loader
Foto

Қозоғистон Россия билан урушга тайёрланяпти- WSJ

WSJ материалида қайд этилишича, кўп йиллар давомида Қозоғистонда Россия ва Хитой ўртасида ошкор қилинмаган "меҳнат тақсимоти" мавжуд эди: Москва хавфсизликни кузатган, Пекин эса иқтисодий ривожланиш билан шуғулланган. Украинада уруш бошланиши билан вазият ўзгара бошлади. Апрел ойи охирида Хитой Миллий Мудофаа вазири Вэй Фэнхэ Қозоғистонга ташриф буюрди ва у ерда Президент Қосим-Жўмарт Тўқаев билан учрашди. Учрашувда улар ҳарбий ҳамкорликни мустаҳкамлашга келишиб олдилар.

Қозоғистон НАТО аъзоси бўлган Туркия билан ҳам яқинроқ алоқалар ўрнатишга интилмоқда. Май ойи бошида Тўқаев Анқарага учиб кетди, у ерда икки мамлакат вакиллари Қозоғистонда ҳарбий дронларни биргаликда ишлаб чиқариш тўғрисида битим имзоладилар. Апрел ойидан бошлаб Қозоғистонга АҚШдан бир неча амалдор келган, июн ойида мамлакатга АҚШ Марказий қўмондонлигининг янги раҳбари, армия генерали Майкл Эрик Курилла ташриф буюрди.

Апрель ойида Қозоғистон мудофаа бюджетини 441 миллиард тенгега (тахминан 915 млн доллар)  оширди. Исмини ошкор қилмаган юқори лавозимли амалдор WSJ га маблағларнинг бир қисми мамлакат ҳарбий захираларини кўпайтириш учун ишлатилишини айтди. Нашр суҳбатдошининг сўзларига кўра, Қозоғистон Украинанинг қаттиқ қаршилигидан сабоқ олди, армияни гибрид урушга тайёр бўлиши учун ислоҳ қилиши керак, бу даврда жанглардан ташқари кибер ҳужумлар, дезинформация ва сайловларга аралашиш қўлланилади.

The Wall Street Journal таъкидлашича, Ғарбдаги баъзи одамлар Россия армияси хавфли бўлмаган душманга айланган деб ўйлашса-да, Марказий Осиё мамлакатларидан бирида юқори лавозимли амалдор Россиянинг амбицияларидан қўрқиш фақат ўсиб бораётганини айтади: "Бироқ, қолганлар билан муомала қилиши бу битта нарса, уларнинг ўз зулмини ўтказиш учун Шарқий Европа ва Украина. Тасаввур қилинг, агар уларда бунинг учун Украина бўлмаса. Биз кейинги бўламизми?"

Эслатиб ўтамиз, Қозоғистон Россия ёнида жойлашган бошқа Марказий Осиё давлатлари каби Россиянинг Украинага бостириб киришидан сўнг урушга нисбатан бетарафликни сақлаб қолди. WSJ маълумотларига кўра, мамлакат нозик мувозанатни сақлаб турибди: Қозоғистонда Украинадаги урушга қарши намойишлар тақиқланган, бироқ Россия босқини рамзларидан бири — Z рамзини оммага намойиш этиш ҳам тақиқланган.

17 июн куни Қозоғистон Президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев Санкт-Петербург иқтисодий форумида Россия Президенти Владимир Путин ҳузурида нутқ сўзлаб, ўзини-ўзи мустақил деб эълон қилган ДХР ва ЛХРни квази-давлат ҳудудларини деб атади ва Қозоғистон уларни тан олмаслигини маълум қилди.

Бундан ташқари, Қозоғистон Ғарбнинг баъзи санкцияларини қўллаб-қувватлашга тайёргарлик кўраётган эди: июл ойи бошида Қозоғистон Молия вазирлиги санкциялар рўйхатига киритилган Россия ва Белорусияга товарларни етказиб беришни тақиқловчи буйруқ лойиҳасини жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилди. 6 июл куни Россия Федерацияси Президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков бу ҳақида изоҳ берар экан, ҳали қарор йўқлигини ва "бизнинг ҳукуматларимиз доимий алоқада" эканлигини айтди. Шундан сўнг ҳужжатнинг қабул қилиниши ҳақида хабар берилмаган.