loader
Foto

Кемалчи мутаассибларнинг жон талвасаси

Расмийларнинг ташаббуси билан эмас, балки хакерлар Дин ишлари бўйича идоранинг (Диёнет) серверига кириб, азонни мусиқа билан алмаштирдилар, унинг эшиттиришлари марказий масжиднинг карнайларидан янгради.

Мусулмонлар учун муқаддас Рамазон ойида разиллар билан бирдамликка қарор қилганлар ҳам бор эди. Бундан ташқари, баъзи экстремал сенкуляристларнинг норасмий гуруҳлари - исламофоблар эмас, балки миллий миқёсдаги сиёсатчилардир. Улар орасида Бану Оздемир, мос келувчи видеони маъқуллаган тарзда жойлаштирган Халқ-Республикачи партияси (СНР) Измир бўлимининг асосий шахсларидан бири бор эди.

Ҳозир Оздемир ушбу иш бўйича полиция тергови доирасида ҳибсга олинган, аммо айтиш керакки, у ҳақида узоқ вақтдан бери жиддий саволлар берилмоқда. Хусусан, у бир вақтлар YPJ – яъни Туркия уруш олиб бораётган ва Туркияга қарши уруш олиб бораётган террорчи ташкилотлар - Курд-Коммунистик YPG/PKKнинг аёл жанговар қаноти билан бирдам эди.

Шу муносабат билан жиддий саволлар туғилади.

Халқ-Республикачи партияси - бу Мустафо Камол томонидан асос солинган партия бўлиб, ўзини унинг мероси ва ғоялари тарафдори сифатида намоён этади. Албатта, Камолнинг ислом динига бўлган муносабатини унинг ғоявий мухлислари ва мусулмонлар синфидаги ғоявий мухолифлари яхши билишган. Аммо шу билан бирга, аксарият турклар учун у 1920-йилларда босқинчиларга қарши миллий озодлик курашининг етакчиси ва Усмонли халифалигининг вайронагарчиликларида Туркия Республикасининг яратувчиси сифатида дахлсиз рамз бўлиб қолмоқда.

Фуқаролар уруши ва турк миллатининг икки муросасиз лагерга бўлинишининг олдини олиш учун Кемал кимлигини мукаммал тушунган, аммо унинг маданиятини ағдариб ташлашга уринишлар нимадан иборатлигини тушунган турк ислом кучлари раҳбарияти туркларни бирлаштирадиган меросига эътибор қаратиб, унга тегмасликка қарор қилди. Хусусан, у ўзини мусулмон деб кўрсатган ва мусулмон ерларини ҳимоя қилишга даъват қилган дастлабки даврлардаги баёнотларига устунлик бериш.

Бу Халқ-Республикачи партияси раҳбариятига исломга қарши партиянинг обрўсидан халос бўлиш ва ҳаттоки ҳукмрон партиядан (АКП) кўнгли қолган консерватив мусулмон электоратининг бир қисми овозлари учун курашни бошлаш учун яхши имконият берди. Ўтган йили Халқ-Республикачи партияси нинг Истанбулдаги сайловлардаги катта муваффақияти шундан иборат эди, чунки янги сайланган шаҳар ҳокими Экрем Имомоглу ўзининг ислом динига диққат қаратди ва диний электоратга мурожаат қилди.

Шу асосда, Оздемир билан жанжал Халқ-Республикачи партиясини тўрт йил олдин биз тасвирлаган ҳолатга қайтаради, бу унинг умуммиллий партиядан сектант озчиликлар партиясига айланишини кўрсатади. Камол меросининг аниқ исломга қарши таркибий қисмини қалқон узра кўтарадиган Фанатик Кемализм бугунги кунда жуда талвасага тушмоқда, чунки бу кўпчилик турк аҳолиси томонидан мутлақо талаб қилинмайди, бу ерда миллатнинг тарихий ва маданий меросига ҳурмат асосида исломий ва дунёвий доиралар ўртасида муросага эришиш мумкин бўларди.

Шунинг учун Халқ-Республикачи партияси аниқлаб олиши керак - бу Оздемир сингари ислом душманларининг интилишларини ифода этадими ёки Имомоглу номидан дунёвий ва диний туркларга мурожаат қилган партиями?