loader
Foto

Салмон Рушди – бизнинг кун тартибимиз эмас

Бироқ, алоҳида бир муваффақиятсиз, чунки бугунги кунда кўпчилик онгли мусулмонлар учун кўп нарсани англатмайди эмас, шунчаки ҳеч кимни қизиқтирмайди. Бунинг ажабланарли жойи йўқ ...

Рушдийни деярли ярим аср олдин, шунингдек, аллақачон вафот этиб кетган Ҳумайний ҳам "юлдуз"га айлантирган эди, унинг ёзувларида, дарвоқе, агар хоҳласангиз, сунний исломий давлатда бунинг учун бошини кундага қўйишига тўғри келадиган кўп нарсаларни топишингиз мумкин. Ва бу, унинг романларидан биридан сўнг, бу ёзувчи жамоатчилик ҳаяжонини доимий равишда қиздириш ва унинг бошига мукофот нархи кўринишидаги ставкаларни ошириш билан ов деб эълон қилинганлиги натижасида содир бўлди.

Бунинг сабаби нимада? Унинг "Шайтоний оятлар" романида пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ва у зотнинг хотинлари, улардан Аллоҳ рози бўлсин, уларга шериклик уйғотувчи образлар беҳаё тасвирланган. Шу билан бирга, кўпчилик Муҳаммадалайҳиссаломнинг сиймоси учун қабул қилган персонажнинг исми бошқача, шунинг учун гап ҳақиқатан ҳам ассоциация ҳақида кетяпти, гарчи воқеа бутун жараёнини қўзғатган бўлса ҳам.

Ва бу ерда биз куфр учун жазога оид шариат меъёрларининг ушбу китоб ёзилган ноисломий давлат шароитларига қўлланилиши масаласига ҳам тўхталмаймиз. Нега? Чунки бу масалани муҳокама қилиш учун аллақачон анча аниқ ва долзарб сабаблар мавжуд.

Мусулмонлар азалдан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни тўғридан-тўғри, қўпол ва ифлос тарзда ҳақорат қилганлар, унинг қўлёзмаларини (мусҳафларини) ва ҳоказоларни оммавий равишда ёқиб юборадиганлар билан узоқ вақт кураш олиб боришади. Бундай шароитда ярим аср олдин, қаҳрамонлари фақат мусулмон қалбида энг азиз одамлар билан боғланиши мумкин бўлган китобни ёзган одамни ов қилишни давом эттириш - қандайдир ғалати устуворликлар танловидир.

Бунга далил шу бўлиши мумкинки, бу китоб нашр этилганда нафақат Исломга, балки унинг қаҳрамонларидан бири ҳам бўлиши мумкин бўлган Ҳумайнийга қарши қаратилган эди. Шу боис, Ҳумайний режими буни қийинчилик сифатида қабул қилди ва ҳар доимгидек мусулмонлар учун устуворликларни эътиборсиз қолдириб, Рушдийни ўзининг душмани сифатида ов қилишда давом этди.

Бугун ҳам диққат билан қарасангиз, мусулмонлар оламида руҳий жиҳатдан ўтган асрда қолиб кетган ва ҳумейнистик "ислом инқилоби"га бағишланган одамлар одатда Рушдийга қилинган ҳужум муносабати билан шодликни қиздиришга уринаётганини кўрасиз.  Уларнинг қадр-қимматини биладиган замонавий мусулмонларга бу шунчаки қизиқ эмас.

Албатта, бу провокаторга заррача ҳамдардлик қилиш кераклигини англатмайди. Олов билан атайлаб ўйнаган ҳар бир киши куйишга тайёр бўлиши керак. Аммо давом етаётган урушларда ҳар куни кўп одамлар ҳалок бўлаётган бизнинг замонимизда, бу ҳеч қандай қизиқиш уйғотадиган янгилик эмас.