Ушбу матннинг бошида қисқа тушунтириш бериб ўтамиз. Исроилнинг Ғазо билан урушига нисбатан «Голос Ислама»нинг ахборот сиёсати сионистларнинг уруш жиноятлари ва Фаластин халқининг азоб-уқубатларини мунтазам равишда ёритиб бориш ва шу тариқа уларни қўллаб-қувватлаш ва бирдамлик билдиришдан иборат. Аммо шу билан бирга, таҳлилларимизда биз фикрлайдиган мусулмонлар учун сиёсий воқеликни муносиб баҳолашга ёрдам берадиган "қизил ҳапдорилар" чиқарамиз ва чиқаришда давом этамиз.
Ислом сиёсий тарихи ва тафаккурининг жиддий тадқиқотчиси, фаластинлик Ваел Халлак асарларидан бирида Ислом диний онгининг кўплаб соҳибларига, улар шахслар, бутун ҳаракатлар ёки халқлар бўлишидан қатъи назар, замонавий дунё ҳақиқатларида сиёсий жиҳатдан муваффақиятга эришишга имкон бермайдиган сабабни таъкидлади.
Фалсафий тилда у буни "мавжуд нарса ва бўлиши керак нарса ўртасидаги фарқнинг йўқлиги" деб таърифлаган, аммо буни содда тарзда тушунтириш осон. "Мавжуд нарса" - бу бор нарса, "бўлиши керак нарса" - бу бўлиши керак бўлган нарса. Кўпинча мусулмонлар (шу жумладан ўзларининг дунёвий мақсадларига эришишда жуда муваффақиятли бўлган, бу ерда бутунлай бошқача ёндашувлардан фойдаланадиганлар) сиёсий воқеликни баҳолашда фақат ҳамма нарса "бўлиши керак нарса" дан келиб чиқади, бу ҳақиқатан ҳам қандай эканлигини англамайди ва ўқишни, бу қандай эканлиги ва нима учун айнан шундай эканлигини таҳлил қилишни хоҳламайди.
Ғазо секторида содир бўлаётган воқеаларга кўплаб ака-ука ва опа-сингилларимизнинг муносабати хрестоматик мисол намунаси бўлиб, уни шунчаки ушбу муаммо бўйича дарсликларга киритиш мумкин. Хамас томонидан Исроилга қилинган бир кунлик ҳужумдан хурсанд бўлган кўп одамлар энди унинг оқибатларидан – бунинг учун тавротда айтилган яҳудийлар томонидан бунинг учун қасосдан (ҳеч қачон бундай бўлмаган ва мана яна содир бўлди), уларнинг "яҳудо-насроний" дунё томонидан қўллаб-қувватланиши ва энг муҳими, мусулмон мамлакатларининг ҳеч бири, шу жумладан Ғарбий Соҳилдаги Фаластин маъмурияти ҳозирги босқичда ХАМАС ҳужуми билан бошланган урушга киришга қарор қилмаганлигидан жиддий ҳайратда қолишмоқда. Биз Хамас бу урушни ўзи бошлаган деб даъво қилишда айбланмаслигимиз учун ҳозирги босқич ҳақида алоҳида таъкидлаймиз – йўқ, уруш узоқ вақтдан бери давом этмоқда, аммо Ғазо секторининг чанги кўтарилиши билан унинг ҳозирги босқичи ушбу ҳужум билан, у амалга оширилган ва дунёга тақдим этилган кўринишда қўзғатилган.
Нега мусулмон давлатлари, шу жумладан кучли армияси бўлганлар ҳам бу урушга қўшилмаяпти? Фақат "бўлиши керак нарса" ни кўрган ва бу мамлакатлар ҳукуматларининг ҳаракатлари унга мос келмайдиган одам учун бу саволга жавоб, ҳар доимгидек, бундай ҳолатларда ("мавжуд нарса" ва "бўлиши керак нарса" ўртасидаги тафовут) оддий – улар хоинлар, муртадлар, қўрқоқлар, иккиюзламачилар ва ҳоказо.
