Касби бўйича ҳимоя дубулғаларини кийган, яъни жисмоний меҳнат билан шуғулланадиган эркаклар, кунларини мониторлар олдида ўтказадиган оқ халатлиларга қараганда анча соғлом сперматозоидларга эга бўлиши мумкин. Бундай хулосага Гарвард университети мутахассислари келиб, ўз кузатувларини Human Reproduction журналида чоп этишди.
Ҳаракат - бу ҳаёт!
Уларнинг маълумотларига кўра, мунтазам равишда оғирликни кўтарадиган ёки ҳаракатга қиладиган эркакларда сперматозоидлар сони касби туфайли кўп ҳаракат қилмайдиганларга қараганда деярли 50% га кўп.
Бундан ташқари, биринчи гуруҳ субъектлари жинсий алоқа, мушак массаси ва сперма ишлаб чиқариш учун масъул бўлган эркак жинсий гормони тестостероннинг юқори даражасини кўрсатди.
Сперматозоидлар сони, ҳаракатчанлиги ва тестостерон даражаси эркакларнинг фертиллигининг асосий омилларидир. Сўнгги ярим асрда аҳолидаги сперма сони деярли икки баравар камайди, деб ишонилади. Нега?
Олимларнинг таъкидлашича, бунинг ортида омилларнинг бутун "гулдастаси" турибди - ҳаракатсиз турмуш тарзи, атроф-муҳитнинг ифлосланиши, табиий овқатланишдан воз кечиш. Энди бу ерда “касб” бандини ҳам киритиш керакдек туюлади.
Қаттиқ меҳнатнинг фойдалари
"Биз жисмоний машқлар саломатлик, жумладан, репродуктив саломатлик учун ниҳоятда фойдали эканлигини аллақачон биламиз. Аммо касбий омилларнинг эркаклар саломатлигига таъсири бўйича жуда кам иш олиб борилмоқда", дейди тадқиқотнинг етакчи муаллифи, репродуктив олим ва катта ёшли Лидия Мингес-Аларкон Гарвард жамоатчилик билан алоқалар мактаби тадқиқотчиси, соғлиқни сақлаш бўйича мутахассис.
Унинг жамоаси 2005 йилдан 2019 йилгача ўз шериклари билан бирга репродуктив марказларга даволаниш учун мурожаат қилган 377 эркакдан 950 та уруғ ва қон намуналарини ўрганди. Асосан оқ танли, ўртача ёши 36 га яқин бўлган респондентлардан оғирликларни қанчалик тез-тез кўтариши ёки кўчириши, шунингдек, иш кунлари ва ишдаги жисмоний фаоллик даражасини тавсифлаш ҳақида сўровномани тўлдириш сўралган.
Тадқиқот иштирокчиларининг 12 фоизи касби туфайли кўпинча оғир юкларни кўтаришларини айтди. Бу эркаклар қўлда бўлмаган эркакларникига қараганда 46% юқори сперма консентрацияси ва 44% юқори умумий сперма сонига эга эди. Тадқиқотчиларнинг таъкидлашича, бу кўрсаткичлар бошқа мумкин бўлган омиллар, жумладан, ёш, тана массаси индекси, чекиш, ирқ учун мослаштирилгандан сўнг олинган.
Тўғри, лекин ҳамма учун эмас
Ишда жисмоний фаоллигини билдирган эркакларда ҳам эркак жинсий гормони тестостерон ва аёл гормони эстроген даражаси юқори бўлган. "Эркак" ва "аёл" гормонлари иккала жинсда ҳам мавжуд, аммо турли миқдорда, Мингес-Аларкон тушунтиради. "Бу ҳолда, биз ортиқча тестостерон эстрогенга айланади, деб тахмин қиламиз, бу танадаги нормал гормонал даражасини сақлаб қолиш учун маълум механизмдир."
Олимлар шунингдек, атроф-муҳитнинг ифлосланиши бачадондаги болаларга таъсир қилишини аниқладилар, бу эса кейинчалик ўғил болаларда сперма сонини камайтириши мумкин.
Тадқиқот муаллифлари уларнинг топилмалари оддий аҳолига тааллуқли эмаслигини истисно қилмайди, чунки иш фақат бепуштликдан даволанган жуфтликлар билан олиб борилган. Олимларнинг таъкидлашича, жиддий соғлиқ муаммолари бўлган эркаклар, таърифига кўра, юк кўтармайдилар, яъни улар сўровдан четлатилган. Бироқ, ҳатто бундай кичик намуна ҳам илгари қилинган кузатувларни тасдиқлайди: жисмоний фаолият репродуктив саломатлик учун фойдалидир!
Машҳур туғилиш бўйича мутахассис Шанна Сwан эркакларга фойдали ва ақлли маслаҳат беради: "Врачнинг юрак соғлиғи учун тавсия қилган нарса сизнинг туғилишингизга ёрдам беради".
