Ниҳоят, унга ер юзида Осмон шоҳлигини ўрнатиш ва эълон қилиш имконияти берилди. Аллоҳ таоло ўзининг севимли бандаси ва энг муносиб элчисига кўрсатиши мумкин бўлган юксак ҳурмат-эҳтиром ҳақида инсон ақли тасаввур қиладиган ҳамма нарса Муҳаммад алайҳиссаломга берилган. Шуни таъкидлаш керакки, Аллоҳнинг барча пайғамбарлари ва элчилари орасида фақат битта Муҳаммад алайҳиссалом ҳамма нарсадан минора каби кўтарилади; амалга оширган улуғвор ва эътиборли иши эса унинг шаъни ва улуғворлигининг абадий ёдгорлиги бўлиб турибди.
Аллоҳнинг мутлақ бирлигига ишонч сўзсиз эътиқод билан қабул қилинмаса, ислом динининг бутпарастлик ва ширкга қарши ягона қўрғон сифатидаги аҳамияти ва муҳимлигини қадрлаб бўлмайди. Агар Аллоҳ таоло Мусо ва Исо алайҳиссаломлар ибодат қилган Одам Ато ва Иброҳимнинг Худоси эканлигини тасаввур қилсак, Ислом динини ҳақ дин, Муҳаммад алайҳиссаломни Аллоҳнинг барча пайғамбар ва бандаларининг шаҳзодаси сифатида қабул қилиш биз учун қийин эмас. Биз Аллоҳнинг қудратини "Ота", кейин "Ўғил", кейин "Муқаддас Руҳ" сифатида кўрсатиш ёки Уни бирликда учта кишилик олмоши - мен, сен, у ёрдамида бир-бирига мурожаат қила оладиган учта мавжудот-шахс сифатида тасаввур қилиш билан ҳам улуғлай олмаймиз.
Шундай қилиб, биз олий мавжудотни тўғри тушунишни йўқотамиз ва ҳақиқий Худога ишонишни тўхтатамиз. Қолаверса, маъносиз "мурожаат"ларни ўтказар эканмиз, диннинг муқаддаслигига бир зарра ҳам қўшмаймиз. Шунингдек, биз "пайғамбарнинг танаси" ёки мужассамлашган худо билан озиқланиб, руҳимиз учун ҳеч қандай озиқа ололмаймиз. Бу билан биз ҳақиқий ва ҳаққоний дин ҳақидаги асосий тушунчамизни йўқотамиз.
Бундан ташқари, биз ҳеч қандай тарзда уни Худонинг ўғли ёки мужассамлашган худо сифатида намоён қилиб, Муҳаммаднинг қадр-қимматини кўтара олмаймиз, чунки бу ҳолда Ислом ер юзидаги Осмон шоҳлигидир, биз Макканинг ҳақиқий ва тарихий пайғамбарини бутунлай йўқотишимиз ва онгсиз равишда ширк тубига тушишимиз мумкин. Муҳаммад алайҳиссаломнинг буюклиги унинг кучли, содда ва ҳақ динни барпо этишида, унинг кўрсатмалари ва тамойилларини шундай аниқ ва қатъият билан амалга оширишидадирки, ҳақиқий мусулмон ҳеч қачон қуйидаги формулада келтирилгандан бошқа эътиқодни қабул қила олмайди. «Мен Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига ва Муҳаммад Аллоҳнинг расули эканлигига ишонаман». Бундай қисқа ақида қиёматга қадар ҳар бир ҳақиқий мўминнинг Аллоҳга бўлган иймони бўлиб қолади.
Буюк Константин ва "учлик" черковини билдирувчи "ўн биринчи Шох" нинг буюк ғолиби "Бар Аллоҳ" ("Худонинг ўғли") эмас, балки "Бар-наша" (инсон ўғли) — Ер юзида Осмон шоҳлигини ўрнатган Муҳаммад ал-Мустафо эди. Биз кўриб чиқишимиз керак бўлган Осмон шоҳлигини. Эслатиб ўтамиз, қадимги кунлар ва Пайғамбарлар султони учрашувида биз Дониёрда ўқиганимиз ҳақида ваъда берилган:
«Шоҳлик [ибронийча: "султон"] ва барча самовий жойлардаги салтанатнинг қудрати ва улуғворлиги Раббийнинг азизлари халқига берилади; Унинг шоҳлиги абадий шоҳликдир ва барча ҳукмдорлар Унга хизмат қилиб, итоат қиладилар" (Дон. 7:22 ва 27).
