Сурия исломий кенгаши шанба куни 77 ёшли шайх Усама ал-Рифаий янги муфи бўлишини эълон қилди.

Сурияда республика муфтийси фатво ва қарорлар чиқаради, Рамазон бошланиши ва тугаши каби диний воқеалар содир бўлишини бегилайди.

Асад режими бу лавозимни бекор қилгунга қадар, Аҳмад Бадриддин Хасун республика муфтийси эди. Сурия можароси пайтида у ўзининг режим тарафдори сифатида баёнотлари билан машҳур бўлиб, бир пайтлар Европага худкуш ҳужумчиларни юбориш билан, шунингдек Сайдная қамоқхонасида қатл этилган минглаб маҳбусларга ўлим ҳукмини имзолаш билан таҳдид қилган.

Истанбулда жойлашган ва режимга қарши бўлган олимлардан иборат Сурия исломий кенгаши вакили Мути ал-Батиннинг айтишича, кенгаш «илм ва уламоларни ифодаловчи орган сифатида Шайх Усома Абдул-Карим ар-Рифаийни бир овоздан Сурия Араб Республикаси бош муфтийси этиб сайлади».

У сурияликларни "ўзларининг ягона диний ҳокимиятини қўллаб-қувватлашга" чақирди ва Шайх Ал-Рифоий яқин кунларда "кенг қамровли хабар" етказишини қўшимча қилди.

“Муфтий лавозими ислом цивилизацияси тарихида обрўли ўрин тутади”, - дея қўшимча қилди Ал-Батин режимни муфтийлик ваколатини ниҳоятда бекор қилишга қарор қилишдан олдин заифлаштирганликда айблаб.

Собиқ муфтий Ҳасун режимнинг ашаддий тарафдори эди, бироқ кўпчилик сурияликлар унинг лавозими бекор қилинишини 2011 йилгача Сурия аҳолисининг қарийб 75 фоизини ташкил этувчи кўпчилик суннийларга қарши ҳаракат деб билишган.

Президент Башар ал-Ассад, режимнинг кўплаб асосий арбоблари каби, алавий озчилик вакили бўлиб, режим ҳокимиятда қолиш учун алавийлар жамоасининг ёрдамига муҳтож.

2011 йилда Асад бошқарувига қарши норозилик намойишлари билан бошланган Сурия можароси давомида режим юз минглаб одамларни ўлдирди, миллионлаб одамларни уйларини ташлаб кетишга мажбур қилди, уларнинг аксарияти суннийлар эди. Рақиблари уни Суриянинг демографик табиатини ўзгартиришга уринаётганликда айблашади.

Ислом олими Мотаз ал-Хатибнинг айтишича, Сурия Ислом кенгаши томонидан янги муфтий тайинланиши “ақлли ҳаракат” бўлган.

"Кенгаш режимнинг бўшлигидан фойдаланиб, режим [муфтий] номзодини илгари сураётган пайтда уни сайловлар билан тўлдирди", деди у.

“Ушбу лавозимни бекор қилиш билан режим ўз душманларига ажойиб имконият яратди”, дея қўшимча қилди ал-Хатиб ва Ар-Рифаийнинг сайланиши “[муфтий] лавозимининг бекор қилинишидан кенг тарқалган ғазабдан кейин содир бўлганини айтди. Бу суннийларнинг Суриянинг расмий ва мажоритар таркибий қисми сифатида бекор қилиниши сифатида талқин қилинган.

Режимнинг эълон қилишича, у Ҳассун ваколатларини турли жамоаларнинг руҳонийларидан иборат тайинланган юридик кенгашга топширади.

Мухолифат томонидан тайинланган янги муфтий Усама ал-Рифои 1944 йилда Дамашқда туғилган. У Сурияда уруш бошланишидан анча олдин ислом оламида ҳурматли олим ва факих сифатида танилган ва тан олинган. 2011 йилда Сурияда президент Асадга қарши қўзғолон бошланганида, у режимнинг тинч намойишларга қарши зўравонлигини очиқдан-очиқ танқид қилган.

Асадий хавфсизлик кучлари уни калтаклаган, ўлим билан қўрқитган ва ўша йили у Сурияни тарк этишга мажбур бўлган. Шайх ҳозир Истанбулда яшаяпти. Айтганча, Туркия Сурия халқининг ҳақиқий маънавий раҳбари бугун Истанбулда (Дамашқ ёки Ҳалабда эмас) яшаётганидан қандай фойдаланиши қизиқ. Бундан ташқари, Сурия шимолидаги туркиячи ССА гуруҳлари билан фаол ҳамкорлик қилади.