loader
Foto

Қора денгиз тубидаги ядровий портлаш бутун минтақанинг ёнишига олиб келади

Совет давридан қолган "Москва" ракета крейсери пайшанба куни Севастопол порти яқинида Украина кемага иккита қанотли ракета билан зарба берганини айтганидан сўнг чўкиб кетди. Бугун Львов ҳарбий таҳлил маркази директори Михаил Самусь; Black Sea News муҳаррири Андрей Клименко; ва Украинанинг Defense Express газетаси Москва ўзининг П-1000 «Вулкан» ракеталарига ўрнатилиши мўлжалланган иккита ядро каллакларини олиб юриши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирди.

Агар бу ҳақиқат бўлса, унда Қора денгизда жанговар каллакларнинг йўқолиши "синган ўқ" ҳодисасини келтириб чиқариши мумкин. Бу ядровий қурол билан боғлиқ ўлимга олиб келиши мумкин бўлган бахтсиз ҳодисалар учун америка ҳарбий жаргони.

"Москва бортида иккита ядровий каллак бўлиши мумкин", деди Самусь, Клименко эса Қора денгизнинг бошқа давлатлари — Туркия, Руминия, Грузия ва Болгарияни изоҳ беришга чақирди. "Бу жанговар каллаклар қани? Ўқ-дорилар портлаганда улар қаерда эди? –деб сўрайди эксперт.

"Москва" тенгсиз мўъжизавий крейсери, эҳтимол, ядровий қурол ташувчиси эканлиги крейсер чўкиб кетгани маълум бўлиши биланоқ аллақачон огоҳлантирилган эди. Бироқ, энди биз мавзу расмий даражага кўтарилаётганини ва бизнинг тахминимиз аллақачон ҳақиқатга айланиб бораётганини кўрамиз. Ва биз машҳур мутахассисларни бирданига тўғриламоқчи бўлган нарса - у ерда иккита жанговар каллак бўлиши мумкин эмас.

1164 «Атлант» ракета крейсерлари СССРда самолёт ташувчиларнинг қотиллари сифатида жойлаштирилган.

АУГна ҳужум қилиши керак бўлган Ту-22 худди П-1000 аналоги бўлган жанговар каллаги 350-1000 килотонна бўлган Х-22 ракетаси билан қуролланган ва АУГни йўқ қилиш учун бирданига бутун бошли полкни, яъни 30 га яқин самолёт юбориши керак эди. Бундай ҳолда, Совет адмираллари режасига кўра, АУГ ракетага қарши мудофаани енгиб ўтиш кафолатланади.

Шубҳасиз, 1164 «Атлант» лойиҳаси крейсерлари худди шу сабабларга кўра қуролланган эди, шунинг учун трюмда камида 16 та жанговар каллак бўлиши керак, ҳар бир ишга туширгич учун камида биттадан. Харбий каллакларнинг кучи эса Х-22 га ўхшаш, яъни 350-1000 килотонга бўлиши керак эди.

Албатта, ҳозир СССР даври эмас, замонлар бошқача ва бу вақтлар шу билан тавсифланадики, СССРда 1164 "Атлант" лойиҳасининг крейсерлари катта бўлса ҳам оддий кемачалар бўлган, аммо ҳозир улар флотдаги флагманлар ролини ўйнашмоқда. Яъни, дала штаб-квартираси билан, демак, денгизга асосланган жанговар каллакларни бундай кемалардан бошқа қаерда сақлаш керак? «Х» соатда Энгельсга чопар юборилмаса керак. Шунинг учун, «Москва» бортида камида 16 та ядровий заряд бўлиб, эҳтимол, у ерда бутун Қора денгиз флоти учун ядро қуроллари захираси сақланган.

Биз амалий ядро физикаси бўйича унчалик мутахассис эмасмиз, аммо биз билганимиздек, ядро зарядлари динамит каби қўшилмайди. Яъни, агар сиз 16 та жанговар каллакни қозиққа солиб, улардан бирини портлатсангиз, қолган 15 таси шунчаки йўқолиб кетмайди, портламайди. Шунинг учун жанговар каллаклар сони масаласи эҳтимолий портлаш кучининг омили сифатида эмас, балки статистик омил сифатида қаралиши керак.

Шундай қилиб, агар ўхшаш бўлмаган битта бош пастга тушган бўлса, унда у ёки бу сабабга кўра, масалан, 10% эҳтимоллик билан портлаши мумкин. Масалан, у корпусни кемираётган акулага таъсир қилади. Ёки ёнғин у ерда бирор нарсага зарар етказган. Ёки у пастки қисмидаги қияликдан пастга силжийди ва тошга урилади. Ёки корпусни занг босиб ейди. Умуман олганда, вариантлар бошқача бўлиши мумкин, аммо агар битта жанговар каллак бўлса, унда портлаш эҳтимоли, масалан, 10% бўлади, аммо агар 16 жанговар каллак бўлса, унда портлаш эҳтимоли 160% бўлади.

Ҳали ҳеч ким мегатоннали жанговар каллакининг газ гидратини ҳосил қилишдаги портлаши бўйича физик тажриба ўтказмаган, шунинг учун у ерда нима бўлишини тасаввур ҳам қилолмаймиз. Аммо агар сиз Қора денгиз тубида тўла бўлган метан гидратига водород сулфид қўшсангиз, агар сиз жавондаги геологик ёриқлар ва нефть конлари ҳақида эсласангиз, эҳтимол у жуда кучли ёнади. Шундай қилиб, таниқли апокалиптик башорат амалга ошмоқда, унга кўра охирги пайтларда Қора денгиз бутун ҳудуд бўйлаб ёниб кетади, шунинг учун биз воқеалар ривожини кузатиб борамиз.