НАТОнинг янги бош котиби Марк Рютте ўз дастурий нутқида шундай баёнот берди:
"Россия нафақат Украина билан, балки биз билан ҳам узоқ муддатли қарама-қаршиликка тайёрланмоқда. Биз тўрт-беш йил ичида бизга яқинлашаётган хавфларга тайёр эмасмиз. Ҳарбий вақт тафаккурига ўтиш ва мудофаа ишлаб чиқариш ҳамда харажатларимизни кескин ошириш вақти келди".
НАТОнинг чақируви: Европа ҳаракат қилиши керак
Ҳарбий харажатларнинг ўсиши ва ташқи хавфлар ҳақидаги баёнотларига ҳам Ғарбда, ҳам Россияда шубҳа билан қарашади. Бу ҳолат генераллар ва ишлаб чиқарувчилар учун жуда манфаатли бўлиши мумкин. Лекин бу сафар Рюттенинг фикрига қўшилиш мумкин:
- Совуқ уруш тугагандан кейин европаликлар ҳар қандай катта ҳарбий тўқнашувга тайёргарлик кўрмаган.
- Россиянинг Украинага ҳужуми бошланганда ҳам ҳарбий харажатларни ошириш ҳақида жиддий ўйламадилар.
- Фақатгина 2024 йилда улар бу масалага жиддий ёндашишни бошладилар.
Европанинг мудофаа қобилияти ҳақида танқид
Киль Жаҳон иқтисодиёти институтининг яқиндаги ҳисоботига кўра:
"Европа ва Германия Россиянинг кучайган ҳарбий таҳдидлари олдида жуда секин қайта қуролланмоқда".
- Германия, масалан, ҳарбий жанговар интенсивлик бўйича Россияга етиша олмайди.
- Жанглар давомида улар йил давомида ишлаб чиқарилган барча снарядларни икки ой ичида сарфлаши мумкин.
- Айрим турдаги қуролларни етарли миқдорда ишлаб чиқариш учун ўнлаб йиллар, ҳатто асрлар керак бўлиши мумкин.
Европанинг инертлиги ва хавфлар
- Европа сиёсатчилари ўта хавфли вазиятга қарамай, мудофаа қобилиятини тиклашга тайёр эмас.
- Умумий хавф туйғусининг йўқлиги ва тинч ҳаётнинг узоқ йиллар давомида давом этиши Европани "хавфсизлик иллюзияси"га солиб қўйди.
- Ҳарбий саноатни тиклашнинг катта қиймати ва тўсқинликлар сиёсатчиларни қайтариб қолмоқда.
Россия ва Ғарб муносабатлари: Янги совуқ уруш
- Путин ҳукумати ўзини "Ғарбнинг умумий душмани" сифатида кўрсатмоқда.
- Россияда НАТО ва АҚШ Украинадаги урушнинг тўғридан-тўғри иштирокчилари сифатида кўрилмоқда.
- Бу қарама-қаршилик ҳеч қандай музокаралар ёки яхши ният ҳаракатлари билан ўзгармайди.
Қуролланиш пойгаси ва янги совуқ уруш
Марк Рютте таъкидлаганидек:
"Ҳозир биз урушнинг олдини олиш учун харажат қилмасак, кейин бунинг учун жуда қиммат тўлаймиз".
- Европа совуқ урушга тайёргарлик кўрмоқда, бу эса қуролланиш бўйича янги мусобақани келтириб чиқаради.
- Ҳозир НАТОга аъзо 23 давлат мудофаа харажатларини ЯИМнинг 2% даражасига етказган, лекин Рютте буни етарли эмас деб ҳисоблайди. 3% талаб қилинади.
Европа Россия билан узоқ муддатли ҳарбий тўқнашувга тайёрланмоқда. НАТОнинг бош котиби Марк Рютте Европа сиёсатчилари ва жамиятини хавфли вазиятга реал ёндашишга чақираётган бир пайтда, Россия ҳукумати ўзини "Ғарбга қарши жангчи" сифатида кўрсатишда давом этмоқда. Янги совуқ уруш ва қуролланиш мусобақаси яқин йилларда Европа манзарасининг марказий қисми бўлиши мумкин.
Абу Муслим
