Маккада нозил бўлғоцдур ва уа 8 оятдур
Ибтидо қилинур беҳад меҳрибон, ниҳоятда раҳмлик Аллоҳ номи ила
1. Қасам анжирға ва зайтунға, 2. Тури сийнрға, З..ва бу тинчлик ва омонлик шаҳарға! 4. Албатта Биз яратдук инсонни яхши бир таркибда, 5. сўнгра уни ташладук пастлардин пастроққа, 6. ул жамоадии бошқаки, иймон келтирдилар ва яхши-яхши амалларни қилдилар, алар учун бордур ҳеч туганмас ажр! 7. Бас, (эй инсон, сабаб) надурки ишонмассан бу баёндин сўнг ^ам жазоға? 8. Оё, эмасми Аллоҳ ҳокимлар ҳокими?!
Бу суранинг ноти сурат ут-ашн бўлиб, буруж сурасидин сўт" шзил бўлғондур.
Бу сурада Аллоҳ таоло манфаати кўп ва фойдаси зиёдд бўшт шшир ва зайтун мевалариға ҳам Мусо алайҳиссалом муножотгоҳлари бўлғон Тури Сийна шоғига ва ҳам ҳазрати саййиди коинот пайғамбаримиз келган шаҳар — бутун зоҳирий яа ботиний тинчлш омони кулли бўлғон Маккаи чукаррамаға қасамёд қилиб иршод қилурки, Мян бутут ҳайвонот ичида инсон навини ниҳоятда маҳбуб ва марғуб таркиб ва суратда яратдим. Ҳеч бир ҳайвон инсот каби хушқомат ва хўбсурат яратилмагандур. Лекин инсон нави бу яхши сурат ва эътидолда доим қолмас, камолотдин заволға дучор бўлур. Ёшлик кетиб, қарилик дотиш гирифтор бўлур, аявалги ҳусн ва қувват ва нашот кетур, оқибат шакл ва суратда, саъю ҳаракатда ҳаммйнинг сўнггйда қолур, пастлардин пастрдқ бўлур. Агар бу ҳол устиға иймон ва амали солиҳ қилмаюн бўлса, маҳшар куни анинг ҳоли дунёдаги ҳолидин зиёда ёмон бир тйфиятда бўлурки, ашнг қабоҳатин сўзлаб бўлмас.
Лекин ул муборак тоифаки, дунёда иймон давлатиға муиюрраф бўлиб, солиҳ вшларға муваффац бўлибдур, аларнинг зоҳирлари қарилик заифидин нотавон кўринса ҳам, чеҳраларида тоат нури дарахшон турур, вужудлари ибодатға тавоно бўлур. Ву жамоа учун жаннат ул-фирдавсда беҳисоб неъмат ва роҳат ва лаззат ҳаргиз^ туганмас ва анинг тҳояси бўлмас. Эмди инсоф қил, эй охират кунидаги жазо ва сазоға Муцкир бўлғон инсон, на учун ҳиёматға иймон келтирмассан?
Оё, бу қадар қудрати ажибасоҳиби Ўзи яратиб, Ўзи ҳалок қилган махлуқларни яна пайдо қилмакдин ожиз қолурми? Жаноб аҳком ул-ҳЬкимин (ҳокимларнинг ҳокими) Парвардигор научун жазо ва сазо бермас? Албатта берур.