Келинг, Худонинг Шоҳлиги тушунчасини батафсилроқ тушунтиришга ҳаракат қилайлик. Осмон шоҳлиги "Раббийнинг азизлар қавмидан" иборат бўлиши ва бошқа барча ҳукмдорлар ёки кучлар бу халққа хизмат қилишлари ва итоат қилишлари ҳақидаги сўзлар Исломда дин ва давлат бир ва шунинг учун ҳам ажралмас эканлигини яққол кўрсатиб турибди. Ислом нафақат Худонинг дини, балки Унинг ердаги империяси ёки шоҳлигидир. "Ер юзидаги Осмон шоҳлиги"нинг табиати ва асослари ҳақидаги ғояни тўғри шакллантириш учун ислом дини Худо томонидан Ўзини пайғамбари Муҳаммад орқали мукаммал, тўлиқ ва расман ўрнатилгунга қадар унинг тарихига назар ташлаш зарурати туғилди.
Ислом Муҳаммадгача ер юзидаги Осмон шоҳлиги бўлмаган, фақат Худонинг ҳақиқий дини бўлган
Аллоҳнинг ҳақ дини фақат Иброҳим алайҳиссаломга нозил қилинган ва фақат биргина Исроил халқи томонидан сақланиб қолган, деб ҳисоблайдиганлар "Эски Аҳд" мазмунини яхши билмаслиги ва бу диннинг моҳияти ҳақида жуда нотўғри тасаввурга эга бўлишлари керак. Муқаддас Китобга кўра, Иброҳимнинг ўзи Салимнинг (ўша пайтда Исроил бўлмаган) шоҳи ва коҳинига (олий руҳоний) ушр тўлаган ва у томонидан дуо қилинган (Ибтидо 14:18). Мусонинг қайнотаси ҳам Аллоҳнинг пайғамбари эди. Аюб, Валаам, Ад, Ҳуд, Луқмон ва бошқа кўплаб пайғамбарлар яҳудий эмас эдилар. Иброҳим ва Лут ўғилларидан бўлган Исмоил авлодлари, Мўабликлар, Оммонликлар, Эдомликлар ва бошқалар каби турли қабилалар ва халқлар Қодир Тангрини тан олишди, лекин улар ҳам исроилликлар каби бутпарастлик ва жоҳилликка тушиб қолишди.
Аммо Ислом нури ҳеч қачон бутпарастлик зулматида бутунлай сўнмаган. Яҳудийлар ва уларнинг қариндош халқлари "муқаддас" деб ҳисоблаган ва уй худолари сифатида ҳурмат қилинган ва одатда "трафим" деб номланган диний образлар (Ген. 31), менинг ожизона фикримча, православ ва католикларнинг уйларида ва ибодатхоналарида бўлган ва уларга сиғинадиган образлар билан бир хил маъно ва аҳамиятга эга эди.
Ўша қадимий жаҳолат даврида бутлар "шахсни тасдиқловчи ҳужжат" ёки паспортга ўхшаш нарса эди. Ёқубнинг рафиқаси ва Лобоннинг қизи Роҳила отасининг (Ибт. 31) "трафим"ини (бутларини) ўғирлашига тўғри келгани ажабланарли эмас, гарчи Лобон ҳам, унинг куёви Ёқуб ҳам мусулмон бўлса-да, бундан ташқари, улар ўша куни "мисфа" тошини ўрнатдилар ва уни ҳақиқий Худога бағишладилар.
Муҳаммаддан олдинги Ислом ер юзидаги Осмон шохлиги эмасди
Чўлда бўлганида, яҳудийлар кечаю кундуз содир бўлган мўъжизалардан маст бўлишди: кундузи уларнинг қароргоҳи ажойиб булутлар билан қопланган, кечаси эса олов устуни билан ёритилган, улар "осмондан ёғилган ун" билан озиқланишган. Мусо пайғамбар Сино тоғининг туманли чўққисида бир неча кун ғойиб бўлиши биланоқ, улар олтиндан бузоқ ясадилар ва унга сажда қила бошладилар.
Йўшиё вафот этган кундан бошлаб шоҳ Шоулнинг мойланишигача, яъни тўрт асрдан кўпроқ вақт давомида бу халқнинг тарихи бутпарастликка тез-тез шов-шувли қайтиш билан ажралиб туради. Милоддан аввалги 3-асрда ваҳий тўхтатилгандан ва уларнинг муқаддас ёзувлари канонини тузилгандан кейингина яҳудийлар бутларга сиғинишни тўхтатиб, яккахудоликка ишондилар. Бироқ, Аллоҳнинг бирлигига бўлган эътиқодлари уларни яккахудоликчи қилиб қўйса-да, лекин бу уларга мусулмон дейилиш ҳуқуқини бермайди, чунки улар Исо ва Муҳаммаднинг шахсиятларини ва улар орқали Аллоҳнинг нозил қилган ваҳийларини тан олишни қатъиян рад етишган. Дарҳақиқат, Аллоҳ таолонинг иродасига бўйсуниш билангина тинчликка эришиб, мусулмон бўлиш мумкин, акс ҳолда, итоат ва тавозедан маҳрум бўлган иймон ҳақиқатан ҳам Аллоҳнинг борлигига ишонадиган, бироқ айни пайтда ҳайвоний қўрқувдан қалтирайдиган шайтонларга ўхшайди.
