Россия Президенти Владимир Путин ва АҚШ Президенти Жо Байден видео алоқа орқали музокара ўтказди. Музокаралар икки соат давом этди. Путин Сочидаги қароргоҳида, Байден Вашингтондаги Оқ уйда еди. Икки мамлакат раҳбарлари ўртасида мулоқот қилиш учун илгари ҳеч қачон ишлатилмаган ёпиқ видео линияси ишлатилган. Музокараларда журналистлар қатнашмади.
Байден Россия-Украина инқирози ҳарбий жиҳатдан авж олган тақдирда Путинни "ҳал қилувчи иқтисодий ва бошқа чоралар" дан огоҳлантирди, дея хабар беради Оқ уй. АҚШ Президенти Россия қўшинларининг Украина чегаралари яқинида кўпайтирилишидан хавотир билдириб, де-эскалация ва дипломатияга қайтишга чақирди. Путин ва Байден икки томонлама муносабатлар, киберхавфсизлик масалалари ва халқаро майдондаги, хусусан, Эрондаги вазиятни ҳам муҳокама қилган.
Кремл икки давлат президентлари асосан Украина ҳақида гапирганини тасдиқлади. Путин "Киевнинг вайронкор чизиғини аниқ мисоллар билан тасвирлаган", унинг сўзларига кўра, Донбасс бўйича келишувларни бузишга қаратилган ва Киевнинг минтақадаги "провокацион ҳаракатлари"дан хавотир билдирган. Байден "Россия қўшинларининг Украина чегаралари яқинидаги ҳаракатларига "таҳдид соладиган" характерига урғу берди ва санкциялар ҳақида огоҳлантирди. Путин "Украина ҳудудини ривожлантириш учун хавфли уринишлар" муаллифи ва Россия чегаралари яқинида ҳарбий салоҳиятни кучайтираётган НАТО эканини айтди. У Россия Федерацияси НАТО ни шарққа кенгайтиришни истисно қиладиган "ишончли, қонуний собит" кафолатларини олиш манфаатдор эканини таъкидлади.
Шунингдек, Кремл маълумотларига кўра, Путин ва Байден Россия ва АҚШ муносабатлари ҳақида гаплашган. Иккаласи ҳам бу муносабатлар қониқарсиз ҳолатда эканини тан олди. Путин буни Россия дипломатларининг АҚШда қолишига чеклов қўя бошлаган Америка ҳукумати ҳаракатларининг оқибати деб атади. Россия Президенти дипломатик миссияларнинг ишлашига барча тўпланган чекловларни олиб ташлашни таклиф қилди.
Музокаралар Россия Украинага ҳарбий бостириб киришни режалаштираётгани ҳақидаги баёнотлар фонида ўтди. Россиянинг ўзи буни инкор этмоқда. АҚШ ва Европа оммавий ахборот воситалари манбаларига кўра, босқинчилик 2022 йил бошида содир этилиши мумкин, унда камида 100 минг нафар россиялик ҳарбий иштирок этиши мумкин. Россия ташқи ишлар вазирлиги "Россия ҳудудида Россия қуролли кучлари суверен давлатнинг қонуний ҳуқуқидир" деб баёнот берди. "НАТОнинг минтақадаги ҳаракатларига асосланиб, америка матбуоти Россиянинг эмас, балки АҚШнинг агрессив ҳаракатларидан хавотирда бўлиши керак", - деди матбуот котиби Мария Захарова.
Байден Путин билан музокаралар олдидан, Россияни босқинчиликдан сақлаб қолиш учун мўлжалланган чора-тадбирлар ишлаб чиқилишини маълум қилди. CNN хабар беришича, АҚШ ва Европа Иттифоқи Россияга қарши иқтисодий санкцияларнинг "жуда агрессив" пакетини маъқулламоқда, бироқ уни қачон ва қандай шартлар асосида қўллаш ҳақида қарор ҳали қабул қилинмаган. Эҳтимолий санкциялар орасида Россияни тезкор банклараро SWIFT тизимидан ажратиш ва Bloomberg маълумотларига кўра, рублни бошқа валюталарга айлантиришга чекловлар мавжуд.
Музокаралардан сал олдин Путин Россия Ғарбда "муайян кескинлик" яратишга муваффақ бўлганини айтган эди. Россия Президентининг сўзларига кўра, уни имкон қадар узоқ вақт сақлаб қолиш керак. Шу билан бирга, Путин Ғарб "қизил чизиқлар"дан ўтиш керак эмаслиги ҳақида жиддий огоҳлантириб, Россия чегаралари яқинида Киев ва "провокацион ҳарбий маневрлар" қурол билан таъминлаш вазиятни янада кескинлаштиради, деб шикоят қилди. Байден ҳеч кимнинг "қизил чизиқлари"ни қабул қилмаслигини айтди.
Байден АҚШ президенти бўлганидан бери у ва Путин беш марта суҳбатлашди. Ҳозирги видео суҳбатлардан ташқари, икки мамлакат раҳбарлари уч марта телефон орқали суҳбат ва битта шахсий учрашув ўтказди. Бу учрашув 2021 йил июн ойида Швейцарияда - Ғарбда Украина чегаралари яқинидаги рус қўшинларининг марказлашувини қайд этганидан кўп ўтмай бўлиб ўтди.
Абу Муслим таржимаси
