Аллоҳга ҳамдлар бўлсин! Биз Унга ҳамд айтамиз, Ундан ёрдам ва мағфират сўраймиз. Биз нафсимиз ёмонликларидан ва амалларимизнинг ёмон оқибатларидан Аллоҳдан паноҳ тилаймиз. Кимни Аллоҳ тўғри йўлга бошласа, уни ҳеч ким адаштиролмайди. Кимни Аллоҳ адашишда қолдирса, уни ҳеч ким ҳидоят қилолмайди. Шоҳидлик қиламизки, Аллоҳдан ўзга ҳаққон ийбодатга лойиқ зот йўқ ва Муҳаммад — Аллоҳнинг бандаси ва Унинг Расулидир. Аминдан кейин:
Имом Молик (раҳимаҳуллоҳ) айтдилар: “Суннат Нуҳнинг кемаси кабидир! Ким унга чиқса, нажот топади, ким ундан юз ўгирса, ғарқ бўлади”. (“Тарих ал-Бағдод” 7/336)
Аллоҳнинг Китоби — Қуръон ва Пайғамбар Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг Суннаттлари — мусулмон умматининг асосий манбалари ва солиҳ ҳаётга етакловчи раҳнамолардир. Ислом тарихининг илк даврида яшаб ўтган улуғ олимлардан бири бўлган Имом Молик (раҳимаҳуллоҳ)нинг сўзлари бугунги кунгача миллионлаб мўминларни илҳомлантирмоқда.
Суннат — бу Пайғамбар Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг йўли бўлиб, у зотнинг сўзлари, амаллари, маъқуллаган ишлари ва ахлоқини ўз ичига олади. У Қуръоннинг амалий тафсири бўлиб, мўминлар Аллоҳнинг қонунларига қандай амал қилишларини кўрсатиб беради. Қуръонни тўлиқ тушуниш Суннатсиз мумкин эмас, чунки айнан Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳаёти орқали ислом қоидаларининг ҳаётда қандай татбиқ этилишини кўрамиз.
Имом Молик Суннатни Нуҳ (алайҳиссалом) кемасига қиёс қилганлар, чунки ҳар иккаласи ҳам нажот воситасидир. Нуҳнинг кемаси Аллоҳга иймон келтириб, Унинг Расули Нуҳга эргашганлар учун тўфон пайтида ягона нажот йўли бўлган. Худди шундай, Суннат ҳам Аллоҳга яқинлашиш ва адашишдан сақланишни истаганлар учун “нажот ҳалқаси”га айланади.
Бугунги кунда кўплаб инсонлар Исломни фақат Қуръон орқали талқин қилишга уринишмоқда (қуръонийлар), Суннатни эътиборсиз қолдиришмоқда. Аммо бу нотўғри ёндашувдир, чунки Қуръоннинг ўзи ҳам бизларни Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг намунасига эргашишга чақирган. Аллоҳ таоло Қуръонда марҳамат қилади:
"Батаҳқиқ, сизлар учун–Аллоҳдан ва охират кунидан умидвор бўлганлар учун ва Аллоҳни кўп зикр қилганлар учун Расулуллоҳда гўзал ўрнак бор эди." (Аҳзоб сураси, 21-оят)
Нуҳ (алайҳиссалом) қиссасида айтилишича, тўфон бошланганда, бутун инсонлар хавф остида қолган эдилар. Нажот топишнинг ягона йўли — Нуҳ қурган кемага чиқиш эди. Унга эргашмаганлар ва ерда қолганлар ҳалок бўлганлар. Шу каби, Суннат ҳам бу дунёдаги бўронли денгиздан ўтиб, абадий нажот соҳилига етказувчи “кемамиз”дир.
Эътиборли жиҳати шундаки, кемага чиққанлар фақат унинг ёнида турган ёки уни узоқдан кўриб, ҳайратда қолганлар эмас. Улар унга ишониб, Нуҳга итоат этиб, унинг буйруқларини амалга оширганлар. Суннат ҳақида ҳам шундай: уни фақат билиш ёки ҳурмат қилиш кифоя қилмайди — унга амал қилиш, уни ҳаёт тарзига айлантириш керак. Нуҳга эргашмаганлар тўфон сувларида ҳалок бўлганлар. Руҳий маънода айтганда, ким Суннатни рад этса, у инсон раҳбарликдан маҳрум бўлиб, жоҳиллик, гуноҳ ва адашиш денгизида ғарқ бўлиши мумкин.
Суннатни инкор этганлар руҳий хавф остида қоладилар. Суннатдан юз ўгириш динда бидъатларнинг пайдо бўлишига, иймон заифлашишига ва ҳақиқатдан узоқлашишга олиб келади. Қандай қилиб Нуҳнинг кемасига чиқмаганлар ҳалок бўлган бўлсалар, Суннатни эътиборсиз қолдирган киши ҳам тўғри йўлдан адашиш хавфига дуч келади. Одамлар Суннатдан юз ўгирганда, нафслари, урф-одатлари ёки ўйлаб топилган бидъатларга эргашадилар. Бу эса уммат орасида ихтилоф, илмнинг йўқолиши ва руҳий заифлашувга сабаб бўлади.
Бугунги кунда Суннатни инкор қилувчи ёки унинг маъносини бурмайдиган гуруҳ ва ғоялар жуда кўп. Мусулмонлар Суннатнинг поклигини ҳимоя қилишлари ва нотўғри таъбирлардан огоҳ бўлишлари лозим. Биз нафақат ўз ҳаётимиз, балки фарзандларимиз Суннатни қандай қабул қилиши ва тушуниши учун ҳам масъулмиз. Уларга бу ҳикматни етказиш ва ҳаётимиз орқали унинг гўзаллигини кўрсатишимиз шарт.
Суннатни Нуҳнинг кемасига қиёс қилиш бизни Пайғамбар Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг йўлига эргашиш муҳимлигига эслатади. Бу йўл бу дунёда ва охиратда муваффақиятга эришишнинг ягона йўлидир. Суннатсиз биз йўлни йўқотиш ва ҳақиқий йўлдан четга чиқиш хавфига дуч келамиз. Аммо агар Суннатни ҳаётимизнинг асосига айлантирсак, у биз учун нур, муҳофаза ва илҳом манбаи бўлади.
Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг Суннатлари — бу турли синовларга тўла бу ҳаёт денгизи орасида бизни нажотга етказувчи кема. Имом Молик айтганларидек, фақат шу йўлга эргашганларгина икки дунёда нажот топадилар. Аллоҳ бизга Қуръон ва Суннатдан маҳкам ушлашга ёрдам берсин, ва ҳалокатга олиб борувчи ҳар нарсадан асрасин! Аллоҳ таоло бизга ўзининг маҳбуб Расули (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг Суннаттига амал қилишга куч-қувват ато этсин ва уни ҳаётимизнинг ажралмас қисмига айлантирсин. Омин!
Абу Муслим тайёрлади
