Тожикистон ҳукумати аҳоли билан ҳар қандай мулоқотни рад этиб, мурватларни бурамоқда. Мамлакатда ижтимоий портлаш авж олмоқда, митинглар катта бўлиб, Тоғли Бадахшон чегараларидан чиқиб, бутун Тожикистон бўйлаб тарқалиши мумкин. У ердан эса қуролли тўқнашувлар узоқ эмас. Аммо Душанбе бунга муҳтож, айниқса ҳозир, мухолифат тўғридан-тўғри қурол олишга тайёрлигини эълон қилганда.
Уни гапиришга ундаш ва сиёсий майдонни тозалаш орқали уни шафқатсизларча мағлуб этиш – бу Душанбенинг оддий режаси бўлиб, уни Хорогда амалга оширишга ҳаракат қилинмоқда. Ахир, 14 Май куни ГБАО аҳолиси расмийлардан мухторият раҳбари Алишер Мирзонабот ва Хорог Ризо Назарзоднинг истеъфосини, 2021 йил ноябр ойида учта маҳаллий аҳолининг ўлими учун масъул хавфсизлик кучларини жазолашни ва аҳолини қўрқитиш ва таъқиб қилишни тўхтатишни талаб қилишди. Ушбу талабларга риоя қилинмаса, улар тинч норозилик митингларига боришга ваъда беришди.
Расмийлар мулоқотни қатъиян рад этишди. 15 Май куни ГБАО прокурори Парвиз Орифзода маҳаллий "Бадахшон" телевидениесидаги чиқишида норозилик ҳаракатлари террорчилик жинояти сифатида баҳоланиши ҳақида огоҳлантирган эди. Шу билан бирга, у минтақанинг норасмий раҳбарларидан бири Мамадбокир Мамадбоқов ва Тожикистон тақиқланган Миллий алянси раҳбари муовини Олим Шерзамоновни чиқишлар ташкилотчилари деб атаб, уларга терроризм учун қамоқ вақти билан таҳдид қилган.
Шу билан бирга, ҳукумат назорат пунктлари кучайтирилди, уларга зирҳли транспортёрлар тортилди. Мухтасар қилиб айтганда, улар воқеаларнинг кучли сценарийсига тўлиқ тайёр эдилар – дарҳол намойишчилар билан ҳеч қандай диалог ўтказмасликларини, улар расмийлар назарида террорчилар эканликларини аниқ кўрсатиб беришди.
Душанбе ҳаракатларининг мантиғи қуйидагича: Агар ўтган йилнинг 25-28 ноябр кунлари Хорогдаги норозиликларни бостириш мумкин бўлса, буни ҳозир қилиш мумкин. Кейин бир неча минг киши шаҳарнинг Марказий майдонига хавфсизлик кучлари ҳибсга олишга уринаётганда отиб ташлаган 29 ёшли Гулбиддин Зиебековнинг ўлимини текширишни талаб қилиб келган.
Маҳаллий аҳоли ва полиция ва ҳарбийлар ўртасидаги тўқнашувларда икки маҳаллий аҳоли ҳалок бўлди, 15 тинч аҳоли ва 12 ҳуқуқ – тартибот идоралари ходимлари жароҳат олди ва Тожикистон расмийлари буни мақбул деб ҳисоблашди.
Бундан ташқари, норозиликларга сабаб бўлиши мумкин бўлган Помирдаги икки ўта обрўли одам, Москвадаги Помир ёшларининг норасмий етакчиси Амриддин Аловатшоев ва ММА жангчиси Чоршанбе Чоршанбиев сўнгги ҳафталарда жиддий қамоқ жазосига ҳукм қилинди. Биринчиси 18 йил, иккинчиси – 8 йил ва олти ой.
Бундан ташқари, Раҳмон Путиннинг олдида "афғон картасини" фаол ўйнаб, Москванинг ёрдамига умид қилмоқда. Ва у аллақачон Кремлдан 100 млн доллар олган, "Афғонистон билан чегарани мустаҳкамлаш учун."Бироқ, бу ерда муҳим бир нюанс бор: Россия Украинада "махсус операция" ўтказмоқда ва ҳозирда Раҳмонни жисмонан қурол билан таминлай олмайди ва 201-ҳарбий базани мустаҳкамлай олмайди. Аммо расмийлар, афтидан, бунга қарши эмаслар, улар ниҳоят мухолифатни ўз кучи билан йўқ қилишига ишонишмоқда.
Помир бугун уруш ҳиди тобора кучайиб бораётган Тожикистонда кенг кўламли намойишларни портлатувчига айланиши мумкин. Мамлакатдаги ташқи хотиржамлик майдонида ҳар қандай вақтда алангаланиши мумкин бўлган қарама-қаршиликлар яширинган. Ва бу олов иссиқ ва ҳалокатли бўлади.
