Уруш зонасида қамалда қолган Ғазо аҳли яқин кунларда тасаввур қилиб бўлмайдиган азобларга дуч келиши кутилмоқда.
Дам олиш кунлари Хамаснинг Исроил шаҳарларига ҳужумларига жавобан, Исроил тижорат зоналари, турар жойлар ва қочқинлар лагерларига 200 дан ортиқ ҳаво ҳужумларини амалга ошириб, ҳудудни ўққа тутишни давом эттирди.
Сешанба ҳолатига кўра, Ғазо секторида 700 дан ортиқ фаластинликлар, шу жумладан 100 га яқин болалар ўлдирилган. Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги 4000 га яқин одам жароҳат олганини айтди.
Ёрдам гуруҳларининг хабар беришича, сув, санитария ва гигиена воситаларига етказилган зарар аллақачон 400 мингдан ортиқ одамларни хизматдан маҳрум қилган. Энди Исроил Ғазо секторидаги Фаластинликларга босим ўтказишда давом этмоқда ва 2,3 миллионга яқин одам яшайдиган ҳудудда мавжуд 16 йиллик ҳаво, қуруқлик ва денгиз блокадасини кенгайтирмоқда.
Исроил Мудофаа вазири Йоав Галлант Ғазонинг «тўлиқ блокадаси»ни эълон қилиб, фаластинликларни «шафқатсиз халқ» деб атади.
Ҳудудни тўсиб қўйиб, Исроил можаронинг жиддий авж олишига сабабчи бўлмоқчи, бу унинг қуруқликдаги кучлар билан бостириб киришга тайёрланаётганидан далолат беради.
Исроил кучлари ва танклари аҳоли зич жойлашган ер участкаси чегараси бўйлаб жойлаштирилди ва мисли кўрилмаган 300 000 резервистлар жалб қилинди.
Исроил ўз жавобида АҚШ, Германия, Франция ва Буюк Британия томонидан қўллаб-қувватланса-да, инсон ҳуқуқлари гуруҳлари Ғазонинг бутун аҳолисини жамоавий жазолашга уринишларидан хавотир билдиришди.
"Тинч аҳолини қасддан ўлдириш, гаровга олиш ва жамоавий жазодаш - бу ҳеч қандай асос йўқ жиноятлардир", деди Омар Шакир, Исроил ва Фаластин бўйича Хьюман Райтс Вотч директори Ҳамаснинг ҳаракатларига ва Исроил кучларининг ҳаракатларига ишора қилиб. "Минтақани ўнлаб йиллар давомида ларзага келтирган ноқонуний ҳужумлар ва тизимли репрессиялар инсон ҳуқуқлари ва масъулиятига эътибор берилмагунча давом этади".
Норвегия қочқинлар ишлари бўйича Кенгашининг ёрдам гуруҳи бош котиби Ян Эгеланд Исроил қамалининг Ғазо секторидаги фаластинликлар учун "тўлиқ фалокат" бўлиши ҳақида огоҳлантирди.
"Ҳеч шубҳа йўқки, жамоавий жазо халқаро ҳуқуқнинг бузилиши", деди у Associated Press агентлигига. "Агар бу ярадор болаларнинг энергия, электр ва материаллар етишмаслиги туфайли касалхоналарда ўлишига олиб келадиган бўлса, бу уруш жиноятларига тенглаштирилиши мумкин".
Ҳуқуқ масалалари бўйича экспертлар 2021 йилда босиб олинган ҳудуд устидан юрисдикцияга эга эканлигини эълон қилган Халқаро жиноий судда Исроилнинг хатти-ҳаракатлари уруш жинояти бўлиши мумкинми ёки йўқми деган саволларни кўтармоқда.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Гуманитар масалаларни мувофиқлаштириш бошқармаси баёнотига кўра, сешанба куни тонгда Исроил рейдлари натижасида 790 та турар-жой вайрон бўлган ва 5330 таси жиддий зарар кўрган.
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти маълумотларига кўра, Ғазонинг 2,3 миллион аҳолисидан 187 мингдан ортиғи ўз уйларини тарк этди, бу Исроилнинг ҳаво ҳужуми ва қуруқликдан ҳужуми натижасида 2014 йилда 400 мингга яқин одамни олиб чиқиб кетишга мажбур қилганидан бери энг юқори кўрсаткичдир.
Ғазода махсус бомбапаноҳлар йўқ. Уйларидан айрилган аҳолининг бутун ҳудуд бўйлаб 83 та UNRWA мактабидан бошқа мурожаат қиладиган жойи йўқ. Душанба куни БМТ мактаблар 137 минг фаластинликка бошпана берганини айтди.
Қочқинларга хизмат кўрсатувчи UNRWA маълумотларига кўра, Исроил ҳужумларида тўртта мактаб зарар кўрган. Душанба куни UNRWA вакили Абу Ҳасна: "Ғазода хавфсиз жой йўқ", деди.
Бу тинч аҳоли яшайдиган мактабларнинг Исроил бомбаларига дучор бўлиши биринчи марта эмас. 2014 йилда 3300 нафар фаластинлик кўчирилган тинч аҳоли истиқомат қиладиган Жабалия Қизлар Бошланғич мактаби зарбага учради, 15 нафар тинч аҳоли ҳалок бўлди – UNRWA унинг ҳимоясини таъминлаш учун бир неча бор Исроил расмийларига мактаб координаталарини тақдим этганди.
Ҳозир электр энергиясининг ягона манбаи бўлган Ғазо электр станцияси бир неча кун ичида ёқилғисиз қолиши мумкин. Электр энергиясини йўқотиш касалхоналар ва сув таъминотига бевосита таъсир қилади.
Ғазо соғлиқни сақлаш вазирлиги вакили душанба куни Исроилнинг зарбалари шифохоналар ва тиббий гуруҳларни нишонга олганини айтди. Олти нафар тиббиёт ходими ҳалок бўлди, яна тўрт нафари яраланди. Иш ташлашлар натижасида саккизта тиббиёт муассасаси ва тўққизта тез ёрдам машинаси шикастланган.
"Касалхоналар ярадорларга тўла, дори-дармон ва тиббий анжомлар етишмайди, генераторлар учун ёқилғи етишмайди", деди "Чегара билмас шифокорлар" ташкилотининг Ғазо секторидаги координатори ўринбосари Айман ал-Жаруҳа.
Фаластин Соғлиқни сақлаш вазирлиги Ғазодаги шифохоналарга "шошилинч тиббий ёрдам етказилишини таъминлаш учун хавфсиз йўлак" очишга чақирди.
Исроил, шунингдек, Фаластиннинг хусусий телекоммуникация компаниясининг штаб-квартирасини бомбардимон қилди, стационар, интернет ва мобил телефон хизматларини ишдан чиқарди, бу эса аҳолининг ташқи дунёда дўстлари ва оилалари билан алоқасини давом эттиришини тобора қийинлаштирди.
