Украинага бир нечта ракета тизимларини етказиб бериш бўйича қарорга келиш муросага айланди. Байден маъмурияти энг узоқ масофаси 300 километргача бўлган тизимларнинг етказиб берилиши Украина қўшинларига Россия ҳудудининг ичкарисидаги нишонларини уриш имконини беришидан жиддий қўрқарди. Президент Владимир Зеленский америкаликларни унинг мамлакати Белгород ёки Ростовни ўққа тутмаслигига ишонтирган бўлса-да, шубҳалар сақланиб қолди. Баъзи юқори мартабали сиёсатчилар, Зеленскийнинг ваъдаларига қарамасдан, украиналик генераллар ўзларининг куйдирилган ер тактикаси ва Украинадаги ўнлаб шаҳарларни вайрон қилгани учун руслардан қасос олишни бошлаши мумкинлигидан қўрқишади.
Украинага етказиб беришга қарор қилинган HIMARS 70 километргача масофасига отиш имконига эга ва Россия мудофааси ичкарисидаги нишонларга зарба бера олади - Украина Қуролли Кучларида хизмат қилаётган ҳозирги Совет Иттифоқида ишлаб чиқарилган «Град»лар бунга қодир эмас. Ва бу, Украина Бош штабининг ишончи комилки, урушда бурилиш нуқтасига эришишга имкон беради.
Бундан ташқари, Ақшнинг Украинага 700 млн долларга баҳоланаётган янги ҳарбий ёрдам пакетига радиолокацион станциялар, вертолётлар, автомобиллар ва танкка қарши қуроллар, жумладан, Javelin мажмуалари киритилади, деб хабар бермоқда Конгресснинг Hill газетаси Оқ уй вакилига таяниб.
Ушбу қуроллар Украинага нисбатан тезроқ етиб бориши мумкин: Пентагон омборларидан М777 губицаларини етказиб бериш учун тахминан бир ҳафта вақт кетди. Мутахассисларнинг фикрига кўра, бир нечта ракета тизимлари (уларнинг сони ҳали ҳам номаълум) июн охиригача келиши мумкин. Унгача Украина қуролли кучлари мамлакат шарқидаги рус армиясининг шиддатли ҳужумини тўхтатиши керак, бу эса барча мумкин бўлган ўқ отиш имкониятларидан фойдаланади.
АҚШда босқинчилар стратегияси қандай баҳоланади?
"Россия ҳарбийлари Украина шарқида эски хатоларини такрорламоқда", деб ёзади New York Times. Улар нимадан иборат? Нашр уларнинг сўларидан иқтибос келтирган америкалик расмийларга кўра, "Россия армиясининг секин ва қатъиятсиз олдинга силжиши қўшинларнинг камайишига ва жанговар қобилиятининг камида 20 фоизини йўқотишига олиб келди. Масалан, Пентагонда айтилишича, "махсус операция" бошланганидан бери Россия 1000 дан ортиқ танкни йўқотди.
Ушбу таҳлилга кўра, Россия авиацияси ҳам сезиларли ютуқларга эришмаяпти: рус учувчилари уриб туширишларидан қочиб, нишонларга фақат Украина чегараси бўйлаб учиб ўқ узишмоқа. Ўқ-дориларни тамомлаб, улар Россия томон чекинадилар. Бу уларга Украина ҳаво ҳудудида ҳукмронлик қилиш имкониятини бермайди, душманлари жса бундан тўлиқ фойдаланади.
Ниҳоят, Россия армиясининг камчилиги шундаки, у босиб олган ерлар кўпинча баҳсли ҳудудларга айланади ва улар яна Украина томонига ўтади.
Сўнгги икки ҳафта ичида қўшинларга қўмондонлик қилиш учун тайинланган россиялик генерал Александр Дворников ҳеч қаерда пайдо бўлмади, бу эса "Қўшма Штатлардаги баъзи амалдорларга у қуролли кучлар тепасида қоладими ёки йўқми, деб тахмин қилиш учун асослар қолдиради".
Америкалик экспертлар, шунингдек, президент Путин Украинадаги жангларни батальон командирлари даражасида шахсан бошқараётгани ҳақидаги хабарларни ҳам муҳокама қилмоқда. Обама маъмуриятида мудофаа вазири ёрдамчисининг собиқ ўринбосари Эвелин Фаркас шундай дейди: "Биз биламизки, президентлар ҳарбий ҳаракатларга аралашса, бу ҳар доим ҳалокатга сабаб бўлади".
Қўшма Штатлар Украинадаги ҳарбий можаронинг ривожланишига жиддий эътибор қаратаётгани билан бир қаторда, Украинани янада кучлироқ қўллаб-қувватлаш тарафдорлари ва Россия билан тўқнашув хавфи ва мамлакатнинг ўзида иқтисодий қийинчиликлар кучайиб бораётгани туфайли бу ёрдамни секинлаштириш керак деб ҳисобловчилар ўртасидаги қарама-қаршилик кучаймоқда.
New York Times газетасида 22 май куни чоп этилган "Украинадаги уруш янада оғирлашмоқда ва Америка тайёр эмас" сарлавҳали мақоласи қизғин муҳокамаларга сабаб бўлди.
Мамлакатнинг таниқли ва обрўли сиёсатшуносларидан бири, НАТО собиқ бош котиби ўринбосари ва АҚШнинг Россиядаги элчиси, ҳозирда нуфузли Atlantic Council маркази ходими Александр Вершбоу ушбу мақолага жавоб қайтарди.
«Сизнинг мақолангиз қарама-қаршиликларга тўла, – деб ёзади у. – Мақола Украинага ҳарбий ёрдамни давом эттиришга чақиради. Лекин шу билан бирга муаллифлар Россия билан катта урушга йўл қўймаслик учун бу ёрдамни чеклашни тавсия қилади... Бир қўли билан нимадир бериб, иккинчи қўли билан бир нарсани олиш ҳеч нарсани истамайдиган Россияга тегишли масалаларда мағлуб бўлиш формуласидир. Украинани ер юзидан йўқ қилишдан кўп ҳам эмас, кам ҳам эмас».
Тушунишимича, Байден маъмурияти Украинага ёрдам бериш масаласига эҳтиёткорлик билан ёндашганига қарамай, худди шу позицияни қўллаб-қувватлайди.
