loader
Foto

Шайх Аҳмад Исмоил Ясин

Шайх Аҳмад Исмоил Ясин (араб. الشيخ أحمد اسماعيل ياسين‎, 1937?-2004) — Европа Иттифоқи, Исроил, Канада, АҚШ ва Япония томонидан террорчи ташкилот сифатида тан олинган, шунингдек, Иордания ва Мисрда тақиқланган ХАМАС (Исломий қаршилик ҳаракати) исломий ҳаракатининг асосчиларидан бири ва маънавий раҳбари.

Шайхнинг таваллуд топган аниқ санаси маълум эмас.

Фаластин паспортига кўра, Ясин 1929 йил 1 январда туғилган, бироқ унинг ўзи туғилган санасини 1938 йил деб айтган. Ясин Ашкелон яқинидаги Жура қишлоғида туғилган. Араб-Исроил урушидан кейин (1947-1949) Ясин оиласи урушдан вайрон бўлган қишлоқни ташлаб, Ғазога кўчишга мажбур бўлди. Ёшлигида Ясин гимнастика билан шуғулланаётганда жароҳат олади ва ногирон бўлиб, юриш қобилиятини йўқотади. 1955-йилда "Мусулмон биродарлар"га аъзо бўлди. Мактабни тугатгач, бир йилга яқин Қоҳирадаги Айн Шамс ислом университетида ислом илоҳиёти ва инглиз адабиёти бўйича таҳсил олди. Кейинчалик, 1984 йилгача у Қоҳира мактабида дарс берди. 1960 йилда турмуш қурди ва Ҳалима билан турмушидан 11 нафар фарзанд кўрди.

1973 йилда Ясин Ғазода ижтимоий дастурларни мувофиқлаштириш бўйича Ислом марказини ташкил қилди. 1980-йилларнинг бошида у "Мужоҳидларга шон-шараф" ташкилотини тузди ва худди шу даврда қуролли ҳаракатлар тайёрлай бошлади. 1984 йилда Ясин Исроил ҳукумати томонидан ҳибсга олиниб, давлатга қарши ҳаракатлар ва қурол-яроғ арсеналига эга бўлгани учун 13 йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинди, бироқ бир йилдан сўнг у «Жибрил битими» натижасида 1150 маҳбус билан бирга озод қилинди.

1987 йилда Фаластин интифадаси пайтида Ясин бошқа «Мусулмон Биродарлар» билан биргаликда Хамас ҳаракатини ташкил қилди ва унинг асосий мафкурачисига айланди. Бошқа нарсалар қатори, ташкилот раҳбарияти барча исроилликларни босқинчи деб ҳисоблаш ва Исроилни йўқ қилишга чақирди.

1989 йилда кўриш қобилиятининг ярмини йўқотган Ясин яна ҳибсга олинди. 1991 йилда у "Исроил ҳукумати билан ҳамкорлик қилган" фаластинликларни ўлдиришда иштирок этгани учун ва исроиллик аскарларни ўлдиришга уринишда айбланиб, умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилинган.

1997 йилда исроилликлар Иорданияда Холид Мешални йўқ қилиш учун махфий операцияни бошладилар. Операция муваффақиятсиз тугади ва Исроил агентлари ҳибсга олинди. Жанжални ҳал қилиш учун исроилликлар Ясинни озод қилишга мажбур бўлишди. Июл ойида шайх Иорданияга депортация қилинди ва у ердан Фаластин маъмурияти ҳудудига жўнаб кетди.

2000 йил октябр ойида Москванинг "Время Новостей" газетасига берган интервьюсида Шайх Ясин "Чеченистонда жанг қилаётган мусулмонларни" "Россияга қарши курашга" чақирди. "Бизда ўз босқинчимиз бор, уларда эса - ўзлариники".

2003 йилнинг ёзида Исроил Ясин бошчилигидаги ХАМАС етакчиларига суиқасд уюштиришга уринди. Бироқ операция натижасида шайх тирик қолди.

Ўлими

Шайх Ясин 2004 йил 22 март куни Ғазо секторида масжиддан ногиронлар аравачасида чиқиб кетганидан сўнг ўлдирилган. У билан бирга уч киши ҳалок бўлган, ўн киши яраланган. Ўлимга Исроил вертолётидан отилган ракета сабаб бўлган. Шайх Ясинни йўқ қилиш операциясини Исроил бош вазири Ариэл Шарон шахсан назорат қилиб, Исроил хавфсизлик кучларини муваффақияти билан табриклади.

Россия Ташқи ишлар вазирлиги Жазоир ва Ливия томонидан киритилган резолюция лойиҳасига АҚШ вето қўйгани сабабли БМТ Хавфсизлик кенгаши Шайх Ясин ўлдирилишини қораламаганидан афсусда эканлигини билдирди. Россия, ўз навбатида, ушбу ҳужжат лойиҳасини қўллаб-қувватлади.