5 август куни Жанубий Африканинг Конституциявий суди - мамлакатнинг энг юқори қонуний органи - никоҳнинг умумий қонуний таърифи сақланиб қолиши кераклигини айтди. Бу таъриф мусулмонларнинг никоҳларини истисно қилади.
Шариат никоҳини тан олмаслик унинг асосида замонавий Жанубий Африка давлати ташкил этилган ва ўшандан буён аёллар ва болалар учун катта оқибатларга олиб келган евроцентрик-насроний мустамлакачилигининг 100 йиллик тарихига бориб тақалади.
Мусулмонлар Жанубий Африканинг 60 миллионлик аҳолисининг 1,3-3 фоизини ташкил қилади ва бу уларни мамлакатнинг энг кучли озчиликларидан бирига айлантиради. Лекин шунга қарамай, ер юзидаги энг либерал конституциялардан бири ҳисобланган Жанубий Африка конституцияси шариат диний қоидалари бўйича никоҳ қуришга рухсат бермайди.
"Ҳа. Диний никоҳлар Жанубий Африкада (тан олинмайди). Умуман олганда, диний никоҳлар, мусулмонлар, африкаликлар, ҳинду никоҳлари бу ҳудуд доирасидан ташқарида саналади, гарчи мамлакат диний эркинликни кафолатласа ҳам", - дейди аёлларнинг ҳуқуқий масалалар бўйича директори Сиҳам Самаи The New Arab га берган интервьюда.
2014 йилдан бошлаб Аёллар ҳуқуқий маркази (WLC), ЖАРнинг гендер ҳуқуқлари билан шуғулланувчи энг фаол нотижорат ташкилотларидан бири, ҳар йили Жанубий Африкадаги мусулмонларнинг никоҳларини тан олишни сўраб унинг идораларига мурожаат қиладиган юзлаб мусулмон аёллар номидан Жанубий Африка президенти ва адлия вазирига қарши даъво аризаси билан чиқди.
«Сўнгги 27 йил ичида давлат турли форумларда (аслида) 1994 йилдан (мустақиллик йили) бери мусулмонларнинг никоҳларини кенг тартибга солишини кўрсатди. Лекин бу иш бугунги кунга қадар қилинмаган», - дейди Сиҳам.
Умидсизликнинг асосида Жанубий Африка унга асосланган кенг тарқалган ирқчи евроцентрик муносабат ётади. Бу кучлар мусулмон ва африкалик анъанавий никоҳларни кўпхотинлилик билан боғлайди, дейди Ясин Каканде, TEDx спикери, мустамлакачиликка қарши танқидчи ва "Қул давлатлар: Форс кўрфази араб минтақасидаги кафала амалиёти" китобининг муаллифи.
«Мусулмон аёллар учун қийинчиликлар ҳалокатли бўлиши мумкин, чунки Жанубий Африкани жинсий зўравонликнинг даҳшатли даражаси туфайли бутун дунё бўйлаб «фемицид макони» деб аташади».
Africa Check маълумотларига кўра, 2017/2018 йилларда ЖАРда ҳар уч соатда биттадан аёл ўлдирилган. Шариат асосидаги никоҳларни қонуний тан олишни рад этиш жанубий африкалик мусулмон аёлларнинг зўравон эркаклар билан муносабатларида ажралиш, васийлик ёки молиявий ҳуқуқларни чеклашга бевосита таъсир қилади.
Сиҳамнинг таъкидлашича, жанубий африкалик болалар ҳам кўпинча бунинг оқибатларини бошдан кечиришади. "Мусулмонларнинг никоҳи ҳақида гап кетганда, болалар масаласига ҳеч қачон қаралмайди, яъни улар мамлакат қонунлари бўйича оилали оилалар фарзандлари каби ҳимояланмайди".
Жанубий Африка жамиятининг патриархал табиати энг кўп мусулмон аёлларга зарар етказди. Уларни ҳимоя қилишнинг ягона йўли - никоҳи мусулмон эътиқодига кўра ташкил этилган аёлларни ҳимоя қиладиган кенг қонунни жорий қилишдир.
