Тирик мавжудотларнинг ҳаётларини давом эттиришида ҳаётий аҳамиятга эга бўлган оқсил (белок)ларнинг ҳужайра ичида ишлаб чиқарилиши ер юзидаги ҳеч қандай ишлаб чиқариш тизими билан таққослаб бўлмайдиган даражада мураккаблик ва тартибда, мукаммал бир тизим орқали амалга оширилади.
Бу мураккаб ишлаб чиқариш тизимида ҳеч қандай хатоликка ўрин йўқ. Ҳар қандай босқичда юзага келган носозлик дарҳол хавфсизлик назорати тизими орқали бартараф этилади. Шу тариқа тирик мавжудотнинг ҳаётини таъминлайдиган оқсил (белок)лар ҳеч қандай тўсиқсиз, айнан зарур пайтда, зарур жойда ва зарур шаклда ишлаб чиқарилади.
Белок ишлаб чиқаришининг яна бир мўъжизавий хусусияти – жуда юқори тезликда амалга ошишидир. Масалан, 100 та аминокислотага эга бўлган бир оқсил (белок) молекуласи E. coli бактерияси ҳужайраси томонидан 5 сонияда синтез қилинади. Бу шундай юқори тезликки, бундай тезликда бутун ишлаб чиқариш жараёнини мукаммал тарзда тугатишга қодир бирор завод ер юзида мавжуд эмас. Бу тезлик тирик мавжудот учун жуда муҳимдир, чунки ҳужайраларда ҳаётни давом эттириш учун доим кўп миқдорда оқсил (белок)лар талаб қилинади.
Белок ишлаб чиқарилиши пайтида эса кўплаб оқсил (белок)лар бир вақтнинг ўзида фаолият олиб боради. Ҳужайра ичида оқсил (белок) синтези учун зарур бўлган барча қисмлар мукаммал ҳолда ҳамоҳангликда ишлайдилар. 80 тадан ортиқ рибосома оқсил (белок)лари, 20 тадан зиёд аминокислота хабарчиси молекулалари, ўнлаб ёрдамчи ферментлар, 100 тадан ортиқ якунловчи ферментлар, 40 тадан зиёд РНК молекуласи каби тахминан 300 та макромолекула ҳамоҳангликда оқсил (белок) синтези жараёнида иштирок этади. Кatta бир муҳандислар гуруҳи ҳам зўрға мувофиқлаштира оладиган бундай мукаммал ишлаб чиқариш жараёни, миллиметрнинг мингдан бир қисми миқдоридаги кичик бир ҳудудда, бундан ҳам кичик юзлаб молекулаларнинг фаол ҳаракати орқали ҳаётнинг давом этишига хизмат қилади. Агар бу жараёнда иштирок этувчи молекулалардан биттаси етишмаса, бутун ишлаб чиқариш занжири издан чиқади. Бу эса оқсил (белок) синтези тирик мавжудотдаги “қисқармайдиган мураккаб” тузилмалардан бири эканлигини кўрсатади. Яъни бундай тизимдан бирор қисм олиб ташланса, бутун тузилма издан чиқади. Масалан, фақатгина ишлаб чиқаришни якунлайдиган ва янгидан ҳосил қилинган оқсил (белок)ни озод қилувчи элементнинг (оқсил (белок)нинг) йўқлиги, бутун оқсил (белок) ишлаб чиқариш тизимини издан чиқаришга етарлидир. Бундай режали ва умумий онг ифодалови бўлган мавжудлик фақат Аллоҳнинг яратиши билангина мумкин бўлади.
Ҳар бир босқичи улкан билим, дизайн ва ақл асосида барпо этилган ушбу яратилиш мўъжизасидаги баъзи ҳайратланарли жиҳатларни кейинги сатрларда ўқишингиз мумкин.
Бироқ бу жараёнларни ўқишдан олдин жуда муҳим бир ҳақиқатни эслаш фойдали бўлади. Кейинги саҳифаларда ўқийдиган ишлаб чиқариш элементлари – ҳужайра ичидаги органеллалар ва молекулалардир. Бу молекулаларнинг тузилишини ўрганганимизда эса, уларнинг янада кичик молекулалардан – аминокислоталардан ташкил топганини кўрамиз, бу аминокислоталар эса ақл ва жонга эга бўлмаган, ҳис-туйғусиз атомлардан иборат. Карбон, водород, кислород, азот каби атомлар йиғилиши орқали пайдо бўлган бу тузилмалар, ўзларидан ҳеч кутилмайдиган даражада ақл ва онг билан инсон ета олмайдиган жараёнларни амалга оширади.
У ҳолда, ақл ва ҳисдан холи бўлган атомларга онгли ҳаракат қилдирган, атомларни, ҳатто атом мутахассисларидан ҳам устун қилган нима? Мана шу саволга жавоб сифатида кейинги сатрларда изоҳланадиган муваффақиятнинг ақлсиз, жонсиз атомлар ва молекулаларга тегишли бўлолмаслиги, бу барча мавжудотларнинг “осмон ва ердаги ҳар бир ишни бошқарувчи” Аллоҳнинг қудрати билан ҳаракат қилаётганидир.
Абу Муслим тайёрлади
