Шунинг учун, Россия, АҚШ ва Европа Иттифоқи мамлакатларида: Франция ва Германияда ва ниҳоят, Буюк Британияда қанча мусулмонлар ва масжидлар (шу жумладан намозхоналар) борлигини кўриш ва текшириш қизиқ.
Шундай қилиб, бизнинг рўйхатимизда етакчи ўринни Россия эгаллаган.
1. Россияда 8000 дан ортиқ масжид ва намозхоналар бор.
2. Иккинчи ўринда Германия турди. У ерда 2750 га яқин масжид ва намозхоналар мавжуд.
3. Учинчи ўринни Франция эгаллади, бу ерда 2200 га яқин масжид ва намозхоналар бор (2015 йил учун маълумотлар, хориждаги ҳудудларни ҳисобга олган ҳолда).
4. Тўртинчи ўринни АҚШ егаллади – 2011 йилда 2100 дан ортиқ масжид ва намозхоналар бор эди. 2000 йилга нисбатан ўсиш 74% ни ташкил этди. Катта эҳтимол билан, 2017 йилда АҚШ масжидлар сони бўйича аллақачон Францияни ортда қолдирган. Биз ҳали уларга қайтамиз.
5. Буюк Британия. 2011 йилги маълумотларга кўра, унда 1500 та масжид ва намозхоналар бўлган, аммо суръатларга кўра, ҳозир у худди ўша Франциянинг ортидан қувиб етмоқда.
Шу билан бирга, таъкидлаш керакки, бу рақамларнинг аксарияти масжид сифатида, яъни гумбазли ва минорали тўлақонли бино сифатида тушунилмаслиги керак, балки мусулмонлар биргаликда ибодат қилишлари мумкин бўлган ҳар қандай бинолар ҳам кўзда тутилган. Дарҳақиқат, тахминан 4-5 млн мусулмон бўлган Францияда 2009 йилда бор-йўғи 64 та тўлақонли масжид бор эди. Қолган ҳаммаси ибодат учун жой. Бироқ, келинг, бу мамлакатларда ҳар бир масжид/намозхонада қанча мусулмон борлигини тахминан ҳисоблаб чиқамиз. Биз қуйидаги рақамларни асос қилиб оламиз: Францияда тахминан 5 млн мусулмон бор (аниқ сони номаълум, баъзи жойларда эса 7 млн кишининг келиб чиқиши мағриб миллатига мансуб одамларни кўрсатади, аммо, яна сўровлар шуни кўрсатдики, тахминан уларнинг 25 фоизи ўзларини атеист ёки шунчаки "келиб чиқиши бўйича мусулмон" одамлар деб билишади); Германияда тахминан 5 млн; Буюк Британияда 3 миллионга яқин; Россияда 20 миллионга яқин; АҚШда 3,3 миллионга яқин мусулмонлар бор.
Энди мусулмонлар сонини масжидлар ва намозхоналар сонига бўлиб чиқамиз:
Россияда ҳар бир ибодатхонага 2500 мусулмон тўғри келади
Германияда ҳар бир ибодатхонага 1800 га яқин мусулмон тўғри келади
Францияда ҳар бир ибодат жойига тахминан 2300 та мусулмон тўғри келади
АҚШда ҳар бир ибодатхонага 1600 га яқин мусулмон тўғри келади
Буюк Британияда ҳар бир ибодатхонага 2000 га яқин мусулмон тўғри келади.
Шундай қилиб, биз кутилмаган натижаларга эришамиз. АҚШ Ислом ўзини энг қулай ҳис қиладиган мамлакат бўлиб чиқди - мусулмонларнинг ибодат жойларига нисбати энг кичик.
Кейинги ўринда Германия.
Ундан кейин Буюк Британия. У ерда ислом жуда фаол ривожланмоқда, шариат судлари ишлаяпти, Лондон мэри мусулмон ва ҳоказо.
Франция - кутилмаган сюрприз. Европада кўпинча Ислом учун жаннат сифатида кўрсатилишига қарамай, мамлакатдаги ибодат жойларининг мўмин мусулмонларга нисбати Россиядагидан анча паст эмас. Бундан ташқари, Россия Федерациясида тўлақонли масжидлар сони Францияга қараганда анча кўп эканлиги аниқ. Худди шу нарса Германияга ҳам тегишли - у ерда атиги 240 та тўлақонли масжид бор.
Давом этамиз. Европа Иттифоқи мамлакатлари ва Буюк Британия учун бир оз ҳаддан ошириб юборилган рақамларни оламиз. Энг муҳими, бу 5 млн немис мусулмонлари ва 5 млн француз мусулмонларининг ҳаммаси ҳам фуқароликка ва овоз бериш ҳуқуқига эга эмас. Хусусан, Германиядаги 5 миллион мусулмондан фақат ярми фуқароликка эга, қолганлари хорижлик бўлиб қолмоқда. Францияда ҳам вазият худди шундай. Россияга келсак, 20 миллион киши, эҳтимол, асосан, фуқаролар саналади, муҳожирлар сонини ҳеч ким билмайди.
Қолган Европа Иттифоқига аъзо давлатларга келсак, ҳамма нарсани визуал равишда (лекин яна, тахминан) қуйидаги жадвалларда кўриш мумкин. Кўриб турганингиздек, мен ҳатто Германиядаги мусулмонлар сонини ҳаддан ташқари ошириб юбордим, лекин 7 йиллик фарқни ҳисобга олдим. Бундан ташқари, Россияда мен Россия Федерациясининг мусулмон фуқаролари ва муҳожирлар ўртасидаги тахминий рақамни олдим, уларнинг сони шунчаки ақл бовар қилмайдиган даражада фарқ қилади (масалан, федерал миграция хизмати раҳбари К. Ромодановский 2014 йилда 3 млн ноқонуний чет элликлар ҳақида гапирган эди. Россия Федерациясида, сиз тушунганингиздек - бу рақамларнинг аксарияти украиналиклар бўлиши даргумон). Мен Россиядаги 25 миллион киши ҳақидаги маълумотларни ҳам кўрдим - бу ҳолда Россия мусулмонлар сони бўйича бизда биринчи ўринда бўларди. Бошқа томондан, агар харитадаги каби 16 миллион деган рақамни олсак, у ҳолда Россия масжид ва намозхоналар билан таъминлаш бўйича Франциядан олдинда бўлади.
