Уларнинг сўзларига кўра, бу мамлакатларни навбатдаги "экстремистлар" портлатишади, шундан кейин Россия ва Хитой иқтисодий жиҳатдан энг жалб этувчан ҳудудларни бўлиб олишади. Шимолий Қозоғистон Россия Федерациясига ўтиб кетади, нимадир ХХР га ўтади, қолган очиқ жойларда "исломчилар" ҳукмронлик қиладиган "ёввойи дала" бўлади.
Шу муносабат билан у Қозоғистоннинг русийзабон аҳолисини зудлик билан Россия паспортларини олишга ва ота-боболарининг ватанларига кўчиб ўтишга чақирди. "Ким ҳозир безовталанмаса, биз уни келажакда қабул қилмаймиз" - бу янги башоратчининг асосий хабари эди.
Россиянинг МДҲ мамлакатларидаги элчихоналари анча вақтдан бери ўзларининг тарихий ватанларига кўчиб ўтиш учун ташвиқот кампания олиб боришмоқда. Россия аҳолиси камаймоқда ва бу чақириқлар оммавий ахборот воситаларида мамлакатни демографик инқироздан олиб чиқиш чораси сифатида мунтазам равишда такрорланмоқда. Бироқ, Қозоғистондаги русийзабонларнинг катта диаспораси фикрича, одамлар уларга умуман муносабат билдирмайдилар.
Ура-урачи ватанпарварлар лагеридан келиб чиққан Шимолий Қозоғистонни аннексия қилишга чақириқлар, юмшоқ килиб айтганда, бевақт ва нотўғридир. Қардош Украинадаги можарони ҳалигача ҳал қилиб бўлмаяпти; Россия дипломатияси тегишли халқаро санкцияларни олиб ташлаш учун курашмоқда. Беларусь билан муносабатлар вақти-вақти билан ёмонлашади. Ушбу фонда, фақат жуда ақли-хуши соғлом бўлмаган одамгина Қозоғистонга киришга даъват қилиши мумкин.
Ҳа, Марказий Осиё республикалари бу шаклда ҳеч қачон бўлмаган ёш давлатлардир. Бироқ, бу давлатлар учун экстремистларнинг таҳдиди жуда муболаға қилинган ва сиёсийлаштирилган. Марказий Осиё табиий ресурсларга бой ва шунинг учун Россия, Хитой, АҚШ, Европа иттифоқи ва ҳатто Ҳиндистон ўртасида кураш ва рақобат мавжуд. Айнан шунинг учун экстремистларнинг бу ерда ҳеч қандай имкониятлари йўқ, чунки агар улар ҳақиқатан ҳам минтақага тажовуз қилмоқчи бўлсалар, дарҳол ҳамма уни олишади. Ҳарбий, молиявий ва бошқа имкониятлар асосий геосиёсий ўйинчиларнинг имкониятлари билан таққослаб бўлмайди.
Марказий Осиёни қандай келажак кутмоқда? Бу саволга жавоб кўп жиҳатдан асосий сиёсий иштирокчилар қандай ривожланишига боғлиқ. Марказий Осиё мамлакатлари учун Россия ташқи сиёсатнинг фақат битта векторидир, бундан ташқари у санкциялар туфайли халқаро босим остида. Ҳозирда Қозоғистон ва Ўзбекистоннинг иқтисодий ўсиш суръатлари Россияга қараганда юқори. Ушбу мамлакатларда, айниқса иқтисодий соҳада таъсир ўтказиш учун, Хитой муваффақиятли рақобатлашади. Шунинг учун кўп нарса сиёсий элиталар ичида зиддият бўлган АҚШ, Европа Иттифоқи ва Хитойдаги вазиятга ва уларнинг ҳал қилиниши Марказий Осиёга бевосита таъсир қилади.
Марказий Осиё минтақаси мамлакатлари асосан жаҳон бозори конъюнктураси ва хом ашё нархларига боғлиқ. 2-3 йил ичида уларга нима қандай бўлишини на Халқаро валюта жамғармаси, на Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки башорат қила олмайди.
Дунё Марказий Осиё республикалари тўлиқ дуч келган ноаниқлик даврига кирди. Бироқ, Марказий Осиё "йўқолади", деган хавотирли башратларни бериш мутлақо нотўғри. Ушбу ҳудуд чиндан ҳам тўқнашув зонасига айланиши мумкин, аммо қуролланмаган, балки манфаатлар тўқнашувига айланиши мумкин, унда ҳар бир томон ўз мамлакатларига ўз шартларини таклиф қилади. Бундай ҳолда, "катта давлатлар" экстремизмдан фақат ёрдамчи сиёсий омил сифатида фойдаланиш мумкин.
Марказий Осиё ҳақиқий экстремистларга қолдириш учун жуда муҳимлик қиладиган минтақадир. Ахир, бу савдо йўлларининг чорраҳаси, ер эса хом ашёга бой. Уни ким ва қай даражада бошқаришини вақт кўрсатади. Бир нарса аниқ: уни алоҳида-алоҳида бўлакларга ажратиш ҳеч бир асосий ўйинчининг манфаатларига мос келмайди.
