(1) (وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا) أقسم الله بالشمس وضحاها، وهو النهار.

1. “Қуёш ва кундузга қасам”. Аллоҳ қуёш ва унинг ёруғлиги билан қасам ичди, у эса кундуздир.

(2) (وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا) إذا تَبِعَ الشمس، وذلك في النصف الأول من الشهر. إذا غَرَبَتِ الشمسُ تلاها القمرُ طالِعاً.

2. “Унга эргашувчи ойга қасам”. Ойнинг биринчи ярмида қуёш ботса, ой чиқиб (ҳилол кўриниб) унга эргашади.

(3) (وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا) جَلَّى الشمسَ بِضِيَائِهِ.

3. “Қуёшни ўз ёруғлиги билан билдирадиган кундузга қасам”.

(4) (وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا) إذا يغشى الشمس, حِينَ تَغِيبُ فَتَظْلَمَ الاَفاقُ.

4. “Қуёшни ўраб оладиган тун билан қасам”. Қуёш ботиб уфқлар қоронғулашганида қуёшни ўраб оладиган (тунга қасам).

(5) (وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا) يعني: ومَنْ خلَقها.

5. “Осмон ва уни бино қилган Зотга қасам”. Яъни, уни Яратганга қасам.

(6) (وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا) يعني: ومَنْ بَسَطَهَا يَمِينًا وشِمَالاً.

6. “Ер ва уни ёйган Зотга қасам”. Яъни, уни ўнг ва чап томонга ёйган Зотга қасам.

(7) (وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا) يعني: ومن سوّاها، وهو الله عز وجل الذي سواها، وخَلَقَهَا.

7. “Нафс (жон) ва унга гўзал шакл берган Зотга қасам”. Яъни, унга гўзал шакл бериб яратган Зотга қасам, у эса Аллоҳ Азза ва Жалладир.

(8) (فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا) يقول: فَبَيَّنَ لَهََا ما يَنْبَغِي أَنْ تَأْتِيَ أَوْ تَذَرَ مِنْ خَيْرٍ وَشَرٍّ وَطَاعَةٍ وَمَعْصِيَةٍ.

8. “(У Зот) унга фожирлик ва тақвони илҳом қилди”. Аллоҳ Таоло айтадики: унга қилиш лозим бўлган яхшилик ва тоатни ҳамда сақланиш лозим бўлган ёмонлик ва маъсиятни баён қилди.

(9) (قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا) مَنْ طَهَّرَ اللهُ نَفْسَهُ مِنَ الْكُفْرِ وَالْمَعَاصِي، وَأَصْلَحَهَا بِالْأَعْمَالِ الصَّالِحَةٍ.

9. “Кимнинг нафсини (Аллоҳ) покласа, у ютуққа эришибди”. Кимнинг нафсини Аллоҳ куфр ва маъсиятлардан покласа ва солиҳ амаллар билан тузатса, (у ютуққа эришибди).

(10) (وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا) من دَسّ الله نفسه فأخْمَلَهَا, وَوَضَعَ مِنْهَا, بالخُذْلَانِ عَنِ الْهُدَى.

10. “Кимнинг нафсини (Аллоҳ) хор қилса”. Кимнинг нафсини Аллоҳ камситиб унуттириб юборса ва ҳидоятсиз қолдириб хор қилса.

(11) (كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَاهَا) بِطُغْيَانِهَا, يعني: بِعَذَابِهَا الذي وَعَدَهُمْ صَالِحُ عليه السلام، فكان ذلك العذاب طاغِياً طَغَى عليهم، كما قال عز جلّ: (فأمّا ثَمُودُ فأُهْلِكُوا بالطّاغيَة) (الحاقة:5).

11. “Самуд қавми “тағво”сини”, туғёнини “ёлғонга чиқарди”. Яъни, уларга Солиҳ алайҳиссалом ваъда қилган азобини (ёлғонга чиқарди). Бу азоб уларга ҳаддан ошувчи, туғён қилувчи эди. Худди Аллоҳ Азза ва Жалла айтганидек: “Самуд қавми эса “Тоғия” билан ҳалок қилинди” (ал-Ҳаққа:5).

(12) (إِذِ انْبَعَثَ أَشْقَاهَا) أَشْقَى ثَمُودَ، وهو الذي عَقَرَ الناقةَ.

12. “Уларнинг энг бахтсизи (туяни ўлдиришга) чиқди”. Самуд қавмининг энг бахтсизи, бу эса туянинг томирини кесган киши эди.

(13) (فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ) صالح (نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا) اِحْذَرُوا نَاقَةَ اللهِ وَسُقْيَاهَا، وَقَدْ كان أَعْلَمَهُمْ عَنْ أَمْرِ اللهِ، أَنَّ لِلَّناقَةِ شِرْباً، وَلَهُمْ شِرْبُ يومٍ آخَرَ.

13. “Уларга Аллоҳнинг расули” Солиҳ: “Аллоҳнинг туяси ва унинг суғорилиши”, деди”. “Аллоҳнинг туяси ва унинг суғорилишидан ҳазир бўлинглар”, (деди). (Солиҳ) уларга Аллоҳнинг буйруғини билдирган эди: бир кун туя сув ичса, улар бошқа куни ичади.

(14) (فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ) فَدَمَّرَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ (فَسَوَّاهَا) فَسَوَّى الدَّمْدَمَةَ عليهم جميعاً فَلَمْ يُفْلِتْ مِنْهُمْ أَحَدٌ.

14. “Улар уни ёлғонга чиқаришди ва туянинг томирини кесишди. Роббилари эса уларни гуноҳлари учун ҳалок қилди ва” уларнинг барчасига ҳалокатни “бирдек қилди”, улардан ҳеч ким қутулиб кетмади.

(15) (وَلَا يَخَافُ عُقْبَاهَا) فلا يَخافُ تَبِعَةَ دَمْدَمَتِهِ عليهم.

15. «Бунинг оқибатидан эса У қўрқмайди», уларни ҳалок қилиш оқибатидан У қўрқмайди.