Эронда 22 ёшли Маҳса Аминий ўлимидан сўнг бошланган норозилик намойишлари икки ойдан ортиқ давом этмоқда. Бу вақт ичида камида 378 намойишчи ҳалок бўлди, ундан ҳам кўпроқ одам яраланди. 15 мингга яқин одам ҳибсга олинган. Уларнинг кўплари ҳали ҳам қамоқхоналар ва полиция бўлимларида қолиб, у ерда уларга нисбатан шафқатсиз муносабатда бўлишади. CNN журналистлари ҳибсга олинганлардан бири, намойишларда қатнашган 20 ёшли қиз билан суҳбатлашди. У полиция бўлимларида жинсий зўравонлик ҳақида гапирди.
Асли курд миллатига мансуб Хана (CNN маълумотларига кўра, исм хавфсизлик мақсадида ўзгартирилган) ҳибсга олинганидан сўнг Эрон шимоли-ғарбидаги Урмия шаҳридаги полиция бўлимига олиб кетилган. У жинсий зўравонлик гувоҳи ва қурбони бўлганини айтди. Шу билан бирга, у фақат бир кун изоляторда ўтирди.
Хона ҳибсга олиниши арафасида унинг онасига Маҳобод шаҳридаги қамоқхона маъмуриятининг юқори мартабали ходими таниши қўнғироқ қилган. У аёлни "ҳеч қандай шароитда" қизларини уйдан чиқармасликка, норозилик намойишларида қатнашгани учун ҳибсга олинмасликка чақирди, чунки Эрон қамоқхоналарида аёлларга "жуда ёмон муносабатда бўлишади".
Огоҳлантиришга қарамай, Хана намойишларга қўшилди ва бошқа кўплаб аёллар каби ҳижобини омма олдида ёқиб юборди. Полициянинг айтишича, бу лаҳза гўё кузатув камераси ёзувига тушиб қолган ва шу билан уни ҳибсга олиш учун асос яратилган.
Хана полиция бўлимига олиб кетилган, у ерда у билан бирга яна 30-40 нафар аёл, шунингдек, полиция ходимлари томонидан қаттиқ калтакланган 13-14 ёшли ўсмирлар бўлган. "Аммо бу қизлар жинсий зўравонликка дучор бўлганлари энг ёмони эди", деди Хана.
Камерадошлар унга участкада содир этилган зўрлашлар ҳақида гапириб беришди ва Хананинг ўзи ҳибсга олинган ўсмирлардан бири полиция сўроқ хонасига олиб кетмоқчи бўлган синглисини ҳимоя қилишга уринганига гувоҳ бўлди. Полициячилар уни «дубинка»лар билан калтаклаган, синглиси эса қўшни хонада қичқирган. Хана унинг зўрланганига ишончи комил.
Хананинг ўзи ҳам зўрланган. Унинг сўзларига кўра, милиция ходими уни тергов хонасига қамаб қўйган ва у ерда унга жинсий алоқа эвазига эркинликни ваъда қилиб ҳужум қилган. CNN нашрининг таъкидлашича, журналистларга интервью берган пайтда қизнинг бўйнида полиция ҳужумидан кейин қолган кўкаришлар кўриниб қолган.
Хананинг сўзларига кўра, одамлар Эрон қамоқхоналари ва ҳибсхоналарида нималар бўлаётгани ҳақида кўп маълумотга эга эмаслар, чунки полиция аёлларни қўрқитади: "Улар [аёлни] унга нима бўлганини айтмаслик, унга ким буни қилганини, ким уни ҳақорат қилгани, ким уни зўрлаганини айтмаслиги учун таҳдид қилишади".
Хана қамоқдан отаси томонидан қутқарилган ва у Эрондан қочишга муваффақ бўлган. У амакисининг оиласи билан бир гуруҳ курд контрабандачилари ортидан бир неча кун тоғ йўлларида юрди. CNN телеканали хабарига кўра, Эрон чегарачилари мамлакатни ноқонуний равишда тарк этишга уринганларга қарата ўт очган.
Бўлиб ўтган ҳамма нарсага қарамай, Хана бошқаларга қараганда анча омадли эканлигига амин. Кўплаб маҳбуслар "Эроннинг чалкаш қамоқхоналар тизимида" ғойиб бўлмоқда, деб ёзади CNN. "Жинсий зўравонликка учраган, кейин бошқа шаҳарларга олиб кетилган қизлар бор эди", деб тушунтирди Хана. Инсон ҳуқуқлари фаолларининг CNN телеканалига айтишича, сўнгги йилларда Эронда юзлаб одамлар изсиз ғойиб бўлган.
Йўқолганлардан бири 20 ёшли Армита Аббосий. Намойишлар бошланганидан бери у ижтимоий тармоқларда ҳукуматга қарши постлар жойлаштирди, бироқ у кўча намойишларида бевосита иштирок этгани номаълумлигича қолмоқда. Бироқ полиция қизни ушбу намойишларга бошчилик қилганликда айблаб, ҳибсга олди. Расмийларга кўра, полиция Аббосийнинг хонадонини тинтув қилиш чоғида 10 дона "Молотов коктейли" топган.
17 октябрь куни фуқаролик кийимидаги полициячилар Армита Аббосийни тўғри ичагидаги оғир жароҳат билан Теҳрон чеккасидаги Кереж шаҳридаги касалхонага олиб кетишди. Қизнинг сочлари қириб ташланган эди. Шифокорларнинг айтишича, у жуда қўрқиб кетган ва бутун вужуди қалтирарди.
Полиция шифохона ходимларининг Армита билан гаплашишини тақиқлаб қўйди ва шифокорларни ҳибсга олинишидан олдин зўрлаш содир бўлганлигини ҳужжатлаштиришга мажбур қилди. Унинг ҳикояси оммага ошкор бўлгач, полиция қизни касалхонадан олиб кетди. Расмийларга кўра, у маҳаллий қамоқхонага ўтказилган, аммо бу маълумот мустақил тасдиқлангани йўқ.
CNN журналистлари содир бўлган воқеа ҳақида изоҳ олиш учун касалхонага мурожаат қилишди, аммо уларга Армита Аббоси ҳақида ҳеч қандай ёзув қолмаганлиги айтилди.
