Саккизта ривожланаётган Ислом мамлакатлари иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти ("Ислом саккизлиги", D -8) чорак аср давомида ташкилотга аъзо мамлакатлар ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва товар айирбошлашни ривожлантиришга фаол ҳисса қўшиб келмоқда.
Ўша даврдаги Туркия Бош вазири, Нажмиддин Эрбакан, 1997 йилда ташкилот тузилишининг бошида турган.
Унинг ташаббуси ва фаол ҳиссаси билан 1997 йил 15 июнда давлат ва ҳукумат раҳбарларининг саммитида "Истанбул декларацияси" қабул қилиниб, ривожланаётган ислом давлатлари мулоқотида янги саҳифа очилди.
Аъзо мамлакатлар аҳолиси бугунги кунда 1,2 миллиард кишини ташкил этувчи янги ташкилотнинг мақсади ташкилот ичидаги фаровонликни ошириш эди.
"Ислом саккизлиги" аъзолари: Туркия, Нигерия, Миср, Покистон, Индонезия, Эрон, Малайзия ва Бангладеш эди.
D-8 мамлакатлари ҳозирда 7,5 млн квадрат км.дан ортиқ майдонни эгаллайди, умумий ялпи ички маҳсулот эса 4 трлн долларга етади.
D-8 мақсадлари орасида аъзо мамлакатларнинг жаҳон иқтисодиётидаги мавқеини яхшилаш, тижорат муносабатларида янги имкониятларни аниқлаш, халқаро миқёсда қарорлар қабул қилиш жараёнларида иштирок этишни ошириш ва аҳоли турмуш даражасини ошириш кабилар биринчи ўринга чиқади.
D-8, шунингдек, аъзо давлатларнинг бошқа халқаро ва минтақавий ташкилотлар доирасидаги икки томонлама ёки кўп томонлама мажбуриятларига салбий таъсир кўрсатмайдиган форумдир.
Туркия Бош вазири Нажмиддин Эрбакан 1996 йил октябр ойида Истанбулда бўлиб ўтган "Тараққиёт учун ҳамкорлик бўйича конференцияси"да ривожланаётган мусулмон давлатлари ўртасида ҳамкорликни йўлга қўйиш ғоясини илгари сурди.
Анжуманда Бангладеш, Миср, Индонезия, Эрон, Малайзия, Нигерия ва Покистон вакиллари иштирок этди. Шу тариқа Жануби-Шарқий Осиёдан Африкагача кенг майдонда жойлашган мусулмон давлатлари ўртасида ҳамкорлик қилиш ғояси ҳаётга татбиқ этилди.
Истанбул конференцияси D-8ни яратиш йўлидаги биринчи қадам бўлди. У бир қатор тайёргарлик учрашувларидан сўнг бўлиб ўтди, унда бундай ташкилотни яратиш ғояси муҳокама қилинди.
Истанбул конференцияси D-8ни ташкил қилиш йўлидаги биринчи қадам бўлди. У бир қатор тайёргарлик учрашувларидан сўнг бўлиб ўтди, унда бундай ташкилотни яратиш ғояси муҳокама қилинди.
D-8нинг асосий мақсадлари 1997-йилдаги биринчи саммит декларациясида "тинчлик, мулоқот, ҳамкорлик, адолат, тенглик ва демократия" сифатида қайд этилган.
D-8 ташкил этилганининг 12 йиллиги муносабати билан Бош вазир Эрбакан шундай деди: "Зўравонлик ҳукм сураётган ҳозирги тузум ўрнига янги адолатли дунё тартибини шакллантириш керак. D-8 - бу бахт ва адолатли тартибнинг янги дунёсини яратиш йўлидаги қадамдир."
"Ислом Саккизлиги"нинг D-8 давлатлари ташкил этилганидан буён турли минтақавий ва глобал масалаларда ҳамкорлик қилиб келмоқда.
D-8, шунингдек, БМТда кузатувчи мақомига эга, БМТнинг Савдо ва тараққиёт конференцияси, Ислом тараққиёт банки, Чатем-Хаус, Ислом ҳамкорлик ташкилоти, Африка ва Осиё Қишлоқ тараққиёти ташкилоти, Ислом тадқиқот маркази, Туркия мувофиқлаштириш ва ҳамкорлик агентлиги (TIKA), Сабиха Гекчен номидаги аэропорт, Яқин Шарқ ва Ғарбий Осиё бўйича Бирлашган шаҳарлар ва маҳаллий ҳокимиятлар (ОГМВ), Қора денгиз Иқтисодий Ҳамкорлик Ташкилоти, Нигерия ахборот агентлиги, Анадолу агентлиги ва Анадолу ёшлар уюшмаси билан ҳамкорлик ўрнатган.
"Ислом саккизлиги" давлатлари ташқи ишлар вазирларининг йиғилиши жорий йилнинг июл ойида Бангладешда ўтказилиши режалаштирилган.
