Эронда "одоб-ахлоқ полицияси"ни йўқ қилишга қарор қилишди. Мутахассислар боши қотиб, бу чора намойишчилардан мамлакатдаги иқтисодий вазиятнинг ёмонлашишига қарши "буғ чиқариш" ва ҳеч нарсани ўзгартирмасдан ўзгаришлар пайдо бўлишини намойиш этишга уринишми ёки Эрон ҳукумати тақиқларни юмшатиш учун бу йўлни тутганми, муҳокама қилмоқда.
Бир вақтлар Эронда Ислом инқилоби АҚШ ва СССРдаги ҳукмрон доираларни жуда қўрқитди. Иккала давлат ҳам асосан мусулмон аҳолиси бўлган турли мамлакатлардаги элита билан ўз муносабатларига эга эди ва бундай воқеа Яқин Шарқдаги сиёсий ҳаётнинг бутун йўналишини ўзгартириши мумкин эди.
СССР Эрондан ўрнак олган ҳолда диний доиралар вакиллари ҳокимиятни эгаллаб олишидан қўрқиб, Афғонистонга қўшин киритган. Қўшма Штатлар Американинг банк ҳисобварақларидаги барча давлат пулларини музлатиб, кейин Саддам Хусейнни Ислом Республикасига қарши урушида қўллаб-қувватлаш орқали янги Эрон ҳукумати ҳаётини иложи борича мураккаблаштиришга ҳаракат қилди.
Бироқ, афтидан, Ислом инқилобининг Яқин Шарқ минтақасига таъсири ҳаддан ташқари ошириб кўрсатилган. Шиа мужтаҳидларининг халқ адолатсиз ҳукуматни ағдариш ҳуқуқига эга деган ғоялари Ислом оламидаги асосан суннийлар орасида кенг жавоб топа олмади.
Ҳизбуллоҳ ҳарбий-сиёсий ҳаракатининг мавжудлигига асосланган Эрон омили 1982 йилги Ливан уруши пайтида, гўёки шиа «Амал» ҳаракати (расман жавобгарликни ўз зиммасига олмаган) АҚШ ва Франция ҳарбий контингентларининг казармаларига ҳудкушлар ҳужумидан фойдаланганда анча кучли "ўқ отди".
Сурия ва Ироқда худди шу омил шиа-сунний қарама-қаршилигига олиб келди, бу унинг хулосасидан узоқдир ва унинг вазиятга, айниқса Ироққа фойдали таъсири ҳақида гапиришнинг ҳожати йўқ.
Бироқ, Эрон раҳбарияти ниҳоят Ислом инқилобини "экспорт қилишдан" бош тортди ва 2005 йилда "Эрон ядро дастури тўғрисидаги битим" бўйича музокараларни бошлади. 2015 йилда Эрон ва 5+1 деб номланувчи бир гуруҳ давлатлар ўртасида" ядровий битим" тузилди: АҚШ, Россия, Хитой, Буюк Британия, Франция (БМТ хавфсизлик Кенгашининг бешта доимий аъзоси), шунингдек Германия ўртасида. Иқтисодий ва сиёсий санкцияларни бекор қилиш эвазига Ислом Республикаси уранни бойитиш ва ядро қуролини яратишдан воз кечишга ва МАГАТЭ томонидан ядро иншоотларида текширув ўтказишга рухсат беришга ваъда берди.
Шундай қилиб, Эроннинг ҳукмрон табақаси Ислом инқилобининг марҳум раҳбари Оятуллоҳ Ҳумайний Қўшма Штатлар ва бутун Ғарбни тавсифлаганидек, "катта иблис" билан келишувга эришди. Умуман олганда, аввал ҳам «Эрон-Контрас» келишуви каби прецедентлар бўлган, чунки Ғарбга қарши ва Исроилга қарши риторика фонида мамлакатнинг ҳукмрон синфи Вашингтон ва Тел-Авив билан зарур алоқаларни ўрнатган ва ўз манфаатларини ҳимоя қилган.
Ислом республикаси америкаликлар билан шартнома тузишининг "яхши ҳаётдан эмас". Стенфорд университетининг "Замонавий Эрон тадқиқотлари" дастурига кўра, мамлакат 40 йилдан кўпроқ вақт давомида санкциялар остида бўлганига қарамай, аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ҳажмини инқилобдан олдинги сўнгги 1978 йил даражасига қайтара олмади. Шундай қилиб, ҳокимият етакчи Ғарб давлатлари билан шартнома тузишга мажбур бўлди, бу эса аслида ўтган йиллар сиёсатидан воз кечишни англатади. Буларнинг барчаси аҳолининг иқтисодий қийинчиликлар ва турмуш даражасининг ёмонлашувидан оммавий норозилик ва норозиликлари фонида.
Қирқ йил давомида тикланмаган ЯИМ билан бир қаторда, мамлакат ҳукумати аҳолининг айрим қатламларида ихтиёрий равишда ҳижоб кийиш истагини уйғота олмади. Маълумки, кўплаб эронликлар хорижга саёҳат қилганларида тўғридан-тўғри самолётда ҳижобларини ечиб ташлашади ва Ислом Республикасидан ташқарида улар очиқ бошлари билан мақтанадилар, буни Қатарда давом этаётган Жаҳон чемпионатида кўп кўриш мумкин. Афтидан, Эронда ҳамма ҳам, совет даврида айтганидек, "инқилобий онгга сингиб кетган" эмас.
Шу боис "одоб-ахлоқ полицияси"нинг тугатилиши Эроннинг инқилобий меросини рад этишининг яна бир рамзий ишораси сифатида баҳоланиши мумкин.
