loader
Foto

Уммонда саҳро ўртасида кўл пайдо бўлди...

Бу ҳудудда ҳеч қачон тропик циклонлар бўлмаганидан ташқари, Уммон ва Саудия Арабистони ўртасидаги чегарада дунёдаги энг катта ва жонсиз чўллардан бири - Руб ал-Хали чўли ётади.

Ҳозир эса бу саҳронинг ўртасида кичик бир денгизча пайдо бўлди ва катталашиб бормоқда.

Арабистон ярим оролида ғалати иқлим ўзгариши узоқ вақт давомида ҳаммани ҳайрон бўлди, лекин биз саҳроларда фақат ёғингарчилик ва дарёлар кўрардик, лекин кўл – терраморфингда кейинги қадам ўхшайди.

Иккинчи муҳим фурсат - ёғингарчилик вақти. Одатда бу Саудия Арабистонида доимо қиш ва баҳорда содир бўлган, ҳозир эса ёз энди якунланди, қирқ даража ёки ундан ортиқ доимий иссиқлик бўлиб турган бир пайтда шунда сюрприз кузатилди. Хўш, унда кейин баҳорда нима бўлади? Тошқинми?

Ҳозирги кунда яққол кўзга ташланиб турган ва ҳар бир киши чиқарадиган биринчи ва энг муҳим хулоса - учта асосий жаҳон динининг эсхатологик башоратлари амалга ошишидир. Хусусан, Охирзамон яқинлашганда боғларнинг чўлга айланиши ҳақида Библияда ҳам, Қуръонда ҳам айтилган, яҳудий эсхатологиясида буларнинг барчаси тафсилотлари – яъни қаерда ва нима содир бўлиши ҳақида маълумотлар ҳам бор. Хусусан, Ўлик денгиз чучук бўлмай қолади. Шунинг учун башоратлар амалга ошса, демак, биз аллақачон охирзамонга қадам қўйганмиз, биз қандай босқичда эканлигимизни ва яқин келажакда нима бўлишини тушунишимиз керак.

Бироқ, башоратлар мавзуси шу билан тугамайди ва қуйидагилар ўзига эътибор қаратади...

NEOM деб номланган лойиҳа - чўл ўртасида келажак шаҳрининг қурилиши бўлиб, унга фақат дастлабки босқичнинг ўзида 500 миллиард доллар сарфланади. Келажакда мегаполис унинг ҳудудига Европанинг кичик бир мамлакати сиғадиган майдонни эгаллайди:

Саудия Арабистонида сўнгги ўн йилликларда кузатилган қурилиш шов-шувлари кўплаб кузатувчилар томонидан ғирт аҳмоқлик ва пулни қаерга сарфлашни билмасдан исроф қилиш сифатида тавсифланган. Саҳродаги шаҳар тайгадаги шаҳарга ўхшайди, фақат ундан ҳам ёмон. Шунинг учун, бу NEOM лойиҳаси ҳам пайдо бўлганда, кўпчилик ҳатто бармоқларини чаккасига никтаб бураб қўйди, чунки дунё "жаннат"га яқин иқлимли жойларга тўла бўлган бир пайтда жуда иссиқ иқлим шароитида, сувсиз ҳудудда шаҳар қуриш узоқни кўра билмаслик ва аҳмоқлик бўлиб кўринади.

Аммо ҳозир кўриб турганимиздек, Канар ороллари каби кўплаб жаннатмакон жойлар ҳалокат ёқасида, улар билан Флоридадаги ва Ўрта денгиз соҳилидаги "жаннат" ҳам вайрон бўлади. Шу билан бирга, Яқин Шарқнинг жонсиз чўллари тобора кўпроқ ўт-ўлан билан қопланмокда, ҳозир у ерда ҳатто кўллар ҳам бор. Эҳтимол, тез орада йўқ жойдан пайдо бўлган дарёлар ҳам бўлади. Буларнинг барчаси миллиардлаб эмас, балки триллион долларлаб сарфлайдиган сармоядорлар иқлим ўзгариши сценарийси ҳақида, яъни 10-20 йил ичида қаерда яшаш қулай бўлиши ва қаерда яшаш мумкин бўлмаслиги ҳақида бирор нарса билишади, деб ўйлашга мажбур қилади. Улар мана шу билган нарсалари доирасида лойиҳаларга инвестиция киритмоқда.

Шундай қилиб, минтақада инвестиция қилинган пул миқдори ҳисобга оладиган бўлсак, яқин келажакда Яқин Шарқ цивилизация маркази ва дунёнинг янги пойтахти каби бўлишига ишониш учун барча асослар мавжуд.  Шу билан бирга, бу пойтахтга таҳдид солиши мумкин бўлган эронлик муллалар каби барча ақлдан озганлар йўқ қилинади, шундан сўнг қурилиш ҳам давом эттирилади, шундай экан, воқеалар ривожини кузатиб қоламиз.