بَعْدِ أَن يَأْذَنَ ٱللَّهُ لِمَن يَشَآءُ وَيَرْضَىٰٓ

Осмонларда қанчадан-қанча фаришталар мавжуд, уларнинг шафоати ҳеч фойда бермас. Магар Аллоҳ Ўзи хоҳлаган ва рози бўлганларга изн берсагина.

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ تَسْمِيَةَ ٱلْأُنثَىٰ

Албатта, охиратга иймон келтирмаганлар фаришталарни аёл номи билан номларлар.

وَمَا لَهُم بِهِۦ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ ۖ وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغْنِى مِنَ ٱلْحَقِّ شَيْـًۭٔا

Уларда бу ҳақда ҳеч қандай илм йўқ. Гумондан бошқа нарсага эргашмаслар. Албатта, гумон ҳақиқат ўрнига ўтмас.

فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا

Бизнинг зикримизга орқа ўгирган, ҳаёти дунёдан бошқани хоҳламайдиганлардан юз ўгир.

ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ ٱلْعِلْمِ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ ٱهْتَدَىٰ

Уларнинг эришган илмлари мана шу. Албатта, Роббинг Унинг йўлидан адашганларни билгувчидир ва ҳидоятдагиларни ҳам билгувчидир.

وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ لِيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔوا۟ بِمَا عَمِلُوا۟ وَيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ أَحْسَنُوا۟ بِٱلْحُسْنَى

Осмонлару ердаги барча нарсалар Аллоҳникидир. У ёмонлик қилганларни амалига яраша жазолар ва яхшилик қилганларни гўзал(мукофот)ила мукофотлар.

ٱلَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلْإِثْمِ وَٱلْفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَٰسِعُ ٱلْمَغْفِرَةِ ۚ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌۭ فِى بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمْ ۖ فَلَا تُزَكُّوٓا۟ أَنفُسَكُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ

Улар кичик гуноҳлардан бошқа катта гуноҳлар ва фаҳш ишлардан четда бўладиганлардир. Албатта, Роббинг мағфирати кенг зотдир. У сизларни тупроқдан пайдо қилганда ҳам, оналарингиз қоринларида ҳомилалик чоғингизни ҳам яхши билувчидир. Шундоқ экан, ўзингизни оқламанг, У ким тақводорлигини яхши биладир. (Оятдаги «Ламам» сўзини биз «кичик гуноҳлар» деб таржима қилдик. Аслида, «ламам» сўзи «оз», «кичик» маъноларини англатади. «Кичик гуноҳ» ибораси энг муносиб маънодир. «Фаҳш ишлар» ибораси қабиҳлиги катта иш ва сўзларга нисбатан ишлатилади. Шариатда «катта гуноҳ» деб Аллоҳ ҳаромлигини баён қилган ва ёки жазоси белгиланган гуноҳларга айтилади. Ўғрилик, одам ўлдириш ва зино кабилар.)

أَفَرَءَيْتَ ٱلَّذِى تَوَلَّىٰ

Юз ўгириб кетганни кўрмадингми?!

وَأَعْطَىٰ قَلِيلًۭا وَأَكْدَىٰٓ

У озгина берди ва тўхтатди.

أَعِندَهُۥ عِلْمُ ٱلْغَيْبِ فَهُوَ يَرَىٰٓ

Унинг ҳузурида ғайб илми бору, у кўриб турибдими?! (Ғайбни фақат Аллоҳ билиб, бошқа ҳеч ким билмаслиги аниқ. Охиратнинг ғамини емай юрганлар нимага суянишади? Ғайбни билмагандан кейин инсон доимо ўзига охиратда фойда берадиган ишларни кўпроқ бажаришга ҳаракат қилмоғи лозим.)

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِى صُحُفِ مُوسَىٰ

Ёки Мусонинг саҳифаларидаги сўзлар хабари унга берилмадими?

وَإِبْرَٰهِيمَ ٱلَّذِى وَفَّىٰٓ

Ва вафо қилган Иброҳимнинг?

أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌۭ وِزْرَ أُخْرَىٰ

«Ҳеч бир гуноҳкор жон бошқанинг гуноҳини кўтармас.

وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ

Ҳар бир инсонга ўз қилганидан бошқа нарса йўқ.

وَأَنَّ سَعْيَهُۥ سَوْفَ يُرَىٰ

Ва, албатта, унинг қилмиши тезда кўринар.

ثُمَّ يُجْزَىٰهُ ٱلْجَزَآءَ ٱلْأَوْفَىٰ

Сўнгра жазо ёки мукофоти тўлиқ берилар», деб. (Ушбу зикр этилган маънолар Мусо а. с. нинг Тавротларида ва Иброҳим а. с. нинг саҳифаларида келгандир.)

وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلْمُنتَهَىٰ

Ва, албатта, интиҳо Роббинг ҳузуридадир.

وَأَنَّهُۥ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَىٰ

Ва, албатта, кулдирган ҳам Ўзи, йиғлатган ҳам Ўзи.

وَأَنَّهُۥ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا

Албатта, ўлдирган ҳам Ўзи, тирилтирган ҳам Ўзи.

وَأَنَّهُۥ خَلَقَ ٱلزَّوْجَيْنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلْأُنثَىٰ

Албатта, икки жуфтни; эркак ва аёлни яратган ҳам Ўзи.

مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَىٰ

Нутфадан, оқиб тушганда.

وَأَنَّ عَلَيْهِ ٱلنَّشْأَةَ ٱلْأُخْرَىٰ

Ва, албатта, кейинги пайдо қилиш зиммасидаги зот ҳам Ўзи.

وَأَنَّهُۥ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ

Ва, албатта, беҳожат қилган ҳам Ўзи, бадавлат қилган ҳам Ўзи.

وَأَنَّهُۥ هُوَ رَبُّ ٱلشِّعْرَىٰ

Ва, албатта Шеъронинг Роббиси ҳам Унинг Ўзи.

وَأَنَّهُۥٓ أَهْلَكَ عَادًا ٱلْأُولَىٰ

Ва, албатта, биринчи Одни ҳалок қилган ҳам Ўзи.
Қорилар
Абдулбосит Абдуллоҳ Басфар Абдурраҳмон Судайс Абдуссомад Абу Бакр Шатрий Аҳмад ибн Али ал-Ажмий Алафасий Рифаий Хусарий Хусарий (мужаввад) Хузайфий Иброҳим Ахдар Маҳер Ал-Муайқлий Миншавий Миншавий (мужаввад) Муҳаммад Аюб Муҳаммад Жибрил Сауд ибн Иброҳим Аш-Шурайм Шаҳриёр Пархизгар Айман Сувайд

СЎНГГИ ЯНГИЛИКЛАР

© Абу Муслим | Islamonline 2003 - 2024 | Интернет-ОАВ гувоҳномаси № 1251
Материаллардан Аллоҳ йўлида фойдаланиш учун ҳуқуқлар чекланмаган.
Тижорат учун фойдаланиш мумкин эмас...