Қоҳирадан шарқда жойлашган янги маъмурий пойтахт Қоҳира-Сувайш ва Қоҳира-Айн-Сохна автомобил йўллари оралиғида жойлашган. Бу жой Сувайш ва Айн Сохна шаҳарларидан, шунингдек Қоҳира марказидан 60 км узоқликда жойлашган.
Унинг баёнотларидан сўнг, Миллий лойиҳалар бўйича уй-жой вазирининг ўринбосари Холид Аббос 3 ноябрда Сада ал-Балад каналида журналист Аҳмад Мусага ходимларни маъмурий пойтахтга кўчириш декабрдан бошлаб олти ой ичида амалга оширилишини айтди.
Аббоснинг айтишича, 50 000 давлат ходими, декабр ойидан бошлаб 10 фоиздан бошлаб, ҳар бир вазирликдан тахминан 200-300 нафар ходим бошқа жойга кўчирилади. Унинг таъкидлашича, барча хизматлар амалда бўлиб, янги бинолар аллақачон қурилган.
Ҳукумат маълумотларига кўра, умумий майдони 170 минг акр ва аҳолиси 6,5 миллион бўлган 60 миллиард долларлик янги маъмурий пойтахт Қоҳирадаги транспорт ва тирбандликни камайтирадиган ҳаракатдир. 40 минг акр майдонни эгаллаган биринчи босқич ҳукумат, бизнес ва дипломатик кварталларни ўз ичига олади.
Миср режими ОАВ янги пойтахтда иш бошланганини нишонлашга шошилди. “Йаум7” газетаси бош муҳаррири, журналист Акрам ал-Қассас 4 ноябр куни янги маъмурий пойтахт янги республика рамзи эканлигини айтди. Унинг сўзларига кўра, бу ҳаракат давлат органлари томонидан амалга оширилаётган чора-тадбирларнинг аҳамияти ва самарадорлигини ўзида акс эттиради.
3 ноябрь куни “Бил-Варка вал-Калом” дастури бошловчиси Нашат ал-Даихи янги пойтахт “миллий зиёратгоҳ” бўлиб, орзулар, амбициялар, ютуқлар ва бунёдкорлик тимсоли бўлиб хизмат қилиши кераклигини эълон қилди.
Бироқ, барча кўрсатувларда «#The_New_Republic» шиорини қўллаган Миср оммавий ахборот воситалари ва сунъий йўлдош каналлари томонидан мисли кўрилмаган мақтовларга қарамай, кузатувчиларнинг фикрича, кўчириш режими ҳалигача енгиб ўтмаган баъзи тўсиқларга дуч келмоқда.
11 июл куни “Маъмурий пойтахт” компанияси расмий вакили Холид ал-Ҳусайний дипломатик округда 50 та элчихона қуриш бўйича ишларни 2022 йил ўрталарида якунлаш режалаштирилганини айтди.
Аммо 13 октябрь куни дипломатик манбанинг “Ал-Араби ал-Жадид” газетасига маълум қилишича, Ташқи ишлар вазирлиги элчихоналари Қоҳирада жойлашган мамлакатлар билан боғланиб, уларнинг кўчишини тасдиқлашни сўраган ва улар оладиган мулкнинг умумий қийматининг 20-25 фоизини тўлашни маълум қилган.
Бироқ манбага кўра, ТИВ ўндан ортиқ давлат билан шартнома имзоламаган, айни пайтда атиги 40 давлат ўз элчихоналарини маъмурий пойтахтга ўтказиш бўйича ариза беришга рози бўлган ва фақат бешта элчихона амалда кўчиб ўтмоқда.
Манбанинг таъкидлашича, баъзи йирик давлатлар Қоҳирадан кўчиб ўтишлари ва ўта қиммат нархларда тўлашлари фойдасиз, баъзи элчихоналар пойтахтнинг ҳаётийлигига шубҳа қилмоқда. Мисрликларнинг ўзлари ҳали у ерга боришг интилмаяпти.
Лойиҳанинг 2015-йилда ишга туширилиши чоғида Транспорт вазирлиги ходимлар ва фуқароларнинг ишга боришини осонлаштириш мақсадида маҳаллий лойиҳалар қаторида экологик тоза автобуслар каби монорельс ва тезюрар поезд қуриш ниятида эканлигини маълум қилган эди. 3 ноябрь куни «Маъмурий пойтахт» тўртта вагонли биринчи монорельс ўрнатилишини эълон қилди ва кўчиб ўтишнинг расмий санасини белгилади.
Парламентнинг Қонунчилик қўмитаси аъзоси Зиёиддин Довуднинг айтишича, маъмурий пойтахтнинг Миср пойтахтига айлантирилиши, жумладан, парламент ва Конституциявий суд каби давлат органларининг кўчирилиши конституцияга зид.
Конституциянинг 114-моддасида Вакиллар палатасининг қароргоҳи Қоҳирада эканлиги қайд этилган. 191-моддада айтилишича, Олий Конституциявий суд Қоҳирада жойлашган мустақил суд тизимидир. Шунингдек, 222-моддада “Қоҳира Миср Араб Республикасининг пойтахти ҳисобланади” дейилган.
Довуднинг айтишича, ечим Вакиллар палатасига юбориладиган вазирлар маҳкамаси қарори билан Қоҳира губернаторлигининг географик қамровини кенгайтиришдир. Ҳукуматнинг янги пойтахт ҳақидаги қарашлари ва лойиҳанинг муваффақияти учун барча имкониятлардан фойдаланган ҳолда бундай қадам зарур ва мумкин.
9 март куни Сиси Шаҳид ва кекса жангчи кунига бағишланган 33-маърифий симпозиумда сўзлаган нутқида янги маъмурий пойтахт янги давлат ва янги республиканинг туғилиши рамзи эканлигини айтди.
"Биз мисрликларнинг ҳаётини яхшилашга интиламиз", деди у.
