Қуръони Карим Аллоҳ таолонинг каломларини ифодалайди. Шу боис мусулмонлар нафақат Китоб матнига, балки у билан танишиш жараёнига ҳам ҳаяжон билан муносабатда бўлади. Бу маъноларни ўрганиш ва тиловат қилиш ва ҳатто Илоҳий Ваҳийни оддий ўқиш учун ҳам амал қилади.
Тажвид илми мусулмонларга Муқаддас Китобни тўғри ўқишни ўргатишга бағишланган. Араб тилининг ғарб тиллари билан таққослаганда кўплаб фарқли хусусиятлари бор. Қуръон ҳақида гап кетганда, бу хусусиятлар қўшимча ўлчов олади. Гап шундаки, Муқаддас Битик матнининг нотўғри талаффузи унинг маъносини ўзгартириши мумкин, бу гуноҳларга, баъзан жуда катта гуноҳларга олиб келади.
Шунинг учун мусулмонлар орасида Қуръонни таниқли қорилар (ўқийдиганлар) ва ҳофизлар (барча сураларни ёддан биладиган) ўқиётганини тинглаш машҳурдир. Бу тажвид қоидаларини ўзлаштиришга ва оятларни чиройли талаффуз қилиш бўйича ўз маҳоратингизни оширишга ёрдам беради.
Биз кичик танлов қилдик ва замонавий дунёда энг машҳур бешта Қуръон қорилари ҳақида маълумотларни битта материалда тўпладик.
1. Мишари Рашид ал-Афасий
Келиб чиқиши қувайтлик бўлган машҳур қори 1976 йил 5 сентябрда туғилган. У Ислом тарихидаги энг муҳим икки шаҳардан бири бўлган Мадина университети таркибига кирувчи Қуръон коллежида мумтоз ислом таълимини олган. Йигит икки йил ичида (1992-1994) Муқаддас Битик матнини ўрганди, шундан сўнг у ўқиш услубларига эътибор берди. Умуман олганда, университетда ўқиш даврида қироатнинг 10 турини ўзлаштирган.
Ҳозирда Мишари Рашид Қувайтдаги собор масжиди имом-хатиби бўлиб, у ерда Рамазон ойида таровиҳ намозларини ўқийди.
Қувайтлик ҳофиз бутун дунёга машҳур. Бунда Интернетнинг хизматлари жуда катта. Айнан интернет ва YouTube видеохостинги орқали Мишари Рашиднинг Қуръон ўқиш намуналари максимал даражада ёритилди. У турли миллий маданият қўмиталари томонидан кўплаб мукофотларга сазовор бўлган. Айни пайтда истеъдодли имомнинг нашидлар (диний ашулалар) қилишини ёқтирмайдиган мухолифлари ҳам бўлган. Ортодоксал мусулмон гуруҳлари бу амалиётни Исломнинг диндор издошлари амалга ошириши мумкин бўлмаган янгилик деб эълон қилдилар.
2. Абдулбосит Абдуссамад (1927-1988)
Мисрлик ҳофиз Муқаддас Матнни ўқиш ёзувларини оммавий тарқатишнинг бошида турган. Ўтган асрнинг 50-йиллари бошларида у Луксордан Қоҳирага кўчиб ўтди ва у ерда деярли дарҳол аҳолининг турли гуруҳлари орасида катта шуҳрат қозонди. Абдулбосит мутолаасини тинглаш учун юқори мартабали сиёсатчилар ва хорижий элчилар келишарди. 1960-йилларда дунёнинг турли мамлакатларига гастроллари бошланди. У нафақат мусулмон мамлакатларида, балки АҚШ, Совет Иттифоқи ва Ғарбий Европа мамлакатларида ҳам бўлган.
Унинг ўлими ҳақида турли миш-мишлар тарқалган. Бир мунча вақт у бахтсиз ҳодиса оқибатида вафот этган деб ҳисобланган, аммо асл сабаб диабет касаллиги эди. Ҳатто Лондондаги энг яхши клиникалардан бирида касалхонага ётқизиш ҳам касалликни енгишга ёрдам бермади. Абдулбосит 1988 йилда, ҳатто интернет пайдо бўлиши ва кенг тарқалишидан олдин вафот этди. Аммо унинг истеъдодини билувчилар таниқли мисрлик вафотидан кейин унинг Қуръон ўқигани аудио- ёзувларини рақамлаштирдилар.
Шуниси эътиборга лойиқки, Абдулбоситнинг отаси курд эди.
3. Саад ал-Ҳамидий
Бу Қуръон ҳофизи ва қори 1967 йилда Саудия Арабистонида туғилган. У 22 ёшида Муқаддас Битик матнини ўзлаштирган. У тажвид бўйича энг нуфузли замонавий экспертлардан бири сифатида ҳам танилган.
Саад ал-Ҳамидий айниқса Яқин Шарқда, хусусан, ўз ватанида машҳур.
4. Муҳаммад Аюб (1951-2016)
Бу ислом илоҳиётчиси ва қорининг аждодлари Бирма давлатига (ҳозирги Мьянма) бориб тақалади. Унинг ота-онаси 1960-йилларда Мьянмада ҳукм сурган коммунистик режим репрессияларидан қутулиш учун мамлакатни тарк этган. Аюбнинг оиласи Саудия Арабистонидан бошпана топишга муваффақ бўлди.
Муҳаммад Аюб 13 ёшида Қуръони Каримни ёд олган эди. У яна ислом ҳуқуқи масалаларига ихтисослашган, сўнгра эътиборини Қуръон илмларига қаратган. 1990-йиллар бошида Мадинадаги Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидига имомлик қилади.
Маълумки, Муҳаммад Аюб очиқчасига ҳанафий мазҳабига амал қилган. 2016 йилда 65 ёшида Мадинада вафот этган.
5. Мўъмин Айнул Муборак
Индонезиялик Қуръон Ҳофизи дунёнинг кўплаб мамлакатларида (Покистон, Эрон, Малайзия, Канада) Якуний Ваҳийни энг чиройли ўқиш бўйича нуфузли мусобақалар иштирокчиси ва ғолиби сифатида танилган. Ҳозирда у Жануби-Шарқий Осиёда машҳур бўлган песантрен форматидаги мактаб-интернатни очган ҳолда ўз ватанида таълим фаолияти билан фаол шуғулланади.
Бу Исломнинг Муқаддас Китобининг кўзга кўринган, улар ўзларининг намуналари билан бутун дунё бўйлаб миллионлаб мусулмонларни илҳомлантиришда давом эттираётган қориларининг кичик рўйхати. Аллоҳнинг оятларини ўқиш ёмон фикрлардан халос бўлишга ва ўз қалбингизни атрофингиздаги дунёга нисбатан юмшоқлик ва ҳаяжон билан тўлдиришга ёрдам беради.
Манба: https://islam.global
Абу Муслим тайёрлади