Қодир Аллоҳ таоло томонидан бошқа халқларга Ўз ваҳийлари, пайғамбарлар ва маънавий раҳнамолар-имомлар инъом этгани ҳақида кенг далилларга эга эмаслигимиз сабабли, биз ислом дини Исроилда ва бошқа қадимги семит халқлари орасида мавжуд бўлган, бутпарастлик зулматида милтилловчи титроқ чивиқ ёки ёруғлик каби порлаган деган фикр билан чекланамиз. Бу дин халқ томонидан тан олиниб, тез орада уни унутган, эътиборсиз қолдирган ёки бутпараст культларга айлантирган. Бироқ, ҳар доим ягона Худони севадиган ва фақат Унга сиғинадиган шахслар ва оилалар бўлган.
Кўринишидан, яҳудийлар ўзларининг кенг оммасидаги мусулмонлар Аллоҳ ва Ислом ҳақида бўлгани каби, Худо ва дин ҳақида ҳам тўғри тасаввурга эга эмасдилар. Исроил халқи гуллаб-яшнаб, урушларда ғалаба қозонган бўлса, Яҳова тан олинган ва унга сажда қилинган; лекин қарама-қарши вазиятларда У рад этилди ва кучлироқ ва гуллаб-яшнаган халқнинг худосига, унинг бути = образига сиғинилди. Яҳудийларнинг муқаддас битикларини синчковлик билан ўрганиш шуни кўрсатадики, оддий яҳудий ўз Худосини баъзан кучлироқ ёки баландроқ, баъзан эса бошқа халқлар сиғинадиганлардан заифроқ деб билган. Уларнинг бутпарастликка жуда осон ва қайта-қайта қайтишлари шуни кўрсатадики, исроилликлар Эл ва Яҳве ҳақида оссурияликлар ўзларининг Ашуролари, Бобилликлар Мардухлари ва Финикияликлар Бааллари ҳақидаги тасаввурга эга. Пайғамбарлар ва зоҳидар бундан мустасно, исроилликлар ҳеч қачон ўз динларининг муқаддаслиги чўққисига ва Худонинг таълимотини тўғри тушунишга кўтарилмаганлар. Аллоҳга иймон, қатъий эътиқод ва охиратга ишониш бу халқнинг қалби ва юрагига сингиб, мустаҳкамланмаган.
Бундай ҳолатда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам орқали берилган қонунга ишонган Қуръон мусулмонлари билан Мусо алайҳиссаломнинг Қонунига ишонган Таврот мусулмонлари ўртасида қандай кескин фарқ бор. Бир мусулмон халқи масжидини, имомини ва Қуръонини ташлаб, бошқа динни қабул қилгани ва Аллоҳ уларнинг илоҳи эмаслигини қабул қилганини кўрганми? Ҳеч қачон! Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг уммати Аллоҳнинг китоби, масжиди ва имоми бор экан, бутпарастликка, ҳатто насронийликка берилиб кетишига ниҳоятда ақл бовар қилмайди!
Юқорида айтилганлардан кўриниб турибдики, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламдан олдинги Худонинг ҳақиқий дини гўдаклик даврида бўлган ва яҳудийлар орасида ҳам худди шундай етук ва ривожланмаган бўлиб қолган, гарчи у Яҳованинг ҳақиқий бандалари ҳаёти давомида порлаб турган бўлса ҳам. Исроилнинг художўй қозилари ва тақводор шоҳлари раҳбарлигида давлат ҳамиша теократик бўлиб, пайғамбарларнинг башорати тўсиқсиз қабул қилиниб, уларнинг кўрсатмалари муносиб тарзда бажарилар экан, дин ва халқ гуллаб-яшнаган.
Масиҳ ва Унинг шогирдлари Осмон шоҳлиги ҳақида даъват қилган
Бироқ, Худонинг ҳақиқий дини Қуръонга бўйсунмагунча, ҳеч қачон Осмон шоҳлиги шаклини олган эмас. Аллоҳ таоло Ўзининг чексиз ҳикмати билан Ўзининг салтанати ўрнатилишидан олдин зулматнинг тўртта буюк қудрати бирин-кетин ўринбосар бўлишини белгилаб қўйган. Оссурий-Халдейлар, Форслар, Юнонлар ва Римликларнинг буюк қадимий цивилизациялари ва империялари кўтарилиши ва юксалиши, Худонинг халқини қувғин ва зулм қилиши ва иблис ўйлаган барча ёмонлик ва қийинчиликларни амалга ошириши керак эди. Бу буюк кучларнинг барча шон-шуҳратлари иблисга хизмат қилишларида эди - бу "зулмат шаҳзодаси" агар Исо Масиҳ унга эргашишга ва унга сажда қилишга рози бўлса, баланд тоғнинг тепасида унга беришга ваъда берган "шон-шараф" эди.
