Исроил разведкаси Моссаднинг собиқ раҳбари мамлакат босиб олинган Ғарбий соҳилда фаластинликларга қарши апартеид тизимини жорий қилаётганини айтди.
Тамир Пардо Исроилнинг фаластинликларга бўлган муносабати Жанубий Африканинг 1994 йилда тугатилган ирқий бўлиниш тизимига ишора сифатида апартеидга тенг эканини айтган сўнгги собиқ юқори мартабали исроиллик амалдор бўлди.
"Бу ерда апартеид давлати мавжуд", деди Пардо чоршанба куни Associated Press ахборот агентлигига берган интервьюсида.
"Икки киши икки хил ҳуқуқий тизим остида судга даъво қиладиган ҳудуд апартеид давлатидир", деди Пардо, асосан Исроил дискурси ва халқаро дипломатиянинг чеккасида қолаётган, лекин инсон ҳуқуқлари доираларида эхтироф этилиши тобора ортиб бораётган ғояни қўллаб-қувватлаш учун истеъфодаги амалдорларнинг кичик, аммо ўсиб бораётган рўйхатига қўшилиб.
Пардонинг келиб чиқишини инобатга олсак, бу мулоҳазалар хавфсизлик масалаларига муккасдиан кетган Исроилда алоҳида аҳамиятга эга.
2011 йилдан 2016 йилгача Исроил жосуслик агентлигига раҳбарлик қилган Пардо Моссадни бошқараётганда ҳам худди шундай фикрга эга бўлганлигини айтмади.
Собиқ разведка раҳбарининг айтишича, у Фаластин муаммоси мамлакатнинг энг долзарб муаммоларидан бири - Эроннинг ядровий дастуридан ташқари, Бош вазир Бенямин Нетаняху буни экзистенциал таҳдид деб ҳисоблайди.
Пардонинг сўзларига кўра, Моссад раҳбари сифатида у Нетаняхуни Исроил чегаралари қандай эканлигини ҳал қилиши ёки яҳудий давлатини йўқ қилиш хавфи борлиги ҳақида бир неча бор огоҳлантирган.
"Исроил нима истаётганини ҳал қилиши керак. Чекловсиз давлатнинг чегараси йўқ", — деди Пардо.
Пардонинг изоҳларига жавобан Нетаняхунинг "Ликуд" партияси Моссаднинг собиқ раҳбари "уялиши керак", деди.
«Исроилни ва Исроил армиясини ҳимоя қилиш ўрнига Пардо Исроилга туҳмат қилмоқда», — дейилади баёнотда.
Пардо, шунингдек, Нетаняху ҳукуматининг жорий йилда суд тизимини тубдан ислоҳ қилишга интилиш ҳаракатларини танқид қилди. Ҳукумат мухолифатнинг оммавий норозиликларига қарамай, бу режаларини амалга оширди.
Инсон ҳуқуқлари гуруҳлари Исроил ва босиб олинган Шарқий Қуддусдаги камситувчи сиёсатларга, 2007-йилдан бери Хамас гуруҳи томонидан бошқарилаётган Ғазо секторининг Исроил томонидан блокада қилиниши ва Ғарбий Соҳилни босиб олганига ишора қилмоқда.
Исроил ҳудудни тўлиқ назорат қилади, икки поғонали ҳуқуқ тизимини қўллаб-қувватлайди ва ноқонуний яҳудий турар-жойларини қуради ва кенгайтиради.
Ўтган йили Amnesty инсон ҳуқуқлари ташкилоти Исроилни "фаластинликларга қарши апартеид жинояти" учун жавобгарликка тортишга чақириб, уларга "паст ирқий гуруҳ" сифатида муносабатда эканлигини қўшимча қилган.
Инсон ҳуқуқлари гуруҳи ўзининг фош қилувчи терговида Исроил ҳукумати фаластинликларга нисбатан зулм ва ҳукмронлик тизимидан қандай фойдалангани ҳақида батафсил маълумот берди.
"Ушбу тизим Amnesty International ташкилоти апартеид ва инсониятга қарши жиноят деб ҳисоблаган қоидабузарликлар билан қувватланади", дейилади ташкилот баёнотида.
Исроил апартеид бўйича ҳар қандай айбловларни рад этади ва Исроилнинг фаластинлик фуқаролари тенг ҳуқуқларга эга эканини айтади, шу билан бирга Ғарбий Соҳилдаги фаластинликларга нисбатан муносабатни "хавфсизлик нуқтаи назаридан зарур" деб атайди.
Абу Муслим
