Шундай қилиб, Туркия яна камида 5 йил Эрдўған ва унинг иттифоқчилари назорати остида қолади.
Кемалчиларнинг оммавий қўллаб-қувватлаши ва етакчи Ғарб маслаҳатчилари, ПР-технологлари, оммавий ахборот воситалари иштирокидаги Эрдўғанга қарши ташвиқот ва Ғарб сиёсатчиларининг Туркия президентига мунтазам ҳужумларига қарамай, Эрдўған иккинчи турда ғалабани қўлга кирита олди.
Туркиядаги сайловларнинг иккинчи босқичи фактининг ўзи кўп йиллардан бери диктатор Эрдўған ҳақидаги ривоятларни тарғиб қилиб келаётган Ғарб матбуотини саросимага солиб қўйди. Ҳеч бўлмаганда ўзини холис кўрсатишга уринган кам сонли америкалик журналистлардан бири киноя билан айтганидек, "диктаторлар иккинчи турга эга бўлмайдилар".
Туркия президентининг ўзи ҳам “ғолиблар митинги”да ўз тарафдорлари олдида сўзга чиқиб, Ғарб оммавий ахборот воситаларини, хусусан, немис, франсуз ва инглизларни уни ҳокимиятдан ағдариш истагида айблади. Аммо бугун улар мағлуб бўлишди”, — деди Эрдўған.
Эрдўғаннинг ғалабаси яна бир қизиқ факт – Туркия раҳбарининг “мусулмонлар кўчаси” орасида катта машҳурлигини ошкор қилди. 20 йилдан ортиқ Туркия раҳбари бўлган сиёсатчининг қайта сайланиши кўплаб мусулмон мамлакатларида байрамларга сабаб бўлди, турли давлатлар раҳбарларининг кўплаб табриклари у ёқда турсин.
Айни пайтда, баъзи кузатувчилар таъкидлаганидек, Туркияда содир бўлган воқеаларда маълум бир рамзийликни сезмай бўлмайди. Гап шундаки, Эрдўған 1453-йил 29-майда Усмонли халифалиги томонидан Истанбулнинг фатҳ этилишининг навбатдаги 570 йиллиги арафасида ғалаба қозонди.
Бундан ташқари, Туркия Президентининг ғалабаси Туркияда 1960 йил 27 майда содир бўлган биринчи ҳарбий тўнтаришнинг қонли санасидан кейинги иккинчи куни содир бўлди. Кейин ўзига хос исломий демократ ҳисобланган машҳур турк сиёсатчиси Аднан Мендерес тахтдан ағдарилиб, кейин қатл этилди. Мендерес Туркияга ҳеч бўлмаганда Европа демократиясининг асосларини кўрсатишга уринаётган бўлса-да, уни мамлакатдаги камализм асосларига тажовуз қилишда айблашди.
Сайлов кампанияси даврида Эрдўған бир неча бор Мендересни эслаб, сайловлар Туркия тараққиётини тўхтатган тўнтаришга “тарихий жавоб” беришини таъкидлади. Қандай бўлмасин, Туркия оғир вазнли минтақавий давлат мақомини сақлаб қолди. Кемалчиларнинг ҳокимият тепасига келиши мамлакат учун жуда ғамгин истиқболларни ваъда қилди - сўнгги 20 йил ичида эришилган ютуқлардан тортиб, унинг ҳудудининг бир қисми устидан суверенитетни йўқотишгача.
Эрдоғаннинг рақиби Киличдороғлу томонидан илгари сурилган дастур Сурия ва Ливиядан чекиниш, шиа Эронига фойда келтириш эвазига Озарбайжонни изоляция қилиш, мудофаа лойиҳалари ва хусусий мудофаа ширкатларини (шу жумладан Байрактар учувчисиз учоқларини ишлаб чиқарувчи Байкар) ёпишни ўз ичига олган. фойдасизлик баҳонаси ва иқтисодиётга зарар этказадиган катта харажатлар, мустақил ташқи сиёсатдан самарали воз кечиш, курд коммунистлари билан келишув ва бошқалар.
Ушбу дастурнинг амалга оширилиши, камалистлар танқидчиларининг фикрига кўра, қисқа вақт ичида Туркияни 90-йилларнинг охири, мамлакат халқаро сиёсат четида ва чуқур иқтисодий инқирозда, Бирлашган Миллатлар Ташкилотига тўлиқ қарам бўлган даврга қайтаради. Давлатлар, Европа ва Халқаро валюта фонди.
Ғарб Эрдўғаннинг қайта сайланишига йўл қўймаслик учун ҳамма нарсани қилди. Эрдўғанга қарши иттифоқнинг асосий кўзи инфляция ва қадрсизланаётган турк валютаси эди.
Молиявий чайқовчилар ҳам мамлакат ичида, ҳам хорижда АҚШ ва Европа ҳукуматлари кўмагида турк валютасига катта ҳужумлар уюштирди. Молиявий акулалар ва Ғарб ҳукуматлари орасида айниқса, Эрдўғаннинг банк фоизларини камайтириш сиёсати безовта қилмоқда.
Эрдўғаннинг иттифоқдоши, анъанавий турк миллатчи етакчиси Девлет Баҳчели сайловлардан сўнг Туркия Ғарб давлатлари томонидан ҳақиқий қамал остида эканини ва иқтисодиётдан тортиб сиёсатгача, барча жабҳаларда тинимсиз ҳужумларга дучор бўлаётганини ва “террорчи гуруҳлар” (яъни сўзни англатади) деди. АҚШда яшовчи Гуленнинг ФЕТО ташкилоти ва АҚШ ва Исроил томонидан қуроллантирилаётган курд коммунистлари - КC).
Айни пайтда Эрдўған сайловдан кейинги митингда банк фоизларини пасайтириш сиёсатини давом эттиришини маълум қилди. У, шунингдек, Туркия Озарбайжон муҳим бўғин ролини ўйнайдиган, баркамол туркий иттифоқни ташкил этиш режасини амалга оширишга эришиш ниятида эканлигини ҳам очиқ айтди.
Баъзи Ғарб экспертлари таъкидлаганидек, Эрдўғаннинг мураккаб, кўп векторли сиёсати, баъзан бир-бирига мутлақо қарама-қарши бўлган манфаатларга эга бўлган мамлакатлар учун зарур ўйинчи ва шерик бўлиш қобилияти Туркияни севилмаса ҳам, керакли таъсирчан кучга айлантиради.
