Маълум бўлишича, пандемия сабабли глобал таъминот занжирларидаги узилишлар, киберҳужумлар билан машғулотлар чоғида қудратли давлатлар ва банк институтлари глобал иқтисодий инқироз сценарийсини «репетиция қилиш» учун бирлашишга қарор қилишган.
Ҳисоботда айтилишича, Исроил ва яна 9 давлат “молия бозорлари ва банкларга етказилиши мумкин бўлган ҳар қандай зарарни камайтиришга ёрдам берадиган ҳамкорликни кенгайтириш мақсадида глобал молия тизимига йирик киберҳужум симуляцияси”ни амалга оширган. Машғулот ҳалокатли сценарийга асосланган, унда "хакерлар биздан 10 қадам олдинда эди", деди Reuters агентлигига берган интервьюда симуляциянинг юқори мартабали иштирокчиси.
"Коллектив куч" деб номланган машғулот Қуддусда (Дубайдаги таклиф қилинган жойдан кўчирилганидан кейин) бўлиб ўтди ва унда АҚШ, Буюк Британия, Бирлашган Араб Амирликлари, Австрия, Швейцария, Германия, Италия, Нидерландия ва Таиланд қатнашди. Шунингдек, Халқаро валюта жамғармаси (ХВЖ), Жаҳон банки ва Халқаро ҳисоб-китоблар банки расмийлари ҳам иштирок этди.
Молиявий геосиёсий ўйин симуляцияси Dark Web да махфий маълумотларнинг сизиб чиқиши фонида бўлиб ўтди, бу жамиятларда вирусли равишда тарқалаётган "сохта янгиликлар" ҳақидаги хабарлар билан биргаликда глобал бозорларнинг қулашига ва натижада банклардан оммавий равишда чиқиб кетишга олиб келди. Бундан ташқари, Reuters хабарига кўра, симуляция глобал валюта тизимларига қаратилган бир қатор ҳалокатли бузиб киришларни ўз ичига олган, бу ҳам импортчилар ва экспортчилар ўртасидаги транзакцияларни тўхтатган.
Симуляция тахминан бир ярим ҳафта давом этадиган оғир инқироз даврини тасвирлаб берди. Ўлаётган дунёда содир бўлаётган воқеалар тез ўзгарувчан "жонли" воқеалар ҳақида ҳикоя қилувчи ҳикоячи ва фильм ёрдамида намойиш этилди.
«Ушбу ҳодисалар молиявий бозорларда тартибсизликларни келтириб чиқармоқда», - дея драматик овоз билан хабар берилди моделлаштирилган фалокат иштирокчиларига кўрсатилган видеода. «Банклар бетартибликни тугатиш учун бир нечта валюталар бўйлаб ликвидлик бўйича шошилинч ёрдам сўрашади, чунки контрагентлар ўз маблағларини қайтариб оладилар ва ликвидликка киришни чеклайдилар, бу эса банкларни тартибсизлик ва хонавайронликка олиб келади...».
Симуляция иштирокчилари инқирозга қарши кўп томонлама сиёсатни, жумладан келишилган банк таътилларини, қарзни тўлаш учун имтиёзли даврларни, SWAP / REPO шартномаларини ва асосий валюталарга боғланишнинг келишилган якунини муҳокама қилдилар.
Гўёки "муваффақиятли" 10 кунлик машғулот ҳар бир мамлакат йирик кибер ҳодиса ёки таҳдид туфайли етказилган глобал зарарни тўхтатишга тайёр бўлишини таъминлашга қаратилган. Асосий хулоса шундан иборат эдики, фақат жадал глобал ҳамкорлик ва мамлакатлар ўртасидаги очиқ мулоқот орқали глобал (аниқроғи, Ғарб бошчилигидаги) молия тизимининг тўлиқ қулашининг олдини олиш мумкин.
Қизиғи шундаки, баъзи иштирокчилар симуляцияда таклиф қилинган катталикдаги кибер ҳалокат содир бўлган тақдирда, воқеалар аслида тахмин қилинган тажрибадан анча тезроқ ривожланишини айтишди.
Гарчи машғулотлар эҳтимолий инқироздан ўзига хос ҳимоя сифатида эълон қилинган бўлса-да, аслида биз Ғарб жамоатчилигининг аксарияти глобал инқирозга "тайёрлик" моделлаштирилган сценарийда иштирок этган глобал элита томонидан "тасалли берилган" ҳис этишига шубҳа қиламиз.
