СССР даврида арчаларга беш бурчаклик қизил юлдуз тақиш анъанаси совет идеологияси билан боғлиқ бўлиб, бу кўп жиҳатдан инқилобий рамз сифатида қабул қилинган беш бурчаклик юлдузни оммалаштиришга қаратилган эди. Бу анъана тарихий ва идеологик контекстда тушунтирилади:
1. Беш бурчаклик юлдузнинг маъноси:
- Беш бурчаклик юлдуз совет давлатининг асосий рамзларидан бири бўлган. У коммунизм ғояларини, ишчилар ва деҳқонлар бирлигини, шунингдек, дунё миқёсида социалистик инқилоб ғалабасини ифодалаган.
- Қизил ранг инқилоб қони ва ишчилар ҳаракатининг рамзи сифатида қаралган.
2. Диний рамзларни алмаштириш:
- Октябрь инқилобидан сўнг, православ Рождествоси билан боғлиқ бўлган арча ва унинг безаклари буржуа ва диний анъана сифатида кўрилган. Шунинг учун арчани безашда диний рамзлар ўрнига совет рамзлари — қизил юлдуз, ўрақ ва болға, ва бошқа социалистик ғояларни акс эттирувчи безаклар қўлланилди.
3. Совет анъаналарини жорий этиш:
- 1930-йилларда Янги йил байрами қайта тиклангандан кейин, совет пропагандаси унинг дунёвий байрам сифатида аҳамиятини оширишга ҳаракат қилди. Арчага беш бурчаклик юлдуз тақиш нафақат Янги йил рамзи, балки совет мафкурасига садоқат рамзи сифатида ҳам қабул қилинди.
4. Арча юлдузи ва Кремль юлдузлари:
- Беш бурчаклик қизил юлдуз Кремль минораларидаги юлдузлар билан боғлиқлиги сабабли янада кенг маънога эга бўлди. Кремль юлдузи совет қудрати ва бирлиги тимсоли бўлгани учун унинг арча устида пайдо бўлиши мантиқан мувофиқ эди.
Хулоса:
Арчага беш бурчаклик юлдуз тақиш, аввало, совет давлатининг идеологик таъсирини ёйиш ва анъанавий байрамларга янги, социалистик мазмун бериш мақсадида киритилган. Бу анъана СССРдан ташқари баъзи ҳудудларда ҳам сақланиб қолган.
Абу Муслим
