Эйнштейндан биламизки, менинг ва сизнинг соатимиз бир хил тезликда ишламайди. Вақт (ёки соатимизнинг тезлиги) тезланиш ва/ёки тортишиш кучига боғлиқ. Агар менинг соатим тезлашаётган бўлса ва/ёки кучли гравитация майдонида бўлса, у сизнинг соатингизга қараганда секинроқ ишлайди. Қуръонда (Ҳаж сураси, 47-оятда) ер юзидаги вақт жаннат/дўзахдаги вақтга (1 кун ва 1000 йил) қиёсланган. Ҳолбуки, Қуръоннинг Маориж сураси, 4-ояти Ердаги вақтни 1 кун ва 50 минг йилда таққослайди
Мусулмонлар жаннат ва дўзах Ердан анча катта ва оғир (лекин ҳали ҳам Худонинг Аршидан анча кичик) эканлигига ишонишади. Умумий нисбийлик назарияси Ердан каттароқ жисм яқинида вақт секинроқ ҳаракат қилишини билдиради (кучли гравитация майдонларида соатлар секинроқ ишлайди). Шундай қилиб, умумий нисбийлик назариясига кўра, жаннат/дўзахдаги вақт Ерга қараганда анча секинроқ ўтиши керак. Бу яқинда маълум бўлди, аммо у кашф этилишидан 1400 йил олдин Қуръонда тасвирланган. Қуръонда жаннат/дўзахдаги 1 кун ердаги 1000 йилга тенглиги айтилган.
Сендан азобнинг тезроқ келишини сўрарлар. Ҳолбуки, Аллоҳ ваъдасига зинҳор хилоф қилмас. Дарҳақиқат, Роббинг ҳузуридаги бир кун сиз санайдиган минг йилдекдир. (Ҳаж сураси, 47-оят).
Бу ерда Аллоҳ Таоло дўзахга ва жазога ишонмайдиганларга уларнинг дўзахдаги азобларининг ҳар бир куни ер юзида минг йил давом этишини ваъда қилади. Шундай қилиб, Қуръонга кўра, вақт жаннат/дўзахга қараганда Ерда тезроқ ўтади. Аммо бу умумий нисбийлик назариясига мос келади, унга кўра вақт каттароқ масса яқинида секинроқ ўтади. Жаннат ва дўзах Ердан кўра каттароқдир, шундай экан, у ерда вақт Ердагидан анча секинроқ ўтиши керак.
Насронийлар Худо коинотни 6 ер кунида яратган ва 7-кун дам олган деб ҳисоблашади. Мусулмонлар «Албатта, сизнинг Роббингиз осмонлару ерни олти кунда яратган зотдир». (Аъроф: 54).
Қуръонда айтилишича, Аллоҳнинг Арши бутун коинотдан ҳам кенгроқдир, унда Аллоҳнинг Арши массаси ҳақида нима дейиш мумкин? Аллоҳнинг Арши тахти Ердан каттароқдир. Вақт Ерга қараганда у ерда секинроқ ўтиши керак.
Қуёш тизим 4,57 миллиард ёшда. Ер Қуёш ва қўшни сайёралар билан бир вақтда 4,57 миллиард йил олдин тўплана бошлаган. Бироқ, коинотнинг ёши 13,7 ± 0,2 миллиард йил. Шундай қилиб, Ернинг ёши коинот ёшининг учдан бир қисмини ташкил этади (4,57 миллиард / 13,7 миллиард = 1/3). Қуръонда Аллоҳнинг Арши ишора сифатида ишлатилган. Худонинг Арши даврида Ер 2 кун, Осмон, Ер ва уларнинг орасидаги ҳамма нарса 6 кунга тенг (2/6 = 1/3):
Албатта, Роббингиз осмонлару ерни олти кунда яратган, сўнгра Аршга истиво қилган...(Аъроф, 54)
Аршда бу олти кун; шунинг учун яратилишнинг бошланғич нуқтаси Ер эмас, балки Аршдир.
Айт: «Сизлар, ҳақиқатан ҳам, ерни икки кунда яратган Зотга куфр келтиряпсизми ва Унга (бошқаларни) тенглаштиряпсизми?! Ахир бу оламларнинг Робби-ку! (Фуссилат, 9)
Албатта, осмонлару ерни ва уларнинг орасидаги нарсаларни олти кунда яратдик. Ва Бизни чарчоқ тутмади.(Қоф, 38)
Ўша барча кунлар Аршда; яратилиш учун асос Аршдир. Худо Осмонни, Ерни ва ҲАММАНИ БИРГА (жумладан, сиз ва мени) 6 кунда яратганини айтса, бу У мавжудлик даврини назарда тутади. Ер 6 кундан 2 кун мавжуд (2/6 = 1/3).