Масиҳ ва Унинг шогирдлари Осмон шоҳлиги ҳақида даъват қилган
Масиҳ ва унинг шогирдлари ер юзидаги Осмон шоҳлигининг даракчилари эди. Исо алайҳиссалом Инжилининг моҳияти унинг ибодатидаги машҳур сўзларида ифодаланган: "Сенинг шоҳлигинг келсин". Йигирма аср давомида ҳар хил дин ва эътиқодга мансуб насронийлар "Сенинг шоҳлигинг келсин", деб такрор-такрор ибодат қилиб келадилар ва улар қанча вақт ибодат қилишларини, Унинг келишини беҳуда кутишларини фақат Худо билади.
Осмон шоҳлигининг келиши ҳақида бу насронийлар кутиши яҳудийликинг Масиҳнинг келишини кутишига жуда ўҳшайди. Бу иккала умид ҳам ўйламаган ва бемаъни тасаввурни намоён қилади ва улар бу беҳуда умидга қанчалик қатъият билан ёпишиб олишлари ажабланарли. Агар насроний руҳоний ёки пастордан Осмон шоҳлиги ҳақида нима деб ўйлашини сўрасангиз, у сизга турли хил хомхаёллар ва маъносиз нарсалар ҳақида айтиб беради. Бунда унинг черкови бошқа "бидъатчи" черковлардан устун турадиган шоҳлик, деб таъкидлайди у. Бошқа бир руҳоний ёки пастор "Олтин аср" келиши ҳақида гапиради. «Нажот армияси»нинг издоши ёки кваер сизга шуни айтиши мумкинки, унинг эътиқодига кўра, Осмон шоҳлиги янги туғилган, қўзичоқ қони билан ювилган ва тозаланган ва гуноҳсиз масиҳийлардан иборат бўлади ва ҳоказо.
Осмон шоҳлиги католик черковининг ғалабасини ёки пуритан давлатининг ташкил топишини англатмайди. Бу хаёлий афсонавий "Олтин аср шоҳлиги" эмас. Бу самовий мавжудотлардан, жумладан, ўлган пайғамбарларнинг руҳларидан ва "илоҳий қўзичоқ" бошчилигидаги; полиция ва жандармлар сифатида фаришталар билан; раҳбарлар ва ҳакамлар сифатида херувимлар билан; офицерлар ва командирлар сифатида серафимлар билан; руҳонийлар ва патриархлар, епископлар ва инжилчи воизлар сифатида бош фаришталар билан муборак имонлилардан иборат шоҳлик эмас. Дарҳақиқат, ер юзидаги Осмон шаҳлиги - зулмат шоҳлигидан мутлақ мустақиллигини ҳимоя қилиш учун имон ва қилич билан жиҳозланган ягона Худога имонлилар дини ва жамоасидир.
Юнонча "Евангелион" сўзи рус тилида «евангелие», "хушхабар эълон қилиш"деган маънони англатади. Ва бундай эълон яқинлашиб Осмон шоҳлиги янгиликлари эди, унда кичик фуқаро Юҳаннодан буюкроқ туюларди. Унинг ўзи ҳам, ундан кейинги ҳаворийлар ҳам бу шоҳликни яҳудийларга воизлик қилиб эълон қилиб, уларни бунга қабул қилиш учун иймон келтиришга ва тавба қилишга даъват этган.
Дарҳақиқат, Исо алайҳиссалом Мусо алайҳиссаломнинг қонунини бекор қилмаган ёки ўзгартирмаган, шунчаки уни шундай чуқур руҳий маънода талқин қилганки, фақат ҳарф сифатида талқин қилинган бу қонун ўлик бўлиб қолди. Нафрат қотилликнинг, эҳтирос зинонинг манбаи эканлигини, очкўзлик ва иккиюзламачилик бутпарастлик каби жирканч гуноҳ эканлигини, раҳм-шафқат ва хайр-эҳсон куйдириладиган қурбонликлар ва шанба кунига қатъий риоя қилишдан кўра мақбулроқ эканлигини эълон қилиб, Исо алайҳиссалом амалда Мусо алайҳиссалом қонунини маънавий идрок этиш ва моҳиятига кўра тўғрироқ бажариш учун сўзма-сўз талқин қилишни бекор қилди.
Абдул Аҳад Довуднинг "Библияда Муҳаммад" китобидан
Абу Муслим таржимаси
