Ўтган куни Крокус-Ситида амалга оширилган жиноий қирғиннинг асосий натижаси 2024 йилда Путин Россиясининг башарасини очиб ташлади.
Расмий, зеро, гумонланувчиларнинг электр токи билан қийноққа солингани, қулоғи кесилиб, едиришга мажбурлангани акс этган лавҳаларнинг сиздирилиши, кейин эса президент матбуот котибининг бу ҳақда изоҳ беришдан бош тортиши қийноқларни давлат ҳукумати томонидан тан олиш ва маъқуллашдан бошқа нарса эмас. Худди Россияда ўлим жазоси йўқлигига қарамай, Хавфсизлик Кенгаши депутати томонидан қўлга олинганларни ўлдириш ваъдаси каби.
Келинг, бу билан нима нотўғри эканлигини тушунтириб берайлик. Гап оғриқли жазоларнинг ўзида ва оддий одамларнинг оммавий қотилини содир этганларга нисбатан ўлим жазосида эмас. Бундай жазолар, қоидага кўра, қонунларда кўзда тутилиши мумкин ва бундай ҳолларда соғлом фикр уларни маъқуллашга мойил бўлади.
Бироқ, бу ҳолда, бу қонунга мувофиқ ва барча томонларнинг далилларини инобатга олган ҳолда айбдорларни аниқлаган суд ҳукми чиқарилгандан кейин амалга оширилиши керак. Россияда буларнинг барчаси ўз қонунларига кўра эмас, балки унинг энг қўпол бузилиши билан содир бўлади, чунки Россия қонунлари қийноқларни, жароҳатларни ва «самосуд»ни, яъни биз ҳозир кўраётган ҳамма нарсани тақиқлайди.
Ва бу икки ҳолат ўртасидаги асосий фарқ. Чунки, бир ҳолатда, муайян жиноятлар учун муайян жазолар қўлланилади, бу қоидалар маълум ва суд томонидан қўлланилади. Яна бир ҳолатда, ҳеч қандай қоидалар йўқ, ҳокимият ўз қонунларини қўпол равишда бузади ва хоҳлаганини қилади.
Кўчадаги аҳмоқ одам бугун ҳокимият шундай муомалага лойиқ бўлганларга шундай қиляпти, деб қувонади. Бироқ, у эртага худди шу нарса унинг ўзи билан ва умуман бошқа сабабларга кўра содир бўлиши мумкинлигини тушунмайди. Ахир, бу қоидаларга кўра амалга оширилмайди, балки расмийлар буни зарур деб ҳисоблагани учун, унинг ўзбошимчаликларини кўчадаги одамнинг ўзи маъқуллаган.
Бироқ, нима учун «эртага»? Бу узоқ вақтдан бери содир бўлмоқда ва бир неча йил олдин нашр этилган Россия колонияларининг видео ёзувлари улар буни нафақат оммавий қотиллар, зўрловчилар ва бошқалар билан, балки улар қанча турли хил жиноятлар содир этилганлигини ҳисобга олсак, ҳамма билан қилишларини ишончли тарзда кўрсатди.
Дарвоқе, агар зўрловчилар, серияли қотиллар ва ҳатто одамхўрлар, яъни оғир жазога лойиқ бўлган жамоатчилик ҳақида гапирадиган бўлсак, сўнгги йилларда юзлаб бундай дегенерациялар қўшни мамлакат фуқароларини ўлдиришда қатнашгани учун тўлиқ афв этилган. Ва баъзи ҳолларда қийноққа солиш, зўрлаш ва ҳоказоларда.
Демак, Россия хавфсизлик кучларидан олинган кадрларда бутун дунё кўрган нарса қаттиқ адолат намойиши эмаслигини тушуниш жуда муҳим. Бу тобора кучайиб бораётган Россия давлат тизимининг қийноқли, террористик ва чексиз табиатининг намойиши.
Ушбу терактнинг ўзига келсак, уни ким амалга оширган бўлишидан қатъи назар, Россия расмийлари уни яна бир тубини ёриб ўтиш ва яқин вақтгача очиқ тан олишдан уялган нарсани нормаллаштириш учун ишлатган. Агар шундай бўлса, унда «кимга фойда» деган саволга жавоб бошқа (аслида риторик) «унинг ўзи ҳам алоқадор эмасми?» деган саволга олиб келади.
Шу маънода, бунга «ИД» ва Россия махсус хизматлари алоқадорлиги ҳақида версиялар бир-бирига мутлақо зид эмас. Сурия давридан бери биз улар ўртасидаги ҳамкорликни ва атроф-муҳитга баъзи агентларнинг киритилишига оид кўплаб фактларни эсга олишимиз мумкин.
Бундай вазиятда биз марказий осиёлик биродар ва опа-сингилларимизга, бир томондан, уларни бундай ҳаракатларга жалб қилишга уринаётган шубҳали персонажлардан узоқроқ туришни, иккинчи томондан, имкони бўлса, Россияни бутунлай тарк этишни маслаҳат берамиз. Бу каби нарсалар тобора кўпайиб бормоқда ва бирликларнинг ҳаракатлари минглаб, ҳатто миллионлаб бегуноҳ одамлар жавоб беради.
Яқин келажакда бу мамлакатни ҳеч қандай яхши нарса кутмайди ва агар бу ўз аждодлари ерларида яшаб, ўз аҳволини ўзгартиришга уринаётганлар учун ҳали ҳам тушунарли бўлса, унда бу мамлакат бегона бўлганлар учун яшаш учун хавфсизроқ жой қидириш яхшироқдир.