loader
Foto

Вашингтон Ғани ва Абдуллоҳ ўртасидаги низо туфайли Қобулга бериладиган ёрдамни миллиард долларга қисқартиради

Қўшма Штатлар 2021 йилда ёрдамни яна 1 миллиард долларга камайтириши мумкин ва "қўшимча қисқартиришларни аниқлаш ва келгуси Афғонистон учун донор конференциялардаги мажбуриятларимизни қайта кўриб чиқиш учун барча дастурларимизни ва лойиҳаларимизни кўриб чиқмоқда", деди Помпео.

Помпеонинг баёноти, у Қобулдаги Ғани ва Абдуллоҳнинг президентлик низоларини тугатиш ва "қамраб олувчи ҳукумат" тузишга розилик бериш учун бир кунлик самарали уринишларидан сўнг уйига қайтганида пайдо бўлди.

Помпео миссиясидан кейинги бундай шафқатсиз эълон, дунё миқёсида кенг тарқалган коронавирус пандемиясига қарамай, АҚШнинг Афғонистондаги урушни тўхтатиш борасидаги саъй-ҳаракатлари тўхтаб қолганлигини таъкидлайди. Америка иқтисодиётининг кутилаётган турғунлигини ҳисобга олган ҳолда, Вашингтон Афғонистонда "цивилизация миссияси" билан шуғулланмоқчи эмас, ҳатто иттифоқчилари ўзаро келиша олмасалар ҳам.

АҚШ Ғани ва Абдуллоҳ "кенг қамровли ҳукумат тўғрисида келиша олмаганидан чуқур афсусда", - деди Помпео ва қўшимча қилди "Уларнинг муваффақиятсизлиги АҚШ-Афғон муносабатларига путур етказди ва афсуски, жони ва молини қурбон қилган афғонлар, америкаликлар ва коалиция бўйича шерикларининг кўнглини қолдирмоқда".

Эслатиб ўтамиз, АҚШ ҳар йили Афғонистон бюджетига, шу жумладан мамлакат мудофаа кучларига миллиардлаб доллар тўлайди.

Афғонистоннинг ўзи мамлакатни бошқариш учун зарур бўлган даромаднинг тўртдан бир қисмини йиға олади, бу Помпеога икки қарама-қарши раҳбарни зиддиятни энгиб ўтишга мажбурлаш учун катта молиявий имкониятлар беради.

Вашингтонга қайтаётганда Помпео Қатарда жойлашган ҳарбий базага Толибон расмийлари билан, жумладан уларнинг асосий музокарачиси мулла Барадар Ахунд билан 75 минутлик учрашув учун ташриф буюрди.

Қатарни тарк этганидан кейин журналистларга мурожаат қилиб, Помпео миллиард доллар миқдоридаги қисқартиришлар қандай тақсимланиши ҳамда Ғани ва Абдуллоҳнинг келишмовчиликларини ҳал қилишлари учун муддат белгилаши мумкинлигини айтишдан бош тортди.

Аммо у, агар келишувга эришилса, ёрдам қисқариши бекор қилиниши мумкинлигини таъкидлади.

“Очиғини айтганда, умид қилишни истардикки, улар бир жойга тўпланишади ва биз буни қилишимиз шарт эмас. Аммо биз бунга тайёрмиз” - деди у.

Шу билан бирга, унинг таъкидлашича, АҚШ Афғонистон хавфсизлик кучларини 29 февралда Доҳада Толибон билан имзолаган шартномада кўрсатилган шартларга кўра босқичма-босқич олиб чиқиб кетишда давом этади.

Унинг сўзларига кўра, давом этаётган ҳарбий ҳаракатларга қарамай, Толибон зўравонликни камайтириш мажбуриятини катта даражада бажарди ва Афғонистон ичидаги музокаралар учун гуруҳ тузишга ҳаракат қилмоқда.

Помпео миссияси толиблар билан битимни имзолаш учун Доҳага охирги ташрифидан деярли бир ой ўтиб, 29 феврал куни етиб келди. Ғани ҳукумати келишув тарафдори эмас эди.

10 мартдаги келишувдан сўнг Толибон ва ҳукумат делегацияси ўртасида сиёсий келишув бўйича музокаралар бошланиши керак эди.

Аммо жараён Толибоннинг Қобул томонидан 5000 маҳбусни қўйиб юборилишини талаб қилиши ва Ғани билан Абдуллоҳ ўртасидаги адоват туфайли тўхтаб қолди.

Кобулда бўлганида, Помпео Ғани ва Абдуллоҳ билан алоҳида ва бирга учрашди.

Учрашувлар тугашидан олдин Давлат департаментининг юқори лавозимли вакили Помпеонинг ташрифидан мақсад икки афғон сиёсатчилари ўртасида муросага боришга ҳаракат қилиш эканлигини айтди.