Бу вақт давомида биз анклав журналистлари туфайли уруш даҳшатлари ҳақида гапириб бердик. Хавф ва таҳдидларга қарамай, улар ҳақиқатни ҳужжатлаштиришда давом этмоқдалар. Аммо тез орада ҳақиқатни кўрсатадиган ҳеч ким бўлмайдиганга ўхшайди. Дарҳақиқат, бу урушда "Матбуот" белгиси нажотдан нишонга айланди.
Фаластинлик журналист Оят Хаддура 6-ноябр кунги мурожаатида “Бу видео менинг сўнгги бор эфирга чиқишим бўлиши мумкин”, деди. Унинг сўзлари башоратли бўлади. Оят ўша куни Исроилнинг Ғазони ҳаводан бомбардимон қилиш пайтида ҳалок бўлади. Ва у сўнгги икки ой ичида Ғазода ўлдирилган 73 фаластинлик журналистдан бири бўлади.
Журналистларни ҳимоя қилиш халқаро қўмитаси (CРЖ) йўқотишларни “мисли кўрилмаган” деб атади. Октабр ойи бошида Исроил расмийлари ёнаётган Ғазо ҳудудларида журналистлар хавфсизлигини кафолатлай олмаслиги ҳақида баёнот берган эди - ўзлари ҳам, фаластинликлар ҳам.
Улар ўз сўзларини ҳаракатлари билан тасдиқладилар: CРЖ маълумотларига кўра, 3 декабр ҳолатига кўра, 61 ОАВ ходими ҳалок бўлгани тасдиқланди (Ғазо, Исроил ва Ливандан), 11 мухбир яраланган, уч нафари бедарак йўқолган, яна 19 нафари ҳибсга олинган.
"Бу асрнинг энг ҳалокатли қурбонларидан бири", деди Чегара билмас мухбирлар ташкилотининг (РСФ) Яқин Шарқ бўйича бўлими раҳбари Жонатан Дагҳер. - Мухбирларда на хавфсиз бошпана, на кетиш имконияти йўқ. Улар бирин-кетин ўлдирилмоқда. 7 октабрдан бери Фаластинда журналистиканинг ҳақиқий қирғин қилиниши давом этмоқда”.
Бутун дунёда бетарафлик ва хавфсизлик байроғи ҳисобланган ПРЕСС белгиси Ғазода ҳалокатли нишонга айланди.
CРЖнинг 2023 йил май ойида эълон қилинган ҳисоботига кўра, сўнгги 22 йил ичида Исроил ҳарбийлари томонидан ўлдирилган журналистларнинг аксарияти матбуот идентификаторига эга эди. CРЖнинг Яқин Шарқ бўйича дастурлари координатори Шериф Мансур дейди: "Ушбу урушда биз кўраётган нарса ҳалокатли бўлиб бораётган ўлик намунадир".
Журналистлар нафақат ўз ҳаёти, балки яқинлари учун ҳам қўрқишади. "Менинг иккита ролим бор: профессионал ва шахсий", - дейди фрилансер Нур Свирки, икки фарзанднинг онаси. - Мен журналист сифатида ўзимни йўқотишдан қўрқаман. Лекин ҳар доим фарзандларим иш туфайли азоб чекиши мумкин деб ўйлайман”.
…Ал-Жазира мухбири Ваил ал-Даҳдуҳ унинг рафиқаси, ўғли, қизи, кичик набираси ва яна саккиз нафар қариндоши ўлдирилганини билганида суратга тушаётган эди.
Журналистнинг оиласи яширинган уй нишонга олинган ҳаво ҳужумига учраган. Эртаси куни Ваел яна ишга қайтди.
"Юрагимдаги оғриқ ва очиқ ярага қарамай, камера қаршисига қайтиб, репортаж беришда давом этишни ўзимнинг бурчим деб биламан", деди у.
Ғазодаги журналистлар ҳар куни даҳшатли танловга дуч келишади: ўзларини ва оилаларини сақлаб қолишга ҳаракат қилишади. Ёки дунёга уруш даҳшатлари ҳақида гапиришни давом этинг, ҳақиқатни ҳужжатланг. Кўпчилик ўз танлови учун ҳаёти билан тўлаб, ишлашда давом этади.
Машҳур фотожурналист, Фаластин суратлари ҳақида гапирган 24 ёшли Мотаз Азаиза бу урушдан омон қолишга умид қилмайди. Ҳозир у Ғазо марказида танклар билан ўралган, ундан қочиб қутулиб бўлмайди. "Нима бўлаётганини кўрсатиш учун ўзингизни хавф остига қўйган босқич тугади, омон қолиш босқичи бошланди", дейди у. - Эсингизда бўлсин, биз репост қилиш билан кифояланмаймиз. Биз ўлдирилаётган одамлармиз”.
Абу Муслим
