Россия федерал бюджети хомашё рентасини йўқотишда давом этмоқда, бу эса ҳукумат даромадларининг деярли 40 фоизини таъминлайди, деб ёзади The Moscow Times.
Февраль ойида нефт ва газ солиғи ғазнасига йиғим йиллик ҳисобда деярли икки баравар камайди. Молия вазирлиги маълумотларига кўра, ой давомида бюджетга 2022 йил февралидаги 971,7 миллиардга нисбатан 521,6 миллиард рубл тушди.
Нефт ва нефт маҳсулотларидан тушум 48 фоизга камайиб, 361 миллиард рублни ташкил қилди. Гарчи эмбарго остида нефтчилар нафақат экспортини сақлаб қолишга муваффақ бўлишса ҳам, улар нефтни Brent га қараганда 40% арзонроқ чегирмалар билан тўлашларига тўғри келадиган.
Молия вазирлиги маълумотларига кўра, Urals нефтининг ўртача нархи бир баррели учун тахминан 50 долларни ташкил қилади. Россия нефть маҳсулотларига нисбатан санкциялар киритилгандан сўнг, уларнинг қиймати ҳам тез пасайиб бормоқда: феврал ойида Россияда ишлаб чиқарилган дизел партиялари бир баррели учун 35 доллар чегирма билан сотилган, аммо йил бошида чегирма бирликларда ҳисобланган долларни ташкил этди, ноябр ойида эса умуман чегирма бўлмади.
Натижада нефтга экспорт божларини йиғиш 76 фоизга, нефт маҳсулотлари бўйича эса 73 фоизга қисқарди. "Gazprom" СССРнинг сўнгги йилларидан бери Европага газ етказиб беришни минимал даражага туширгандан сўнг, газ экспортидан тушган даромад 80 фоизга - 40 миллиард рублгача камайди.
Умумий газ даромадлари бироз камроқ - 42 фоизга тушиб, 160,6 миллиард рублни ташкил этди. Фойдали қазилмаларни қазиб олиш солиғи ошганлиги таъсир кўрсатди, бу Газпромни ҳар ой ғазнага режадан ортиқ 50 миллиард рубл туширишга мажбур қилади.
Нефтнинг бир баррелига 70 доллар нархидан келиб чиққан ҳолда ҳисобланган асосий даромадлар билан таққослаганда, бюджет кетма-кет иккинчи ойда 100 миллиард рублдан кўпроқ йўқотди.
Ҳукумат бу тафовутни Ғарб санкцияларига дучор бўлмаган ягона актив бўлган Миллий фаровонлик жамғармасидан юанни сотиш орқали қопламоқда. Март ойида ФНБдан 119,8 миллиард рубллик юан сотилади, февралда эса - 160,2 миллиард юанлик.
"Солиқ нуқтаи назаридан, ишлар яхши кетмайди", деди Агат Демарайс, Economist Intelligence Unit прогнози директори. «Ёнғинни ўчириш» учун расмийлар 600 миллиард рубл йиғишга умид қилиб, нефть солиқлари ҳисобини ўзгартирмоқда.
Йирик корхоналар учун 300 миллиард рубл миқдорида ихтиёрий-мажбурий йиғиш белгиланган. Гарчи бу пул "вазиятни бошқаришга ёрдам беради" бўлса-да, "бюджетни тежамайди", деб ҳисоблайди «Эксперт РА» иқтисодчиси Антон Табах. 2024 йилда ҳукумат даромадларини қондириш учун солиқларни оширишни бошлаши мумкин, деди у.
