loader
Foto

Қодиров ва Янгулбаевлар оиласи ўртасидаги конфликт

Грознийда республика расмийлари таҳдид солаётган собиқ судья Сайди Янгулбаевнинг оиласига қарши митинг ўтказилди. Ҳукумат тарафдори бўлган чечен ОАВ митингга 400 мингдан ортиқ одам келганини хабар қилди. "Грозний" ЧГТРК маълумотларига кўра, унда фақат эркаклар қатнашган (коронавирус авжига чиқиб турган вақтда); шундай қилиб, намойишчилар сони республика эркак аҳолисининг тахминан 50 фоизини ташкил этди. Митинг мувофиқлаштирилмаган деб эълон қилинди, бироқ унда Чеченистон расмийлари (жумладан, Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг энг яқин ҳамкорларидан бири, Республика парламенти Спикери Магомед Даудов) сўзга чиқди ва полиция ҳеч кимни тарқатиб юбормади.

Митингда янгулбаевларга қарши «лаънатлар янгради», одамлар янгулбаевлар оила аъзоларининг портретлари бўлган плакатларни ёқиб юборишди, деб хабар беради «Чечня сегодня» нашри. ТАСС хабарига кўра, митингга Интернетда Шимолий Кавказдаги диний арбоблар ҳақоратланган аудио-ёзувлар пайдо бўлгани сабаб бўлган; уларни Сайди Янгулбаевнинг ўғиллари қайд этган бўлиб, улардан бири мухолифатнинг 1ADAT телеграм-канали билан боғлиқ. Митингда сўзга чиққан Чеченистон муфтийси Салах-Хаджи Межиев шундай деди: «Янгулбаевлар бизнинг авлиёларимиз, халқимиз ва чеченлар ҳурмат қиладиган барча нарсалар ҳақида жуда ифлос аудио ёзиб олишган. Ҳеч ким ўзига бундай пасткашликни эп кўрмасди».

Чеченистон Жамоатчилик палатаси раҳбари Исмаил Денилханов «Қийноқларга қарши қўмита», “Новая газета” ва “Дождь” телеканалини ёпишга чақирди. Митингда сўзга чиқиб, у “Новая газета” журналисти Елена Милашина ва «Қийноқларга қарши қўмита» раҳбари Игор Каляпин “аксил-давлат экстремистик фаолият” билан шуғулланаётгани ва “Чеченистон аҳолисига қарши терроризмни оқлайдиган ва деярли бутун чечен халқини йўқ қилишга чақирган” Янгулбоевлар оиласи аъзоларини “назорат қилгани”ни айтди. Денилханов Милашина ва Каляпинни "ҳибсга олиш ва жавобгарликка тортиш"га чақирди.

Бир кун аввал Давлат думасининг Чеченистондан сайланган депутати Адам Делимханов судья Саиди Янгулбоевнинг оила аъзоларининг бошини кесиб ташлашга ваъда берган эди. “Тун-кун жонимизни, мол-мулкимизни, наслимизни аямай, бошларингизни кесиб, ўлдиргунимизча орқангиздан эргашамиз. Сизга нисбатан ҳақиқатан ҳам душманлик ва қонли қасос бор”, деди Делимханов Чеченистондаги мурожаатида. Унинг сўзларини чечен мухолифатининг 1АДАТ телеграм канали таржима қилган. Шунингдек, у Делимхонов унинг сўзларини рус тилига ўгирганларнинг бошини кесиш билан таҳдид қилганини айтди. Янгулбаевларга нисбатан шундай таҳдидлар кейинроқ бошқа чечен расмийлари томонидан ҳам қайд этилган.

Кремл Делимхоновнинг сўзларига баҳо беришдан бош тортди. “Бу бизнинг вазифамиз эмас. Бу Давлат Думаси ва ахлоқ масалалари билан шуғулланувчи қўмитанинг вазифасидир...”, — деди Россия президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков. Ўз навбатида, Давлат Думасининг депутатлик этикаси комиссияси раҳбари ўринбосари Николай Арефьев бундай таҳдидларни “ахлоқ комиссияси эмас, балки Бош прокуратура кўриб чиқиши керак”, деди. Россия Федерацияси Президенти ҳузуридаги Инсон ҳуқуқлари кенгаши ҳам Делимхоновнинг сўзларида ҳақиқатан ҳам таҳдидлар бўлса, бу билан Бош прокуратура шуғулланиши кераклигини таъкидлади.

Сайди Янгулбаев - Чеченистон Олий судининг истеъфодаги судяси. Бир неча ҳафта олдин унинг рафиқаси Зарема Мусаева ҳибсга олинган эди. 20 январь куни Нижний Новгороддаги квартирасига қуролланган шахслар бостириб кириб, Мусаевани Чеченистонга олиб кетишган. Уни оёқ кийимсиз ва устки кийимсиз уйдан олиб чиқишди. Чеченистон расмийларининг айтишича, Мусаева ҳокимият вакилини ҳақорат қилгани учун маъмурий иш бўйича махсус ҳибсхонада сақланмоқда. Кейинроқ унга ҳокимият вакилига нисбатан зўравонлик қўллаш бўйича жиноий иш қўзғатилгани маълум бўлди. Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг айтишича, Мусаева “полиция ходимига ҳужум қилиб, уни кўзидан маҳрум қилишига оз қолган”. 2 февраль куни Мусаева икки ойга ҳибсга олинган.

Қодиров Янгулбаевлар оиласини “террорчиларнинг шериклари” деб атаган, агар қаршилик кўрсатса, уларни ҳибсга олиш ва “йўқ қилиш”ни талаб қилган. Сайди Янгулбаев қизи билан бирга Россияни тарк этган. Ўғиллари анчадан бери хорижда яшаб келишган. Улардан бири Ибрагим Янгулбаев ўз оиласининг таъқиб қилинишини Чеченистон мухолифатини бошқаргани билан боғлади. Январ ойи охирида унга нисбатан терроризмга чақириш айби билан жиноий иш очилган эди. Базанинг ёзишича, Тергов қўмитаси Ибрагим Янгулбаевни 1АДАТ маъмурларидан бири деб билади, у ерда экспертиза Доку Умаров, Шамил Басаев ва бошқа чечен жангчиларининг фаолиятини оқлаш белгиларини топди.

Қодиров журналист Елена Милашина ва ҳуқуқ фаоли Игор Каляпинни ҳам “террорчилар” ва “террорчиларнинг шериклари” деб атаган. Чеченистон раҳбари Янгулбаевларни яна бир бор танқид қилиб, Милашина ва Каляпин "Чеченистон ва чеченлар мавзусида сценарийлар ишлаб чиқиб, ўз қаҳрамонларининг қулоғига матн ва хатти-ҳаракатни пичирлаб пул ишлашади", деди. Россия Федерацияси Президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков Қодиров "шахсий фикрини" билдирганини ва унинг сўзларига бошқача баҳо беришдан бош тортганини айтди. “Новая газета” Кремлнинг позициясини қоралади. “Эхо Москвы” бош муҳаррири Алексей Венедиктов ва “Дождь” телеканали Россия раҳбариятига Қодиров таҳдидларига эътибор қилишларини сўраб мурожаат қилишди.

СЎНГГИ ЯНГИЛИКЛАР