loader
Foto

Қозоғистонда биринчи президент - Елбаси тўғрисидаги қонун ўз кучини йўқотди

Конституциявий суднинг фикрича, 2022 йил 5 июндаги республика референдумидан сўнг фуқаролар "Қозоғистон Республикасининг Биринчи Президенти – Елбаси тўғрисида"ги Конституциявий қонун мавжудлигининг конституциявий-ҳуқуқий асосларини ва Биринчи Президент ҳақида бошқа қайдларни чиқариб ташлашни маъқулладилар. Конституциявий қонуннинг амалдаги қонунчиликда сақлаб қолиниши Конституциянинг янгиланган таҳририга мос келмайди.

"Ҳозирда Қозоғистон Республикаси Конституциясида "Қозоғистон Республикасининг Биринчи Президенти – Елбаси тўғрисида"ги Конституциявий қонунни республиканинг амалдаги қонунчилигида сақлаб қолиш учун қонуний асослар йўқ, шу сабабли у ўз кучини йўқотган деб топилиши керак", дейилади қарорда.

Биринчи президентнинг мақоми ва ваколатлари, Конституциявий кенгашда умрбод аъзолик, биринчи президент Елбасининг мақомининг ўзгармаслиги тўғрисидаги, шунингдек, кетма-кет икки мартадан ортиқ президентликка сайланишга чеклов қўлланилмаслиги тўғрисидаги қоидалар ҳам конституциядан чиқариб ташланди.

Қонуннинг йўқ қилиниши Қозоғистоннинг собиқ президенти Нурсултон Назарбоевни дахлсизликдан маҳрум қилмайди, бу ҳали ҳам Конституция билан кафолатланган. Шу билан бирга, ушбу қонунга мувофиқ жиноий жавобгарликка тортишдан иммунитетга эга бўлган у билан бирга яшайдиган оила аъзолари учун дахлсизлик йўқолади.

Қонунда бошқа нарсалар қатори, собиқ президентни бюджет маблағлари ҳисобидан таъминлаш, унга ва унинг оила аъзоларига давлат ҳимоясини таъминлаш, шунингдек, қатор имтиёзлар тўғрисидаги нормалар киритилди.

Қозоғистонни қарийб 30 йил бошқарган Назарбоев 2019 йилнинг 20 мартида президентликдан истеъфога чиққан.