Ўз навбатида, эркаклар чойхўрлик қилишади ва Фейсбукда баҳсларни томоша қилишга шўнғиб кетишади. Интернет домлалари, қори акалар ҳам минг йил олдинги имоми Ашъарий, имоми Мотурудий роҳимаҳуллоҳлар орасидаги фарқларни кўтариб чиқиб, оловга мой сепиб туришади. Шундай қилиб, бомдод намозининг вақти кутилмаганда келади. Охирида биз нимага эга бўламиз?
Табиий биологик ритмларимиз бутунлай бузилади, кун бўйи ухлаб қолишимиз, летаргия, бефарқлик, бош оғриғи бизни ушбу гўзал Рамазон кунларида ибодат қилишга халақит беради.
Рамазонда уйқуга тўймаслик
Дубайдаги уйқу бузилишларига ихтисослашган Медсар касалхонасида доктор Хади Жердакнинг айтишича, стресс ва доимий кайфият ўзгариши бу биринчи ташвиш қўнғироғидир. Бизнинг танамиз: "Тўхтанг, мени қийноққа солманг, менга яхши дам олиш керак!" демоқчи бўлади. Дубайлик шифокор таъкидлаганидек, келажакда тунда мунтазам ухламайдиган одам жиддий соғлиқ муаммоларига дуч келади ва улар муқаррардир.
"Иммунитетингиз нолга тушади, юрак хуружи ва уриш хавфи сезиларли даражада ошади. Агар сиз тўғри ухлашни ўрганмасангиз, 2-тоифа диабет билан касалланиш хавфи туғилиши мумкин", хулоса қилади Хади Жердак.
Нима қилиш керак, ахир бутун Рамазон ойини кўрпа остида ўтказишни хоҳламаймиз? Биз сизни бунга чақирмаймиз ҳам. Оқшом ва тунни тўғри режалаштиринг, шунда тўлиқ ухлаш, қўшимча ибодатлар, китоб ўқиш, овқатланиш, чой ичиш ва яқин суҳбатлар учун етарли вақт бўлади.
1. Олтин соатлар
Афсуски, бу йил биз масжидларда таровиҳ намозини ўқий олмаймиз, қариндошларимизни зиёрат қила олмаймиз, Рамазоннинг қувончларини уларни зиёрат қилган дўстлари билан баҳам кўролмаймиз. Кўпчилигимиз рўза ойини уйимизда ўтказамиз, шунинг учун кечаси намоз ўқиб, кейин таровиҳ ўқиб, ярим кечагача тинчгина ётиш керак. Ҳатто бир ярим-икки соатлик ухлаш, кечаси соат ўн иккига қадар танангизга жуда катта заряд беради. Соат 10 да болаларингиз билан ухлашга ётинг, саҳарликка осон нарсаларни тайёрлашга вақт беринг ва қўшимча ибодат қилинг.
2. Муҳими, миқдор эмас, балки сифат
Ҳавоси бузуқ, яхши шамоллатилмаган хонада, бунинг устига, тунчироқ ёқилган ҳолда саккиз соатлик ухлаш сизга ҳеч қандай фойда келтирмайди. Биз сизни мураккаб атамалар билан толиқтирмаймиз, шунчаки билган, аммо унутган ҳар бир кишига эслатиб ўтамиз: бизнинг танамиз учун зарур бўлган гормонлар тўлиқ қоронғиликда ухлаганимизда ишлаб чиқарилиши мумкин. Қоронғилик, салқинлик, етарлича намлик - булар соғлом уйқу ётадиган учта асос. Агар сиз ушбу учта қоидага риоя қилсангиз, у ҳолда ҳатто тўшакда ётган 5-6 соатингиз ҳам танангизга яхши дам беради.
3. Ҳар бир нарса тизимга муҳтож
Дубайлик психиатр-маслаҳатчи Валида Абдул-Ҳамиднинг сўзларига кўра, тананинг биологик ритмларини тўғри созлаш учун ҳар куни бир вақтнинг ўзида ётиш ва уйғониш жуда муҳимдир. Албатта, ҳеч ким тўғри овқатланишни бекор қилмаган.
«Ҳатто Рамазон ойида ҳам, уйқудан олдин ортиқча овқат истеъмол қилмасликка ҳаракат қилинг, - дейди шифокор, - фаст-фуд ва лаззат кучайтирувчилардан бутунлай воз кечинг, барча турдаги озуқавий қўшимчалар уйқу сифатига жиддий таъсир қилади. Танангизнинг табиий циркадия ритмларига ёрдам бериш учун эрталаб қуёш нури таъсирини кучайтиришга ҳаракат қилинг ва кечқурун сунъий ёруғлик таъсирини камайтиришга ҳаракат қилинг. Рамазон ойида қаҳва, содали сув ва шоколад каби стимуляторлардан сақланинг”, - дея қўшимча қилади Абдул Ҳамид.
4. Ва яна УЛАР ҳамма нарсада айбдор
Смартфонлар, ақлли соатлар, ноутбуклар, телевизорлар, бизнинг хонамизнинг ҳар бир бурчагида, ёрқин экранлар бизни ўзига жалб қилади. Ётиш олдин Фейсбукни варақлаш одатидан халос бўлмагунингизча, яхши дам олиш ҳақида унутишингиз мумкин. Биз ҳаммамиз биламизки, ижтимоий тармоқларда сарфланган беш минутни осонгина ўнга кўпайтириш мумкин, натижада биз бир соат давомида телефонимизни ҳис қиламиз ва у бизнинг қўлларимиздан чиқиб, юзимизга оғриқли равишда тушгунча тинчланмаймиз. Кечаси Wi-Fi, мобил Интернетни ўчириб қўйинг, бундан ҳам яхшиси, ётоқхонага ҳеч қандай жиҳоз олиб кирманг, будилник сотиб олинг, шунда сизнинг уйқунгиз бутунлай янги босқичга кўтарилади.
5. Агар барибир ухлашнинг имкони бўлмаса нима бўлади?
Сиз тўлиқ сукутда ва зулматда ётасиз, болалар аллақачон ухлаб қолишган, фақат соатнинг овози эшитилади - бу Рамазон фурсати камаймоқда. Агар туш сизга ташриф буюришни рад этса, агар юрак безовта ва қайғули бўлса, туринг, таҳорат қилинг ва ибодат қилинг! Намоз ўқинг, кечирим сўранг, Аллоҳни эсланг ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга саловат айтинг. Шунда сиз бутун тунни самимий тарзда ибодатда ўтказган бўласиз, иншааллоҳ, Аллоҳ таоло сизга эртаси кунни муносиб ўтказиш учун куч беради ва шундан кейин соғлигингиз янада кучаяди.
Абу Муслим таржимаси
