ХЕРСОННИНГ ТАСЛИМ БЎЛИШИ НИМА ҲАҚИДА ГАПИРАДИ
Рус армияси Днепрнинг ўнг қирғоғини тарк этади. Украина армияси ғарб ва шимолдан Херсонга яқинлашмоқда. Кеча (8 ноябрь – таҳр.) кечки пайт асосий телеканалларда Шойгу генерал Суровикиннинг дарёнинг чап қирғоғига жўнаб кетиш таклифига қандай рози бўлгани ва унга тегишли буйруқ бергани кўрсатилди. Бутун дунё рус армиясининг янги мағлубияти ҳақида билиб олди. Энг ажабланарлиси, Путин атрофидаги асосий "қирғийлар" Қодиров ва Пригожин бу "қийин қарор"ни қўллаб-қувватладилар. Президент Кенгашидаги КГБ генераллари оғзига сув солгандек жим.
Украина ҳарбийлари бу қарор тузоқ бўлиши мумкинлигидан огоҳлантирмоқда. Мен баҳслашмайман. Ҳаммаси бўлиши мумкин. Соф ҳарбий масалаларда мен мутахассис эмасман. Аммо агар биз ақлли алдовни истисно қилсак ва содир бўлаётган воқеаларга дуч келсак, Путиннинг Украинадаги ҳарбий саргузаштлари янги ва, эҳтимол, аллақачон якуний фалокатга учраганлиги аниқ.
Путиннинг бутун 22 йиллик ҳукмронлиги, унинг 2001 йилда СССР мадҳияси тикланиши билан бошланган Совет империясини тўлиқ қайта қуриши бундан ҳам каттароқ фалокатга учради.
Катта эҳтимол билан, рус армиясида жанг қилиш учун бошқа ҳеч ким йўқ ва жанг қилиш учун ҳеч нарсаси йўқ. Эрон ва Шимолий Кореяда ҳарбий техника ва ўқ-дориларнинг саросимали харидлари ўз арсеналлари тугаганининг энг яхши далилидир.
Ҳали ҳалок бўлмаган, яъши тайёргарликдан ҳам ўтмаган аскарларни фронтдан олиб келишга уринаётган оналар ва хотинлар, бу йигитларнинг уйларига умидсиз мактублар ёзиши эса, кадрлар захирасининг бутунлай тугаб битганидан далолатдир. "Сибирдаги аёллар ҳали туғиб ташлашади" деган умид йўқ. Жуда даҳшатли ва енгилмас кўринган Путин империяси бу ифлос урушда нолга тенг бўлди. Март ойининг бошида бу бир неча кишига тушунарли эди, энди деярли ҳамма учун тушунарли.
Сентябр ойи охирида Путин "қисман сафарбарлик"ни эълон қилган ва кейин расмий ғалаба билан Украинанинг тўртта вилояти Россия билан "абадий" бирлашишини эълон қилганида, унинг ҳаракатлари қандайдир яширин маънога эга бўлиб туюлди. Кўпчилик қатори мен ҳам ҳали тўлиқ босиб олинмаган бу ҳудудларни Россиянинг бир қисми деб эълон қилиш орқали у ўз қабул қилган доктринасига кўра, ядро қуроллари билан товарнинг ҳаётийлик даври солиб, у ердан Украина қўшинларини олиб чиқиб кетишни ультиматум шаклида талаб қилишига ишонардим. Натижада, Россия-Украина музокаралари ва Россия шартлари бўйича тинчлик. Катта эҳтимол билан, у ўшанда шундай деб ўйлаган, аммо Ғарб оммавий қирғин қуролларини қўллаш оқибатлари ҳақида қаттиқ огоҳлантирган ва "macho" қўрқиб кетган.
У шунингдек, "ифлос бомба" ғоясини илгари суришга ҳаракат қилди, аммо ҳеч нарса чиқмади. Каховская ГЭСи тўғонининг портлаши ҳам муваффақиятсизликка учради: Туркия Қора денгиздаги бундай экологик офатга тоқат қилмаслигини аниқ айтди. Украина қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини Одессадан экспорт қилиш ҳақида спекуляция қилишга ҳаракат қилди, лекин бу ерда ҳам муваффақияцизликка учради.
Украинани унинг энергетика тузилмасини бузиш орқали тиз чўктириш ҳақида ўйлади, лекин украиналикларни қаттиқ ғазаблантирди ва бутун дунёда уларга ёрдам ва ҳамдардликни янада кучайтирди.
Путиннинг биронта ҳам ультиматуми ўхшамади, мен уни ким ўйлаб топганини билмайман – лекин, унинг калласи аниқ жойида бўлмаган. Одатдаги яхши армия энди унинг қўлида йўқ. Бори ҳам Украинанинг қора тупроғида ётибди ёки фронт ортидаги касалхоналарда даволанмоқда. Менимча, саккиз ойлик урушдан кейин рус армияси қандай аянчли аҳволда бўлганини ҳарбий мутахассислардан ва бундан ташқари, руслардан ташқари ҳеч ким тўлиқ тасаввур қила олмади. Аммо ҳақиқий уруш барча безакларни йиртиб ташлади, барча сўзларни қадрсиз қилди ва фақат чекиниш қолди.
Чекиниш нафақат ҳарбий чекиниш, балки ундан ҳам кўпроқ нарсадир. Бу Путинизмнинг чекиниши, Қодиров ва Пригожин, Бортников ва Патрушев ва Кремлнинг кўп сонли армияси буни тушунмаслиги мумкин эмас. Ватанни ҳимоя қилишнинг ҳақиқий ватанпарварлик ғоясидан чинакам илҳомланган, замонавий Ғарб қуроллари билан қуролланган Украина халқи синовдан бутунлай бошқача бўлиб чиққан "дунёдаги энг яхши армия" ни тўхтатди ва орқага қайтарди.
Яқин келажакда Россиянинг ўзида сиёсий ўзгаришларни кутиш керак. Фронтнинг қулаши ва фронт ортидаги тартибсизликлар. Биз буни 1917 йилда, бундан 105 йил олдин бошдан кечирганмиз. Аммо ўшанда Россиянинг дунёдаги мавқеи анча яхши эди: кучли иттифоқчилар, ҳақиқатан ҳам кучли армия. Аммо халқнинг ҳокимиятга бўлган ишончи йўқолди, ҳаммаси пастга қара шўнғиди... Ҳозир Эрон ва Шимолий Кореядан бошқа иттифоқчилар йўқ, кучли армия ҳам йўқ. Ҳаммаси худди "гўёки". Аммо "гўёки" билан блеф қилиш мумкин, лекин ғалаба қозониб бўлмайди, бунга бутун дунё ишонч ҳосил қилмоқда. Энди нима қулаши савол бўлиб турибди - Путинизмми ёки Россиями? Мен ҳамма нарса Путинизм билан чекланишини жуда истардим, аммо келажакни олдиндан айтиб бўлмайди ва бизнинг истакларимиз нархи унчалик баланд эмас.