Ва улардан баъзилари ҳақида бундай баҳолар билан баҳслашиш қийин. Мисол учун, агар Муҳаммад Мурсий, Аллоҳ унга раҳм қилсин, ҳозир Миср президенти бўлганида, Ғазо билан вазият сезиларли даражада бошқача бўлар эди. Кўриниб турибдики, унинг йўқ қилиниши ва Сиси ҳокимият тепасига олиб келиниши, шу жумладан сионистларга бу томондан таҳдидни бартараф этиш учун қилинган.
Аммо Туркия президенти Эрдўғонни вақти-вақти билан танқид қилсакда, унинг ҳозир Ғазо халқига ёрдам беришни истамайдиган қўрқоқ, хоин ва иккиюзламачи эканлигига ишонмаймиз. Албатта, у хоҳлайди, лекин қила олмайди - ва нафақат Туркиянинг Ғазо билан тўғридан-тўғри чегараси йўқлиги, балки Исроилни ўраб турган араб давлатлари ва Туркия армияларининг бирлашишини тасаввур қилсак ҳам, улар Исроилга ёрдамга келадиган АҚШ армиясини тўқнашувда мағлуб этишга қодир эмас. Бундай иттифоқсиз мусулмон мамлакатлари армияларининг қўлидан келмаслиги ҳам аниқ.
Ушбу мулоҳазаларни умумлаштирган ҳолда шуни айтиш керакки, бу масалада геосиёсий асосни белгиловчи иккита омил мавжуд.
Биринчидан, Америка Қўшма Штатлари Исроилнинг ортида турар экан, уни мусулмон давлатлари қўшинлари томонидан ҳарбий йўл билан йўқ қилиш имконсиз бўлади. Бу Исроил ҳамма нарсага қодир ва хоҳлаганини қила олади дегани эмас - йўқ, биз унинг шонли армияси жиддий зарбаларни қандай ўтказиб юбораётганини бир неча бор кўрганмиз.
Шунга кўра, Исроилни ҳарбий жиҳатдан тийиб туриш ва унга қаршилик кўрсатиш ҳам мумкин – асосий масала бу ҳаракатлар уларнинг оқибатлари нуқтаи назаридан қанчалик ҳисобланганлигида. Аммо гап шундаки, Қўшма Штатлар Исроилнинг ортида турар экан, Исроил давлатининг тўлиқ ҳарбий мағлубияти ва тугатилишига йўл қўймайди, бу гуруҳлар эмас, мусулмон давлатлар армиялари билан кенг кўламли уруш бўлган тақдирда содир бўлиши мумкин. Жумладан, агар керак бўлса, мусулмонларда бундай миқдорда бўлмаган ядровий қуроллардан фойдаланиш билан. Токи Қўшма Штатлар Исроилнинг ортида турар экан, шундай бўлаверади, буни "ҳозирча" деб таъкидлаймиз...
Иккинчидан, энг муҳими, барча муваффақиятли мусулмон давлатлари, хусусан, кучли армияга эга бўлган давлатлар миллий давлатлардир. Демак, улар, аввало, ўз миллий манфаатларини, шундан кейингина бошқаларни ўйлайди. Шунинг учун, ҳар қандай ҳукумат, ҳатто уч марта фаластинликларга ёки бошқа бировга ёрдам беришни хоҳласа-да, бу унинг давлати учун қандай оқибатларга олиб келиши ҳақида ўйлайди.
Бу икки ҳолатни тушунган ҳар қандай одамда нима учун бу давлатлар ва уларнинг ҳукмдорлари ўзаро келишмовчиликлар билан улар шундай йўл тутганлари ва Хамас сафида Исроил ва АҚШга қарши жанг қилиш учун келмаганлари ҳақида ҳеч қандай савол туғдиролмайди.
Бунинг бошқача бўлиши учун, умуман, дунёнинг сиёсий воқелиги, хусусан, мусулмон дунёси бошқача бўлиши керак эди. Аммо мусулмонлар ҳатто бу қандай содир бўлиши мумкинлигини жиддий муҳокама қилишни бошламадилар. Аксинча, улар ҳар сафар мавжуд сиёсий воқеликдан умидлари пучга чиққанидан ғазабланадилар.
Абу Муслим тайёрлади
