Унинг партизанлик тактикаси Хо Ши Мин, Мао Цзедун ва Че Геварани илҳомлантирган.
Унинг исми Муҳаммад бин Абдулкарим ал-Хаттобий эди.
У Аждир шаҳрида туғилган ва барбар қабиласи раҳбари Айт Оригелнинг ўғли эди.
Қабила Риф вилоятида металл конларини ўзлаштиришда испан мустамлакачилари билан ҳамкорлик қилганлиги сабабли, Абдулқодирга Европа таълимини олиш учун йўллар очилди.
Фездаги машҳур Исломий Карауин университетини тугатгандан сўнг у акаси Муҳаммад билан Мадрид университетига ўқишга кирди ва у ерда кон муҳандиси бўлиб таҳсил олди.
Биринчи жаҳон уруши бошланиши билан Абдулкарим мустамлакачиларнинг асосий кучлари Европада уруш билан банд бўлган пайтдан фойдаланиб, француз ва испан мустамлакачилик ҳукмронлигини тўхтатишга чақирди.
Бу мурожаатлари учун мустамлака ҳокимияти уни қамоққа ташлаб, 1919 йилда у ердан тоғларга қочиб кетган.
1921 йилда у ўз қабиласининг бошлиғи бўлди ва маҳаллий қабилалар билан келишувга кўра, ҳарбий ишғолга тобе бўлмаган Риф вилоятига бостириб кирган испанларга қарши курашга раҳбарлик қилди.
Биринчи жангда Абдулкарим жангчилари Рифга бостириб кирган 300 испан аскаридан иборат отряднинг учдан икки қисмини йўқ қилишди.
Бунга жавобан испан генерали Фернандес Силвестр 3000 аскар тўплаб, уларни исёнчиларга қарши юборди. Бу отряд икки кун ичида мағлубиятга учради.
Генерал Силвестр бор кучи билан Абдулкаримга ҳужум қилишга қарор қилди ва 19000 аскардан иборат армия корпусини жойлаштирди.
1921 йил июль-август ойларида Анвал вилоятида у бутунлай мағлубиятга учради. 16000 испанлар ўлдирилди, яна 1100 киши асирга олинди. Исёнчилар 150 та тўп ва 25 000 та милтиқ қўлга киритди
Анвал жанги мустамлакачилик урушидаги энг янги техника билан жиҳозланган Европа армиясининг биринчи йирик мағлубияти бўлди.
Кутилмаган рейдлар тактикаси, ҳукмрон баландликдан снайпер отишмалари ва моҳир ниқоблар Абдулкарим жангчиларига испанларни мағлуб этишга имкон берди.
Генерал Силвестр ўзини отиб ташлади
Ушбу ғалабанинг акс-садоси бутун Шимолий Африкани қамраб олди.
1922 йилда Абдулкарим Испания Марокашининг деярли бутун ҳудудини қамраб олган Риф эркин конфедерал республикасини эълон қилди. Мустамлакачилар назорати остида фақат иккита шаҳар қолди - Ўрта ер денгизи соҳилидаги Сеута ва Мелилла.
Абдулкарим ўзига бўйсунувчи барча 12 қабила вакилларидан иборат парламент тузди, у ўз навбатида ҳукуматни тайинлади ва қабила қонунларини шариат қонунлари билан алмаштирди.
1922 йил 1 февралда у амир (ҳукмдор) деб эълон қилинди ва у Испаниядан мустақиллигини эълон қилди.
Шу билан бирга, Марокашнинг бир қисмига эгалик қилган ва Султон Мулай Юсув билан протекторат шартномаси тузган Франция озодлик кураши унинг мустамлака мулкига ўтиб кетишидан қўрқарди.
Французлар учун вазиятни Абдулкаримнинг Марокашнинг Франция қисмидаги барбар қабилаларини ўз қўшинига қўшилишга, Марокаш султонини эса мустамлакачиларга қарши курашни қўллаб-қувватлашга чақиргани туфайли янада мураккаблашди.
1924 йил охирида француз мулклари чегараларида жанговар ҳаракатлар бошланди ва 1925 йил апрелига келиб Марокашда 200 мингдан ортиқ француз аскари тўпланди.
Уларга генерал Примо де Ривера бошчилигидаги 250 000 испан аскари қўшилди.
Бу кучлар Риф Республикаси ҳудудини тўсиб қўйди, қурол ва ўқ-дориларни олиб келишни имконсиз қилди ва барбарлар қаршилик кўрсата олмаган танклар ва самолётлардан фойдаланиш охир-оқибат урушнинг натижасини ҳал қилди.
Ҳарбий ҳаракатлар пайтида француз мустамлакачилари тинч аҳолига қарши самолётлардан пуркалган заҳарли моддалардан фойдаланганлар.
Баъзи маълумотларга кўра, 1925-1926 йиллардаги жанговар ҳаракатлар даврида Марокашда 150 мингга яқин тинч аҳоли оммавий қирғин қуролидан фойдаланиш оқибатида ҳалок бўлган.
Ўз халқининг ғайриинсоний мустамлакачилар қўлида ўлимини истамаган Абдулкарим таслим бўлишга рози бўлди.
1926 йил 26 майда у қаршиликни тўхтатди ва таслим бўлди. Риф Республикаси - Шимолий Африканинг биринчи ҳақиқий мустақил давлати ўз фаолиятини тўхтатди.
Абдулкарим Ҳинд океанидаги Францияга тегишли Реюньон оролига сургун қилинган ва у ерда 1929 йилгача қамоқда бўлган.
Қамоқдан чиққанидан кейин у 1947 йилгача ўша оролда уй қамоғида қолди.
Шундан сўнг француз маъмурлари у энди хавф туғдирмайди деб қарор қилди ва унга Франция жанубига кўчиб ўтишга рухсат берди.
Бироқ, кекса жангчи ўзига содиқ қолди: Мисрнинг Сувайш портида у кемадан қочиб, Мисрдан сиёсий бошпана сўради.
У шу араб мамлакатида яшаб, "Араб Мағриб озодлик қўмитаси"ни ташкил қилди ва у тузган "Озодлик армияси" француз босқинчиларига қарши қуролли кураш бошлади.
1955 йилда Тунис, 1956 йилда Марокаш мустақилликка эришди. Абдулкарим томонидан қўллаб-қувватланган Марокаш қироли Муҳаммад V уни ўз ватанига қайтишга таклиф қилган, бироқ барбарларнинг эски раҳбари бунга рози бўлмаган.
Рад этишнинг сабаби, мустақиллик эълон қилинганига қарамай, Франция ҳарбий базалари ҳали ҳам мамлакат ҳудудида қолиши ва Абдулкарим Мағриб ҳудудининг бир қисми деб ҳисоблаган, унинг озодлиги учун узоқ кураш муқаррар бўлган Жазоирнинг французлар томонидан босиб олингани эди.
Аммо кекса жангчи бу мамлакат мустақиллиги эълон қилинган ўша муҳим кунга гувоҳ бўлди. У бутун тарихий даврни бошдан кечириб, Европа мустамлакачиларининг кучига ҳеч нарса путур етказа олмайдиган бўлиб кўринган узоқ 20-йилларда ўз қабиладошлари беҳуда қон тўкилмаганига ишонч ҳосил қилиб, 1963 йилда вафот этди.
Охир-оқибат, у ва унинг халқи ғалаба қозонди.