Айт: «Сизлар, ҳақиқатан ҳам, ерни икки кунда яратган Зотга куфр келтиряпсизми ва Унга (бошқа-ларни) тенглаштиряпсизми?! Ахир бу оламларнинг Робби-ку! У Зот ўша(ер)нинг устида барқарор тоғларни қилди, уни баракотли қилди ва унинг (аҳли) ризқини тўрт кунда ўлчовли этиб тақдир қилди. Бу сўровчилар учундир». Сўнгра тутун ҳолидаги осмонга истиво қилиб, унга ва ерга: «Икковингиз ихтиёр қилган ҳолингизда ёки мажбур бўлган ҳолингизда келинг!» – деди. Икковлари: «Ихтиёр қилган ҳолимизда келдик», – дедилар. Бас, икки кунда етти осмонни барпо этди ва ҳар бир осмонга ишини ваҳий қилди. Дунё осмонини чироқлар-ла безатдик ва қўридик. Бу ўта иззатли, ўта билувчи Зотнинг ўлчовидир (Фуссилат, 9-12)
Худо бизнинг ибодатларимизга бугун Ер ҳали тутун бўлганида (биринчи тўрт кун) жавоб берди. Шундан сўнг (арабчада Тумма) Худо Ернинг пайдо бўлишини буюрди. Ернинг шаклланишига икки кун керак бўлди. Шундай қилиб, бизнинг бугунги ибодатларимиз Ер пайдо бўлишидан олдин ҳам Лавҳул Маҳфзузда жавобга эга. Шунингдек, дастлабки икки кун ичида Худо бир-бирининг устига қўйилган еттита осмонни ҳукм қилди ва фаришталарга Ўзининг амрларини очиб берди (Лавҳул Маҳфзуздаги кўрсатмалар каби).
Худонинг Арши даврида Ер 2 кун, Осмон, Ер ва уларнинг орасидаги ҳамма нарса 6 кунга тенг. Шундай қилиб, Ернинг ёши коинот ёшининг учдан бир қисмидир (2/6 = 1/3). Худди шундай, Ер вақтида Ернинг ёши 4,57 миллиард йил, Коинот эса 13,7 миллиард йил; бу ҳам учдан бирга тенг (4,57 миллиард / 13,7 миллиард = 1/3). Худди шу нисбат Ер даврида ёки Худонинг Арши даврида ҳам бор. Умумий нисбийлик назарияси нима учун Худонинг Аршида вақт Ерга қараганда секинроқ ўтишини тушунтиради. Умумий нисбийлик назарияси нима учун Худонинг Аршида 6 кун ўтганини тушунтиради, лекин биз уни 13,7 миллиард йил деб ўлчадик (яъни, Худонинг Аршидаги ҳар бир кун Ерда тахминан 2,28 миллиард йилни ташкил қилади). Демак, Қуръонга кўра: Аллоҳнинг Арши > Жаннат /Дўзах > Ер
Вазн қанчалик кичик бўлса, вақт шунчалик тезлашади.
Ишончимиз комилки, вақт нисбийдир, яъни соатлари ҳар хил тезликда ишлайдиган кузатувчилар учун коинотнинг ёши бошқача. Масалан, коинотнинг ёшини 3 миллиард йил билан ўлчайдиган кузатувчи бор, лекин у ернинг ёшини ҳам 1 миллиард йил билан ўлчайди. Аммо Қуръон буни нисбат (1/3) сифатида тақдим этган ва бу нисбат ҳар қандай кузатувчи учун (соат частотасидан қатъи назар) тўғри бўлиб чиқди. Агар Қуръон буни нисбатдан бошқа шаклда тақдим этса, турли кузатувчилар учун нотўғри бўлар эди.
У Зот осмондан ергача – барча ишнинг тадбирини қилур. Сўнгра ўша (иш) миқдори сиз санаётган ҳисобда минг йилга тенг бўлган Кунда Унга кўтарилур (Сажда, 5). Бироқ Қуръоннинг Ҳаж сураси 47-ояти ва Маъориж сураси 4-оятида вақт вақтга қарши; бу вақтнинг секинлашувидир. Маъориж сураси 4-оятида Қуръон Ердаги вақтни 1 кун 50 минг йилга қарши деб қиёслаган бир пайтда (Насронийлар Библияси биринчи кунида дунёнинг яратилиши ҳақида гапиради; Ернинг ёши коинот ёшига тенг. Шундай қилиб, Библияга кўра, коинот олти минг ёшда.)
